İki yüz bin Finli asbest tehlikesi altında

Finlandiya'da yaklaşık 200 bin kişinin asbeste maruz kalmış olabileceği belirtiliyor. Ülkede son yıllarda çalışma ortamında asbeste maruz kaldıklarından dolayı yaşamını yitirenlerin sayısının yılda 100 kişi civarında olduğu belirtiliyor. 80'li yıllarda dünyada asbesti yalnızca İskandinav ülkeleri yasaklamışlardı. Avrupa Birliği uzmanlarına göre 2030 yılına kadar yalnızca Batı Avrupa'da asbeste bağlı kanserlerin yol açacağı ölüm sayısı 500 bin olarak tahmin ediliyor.
    Helsinki'de asbest ve zararları ile ilgili uzmanlardan Juhanı Artto yaptığı açıklamada yaklaşık 200 bin Finlinin asbeste maruz kalmış olabileceğini tahmin ettiklerini söyledi. Artto, "Ülkenin nüfusunun 5 milyon 500 olduğu düşünüldüğünde ise bu rakamın çok yüksek oranlarda olduğu açıkça anlaşılacaktır." dedi. Junanı Artto'ya göre bunlardan en az 10 bine yakın hasta asbest kaynaklı hastalıklara dayanamadı ve vefat etti. Son yıllarda ise çalışma ortamında asbeste maruz kalarak yaşamını yitiren kişi sayısı yılda 100 kişi civarında.
    İlerleyen yıllarda asbest ile ilgili hastalıkların ciddi oranda artacağını belirten Artto, 1960 ve 1970'lerde şantiye, tersane ve enerji santralleri ve montaj, tamir ve servis işlerinde ciddi oranda asbest kullanımı olduğunu hatırlatıyor. Asbestin İthalatı ancak zararlarının anlaşılabildiği 1994 yılından itibaren Finlandiya'da yasaklanmıştı. Asbest kullanımı 1988'den sonra özel yetkiliden alınan izinle kullanılabiliyordu.
    Asbest teması ve salgın veya bağlantılı hastalıkların anlaşılması dünyada çok gecikmeli fark edildi. 10 ila 40 yaşı arasında bu hastalık veya sebep olduğu hasar hemen hemen tespit edilemiyordu. Şimdilerde AB'nin aldığı sert tedbirler ve yasaklarla yasaklanan maddeler arasında olan asbest için daha hızlı teşhiste yardımcı olacak yollar aranıyor.
    Finlandiya'da bu çerçevede bu hastalığa maruz kalma riskinin fazla olduğu yerlerde bulunan kişilere dair bir Özel Takip Formu oluşturuluyor. Bu takip formu sayesinde sürekli bir takip ve gözetim ediliyor. Bu sayede elde edilecek veriler ışığında gelecekte oluşturulacak tedavi yöntemlerini hızlandırmak amaçlanıyor. Bir işçinin emekli oluncaya kadar bu form ile takip edilip sonrasında da oluşacak hastalıklarının tedavisinde yardımcı olması planlanıyor.
    Oulu şehrinde ortak bir açıklama yapan sivil toplum kuruluşlarından Finlandiya Nefes Derneği, Sendika Konfederasyonları SAK ve STTK ve Metal, Elektrik, Kağıt ve İnşaat işçilerini temsil eden sendikalar bu konuda ortak hareket etme ve ortak mücadele kararı aldı.

    TÜRKİYE'DE DURUM
    İşgüvenliği.net adlı sitenin haberine göre bugün sanayide kullanılan asbestin yüzde 90'ını kapsayan krizotil de Avrupa Birliği'nin tümünde ve dünyanın pek çok ülkesinde karşinojen niteliğiyle yasaklanmış bulunmakta. Uluslararası Çalışma Konferansı ve Dünya Sağlık Örgütü de asbestin tüm türlerinin kullanımına son verilmesi çağrısında bulunmuştu. Dünyadaki bu gelişmelere karşın Türkiye'de asbestin yasaklanması henüz gerçekleşmedi. Türkiye'de asbest kullanımına ilişkin kurallar farklı Bakanlıkların bünyelerindeki yasa, yönetmelik ve tebliğlerle düzenleniyor.
    Çevre Bakanlığının 11.Temmuz.1993 tarih ve 21634 sayılı resmi gazetede yayınlanan "Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerin Kontrolü Yönetmeliği" ile 01.01.1996 tarihinden itibaren krosidolit ithalatı yasaklanmıştı. 20/04/2001 tarihinde adı Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği olarak değiştirilen Yönetmeliğin 37. Maddesi ile amfibol grubu asbest liflerinin çıkarılması, üretilmesi, herhangi bir ürün üretiminde ve üretim dışında herhangi bir amaçla kullanılması, satışı ve piyasaya arzı yasaklanmıştı. Krizotil turu asbest için işe böyle bir genel yasak söz konusu olmayıp sadece bazı ürünlerde ve bazı biçimlerde (örneğin püskürtme) kullanılması yasaklanmıştı.
    ILO'nun 162 sayılı Asbest Sözleşmesinin benimsendiği 80'li yıllarda dünyada asbesti yalnızca İskandinav ülkeleri yasaklamışlardı. Bugün asbesti yasaklamış olan ülkelerin sayısı 40'i aşmış durumda. Asbeste maruz olmanın güvenli bir düzeyi olmadığı bilimsel olarak kanıtlandı. Asbestin yasaklandığı ülkelerde bile asbest daha yirmi yıl boyunca ölüme yol açmaya devam edecek. Avrupa Birliği uzmanlarına göre 2030 yılına kadar yalnızca Batı Avrupa'da asbeste bağlı kanserlerin yol açacağı ölüm sayısı 500 bin olacağı tahmin ediliyor.