Dünyanın en büyük nükleer güce sahip iki ülkesi ABD ile Rusya'nın liderleri Barack Obama ve Dimitriy Medvedev'in ilk kez gelecek hafta (6-7 Temmuz) Moskova'da yapacakları zirve toplantısında ana gündemi, nükleer silahların azaltılması konusu oluşturacak.
ABD ile Rusya, 5 Aralık 2009'da süresi dolacak olan, 1991'de imzalanan Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nın (START1) yerini alacak yeni bir anlaşma üzerinde çalışıyor.
Reuters ajansının, Obama-Medvedev zirvesi öncesi yayımladığı derlemeye göre, dünyada nükleer silaha sahip oldukları resmen ve gayriresmi olarak bilinen ülkeler ve sahip oldukları düşünülen nükleer güce ilişkin bazı bilgiler şöyle:
RESMEN BİLİNEN ÜLKELER
ABD:
START'ın öngördüğü sayım kuralları uyarınca Ocak 2009 itibarıyla ABD'nin 5 bin 200 nükleer savaş başlığının bulunduğu; kullanıma hazır 2700 (2 bini stratejik, 500 stratejik olmayan -taktik-) savaş başlığı olduğu tahmin ediliyor.
Rusya ile ABD arasındaki 2002 Moskova Anlaşmasına (Stratejik Saldırı Silahlarının İndirimi Anlaşması-SORT) uyarınca iki ülkenin de kullanıma hazır savaş başlıklarını 2012'ye kadar 1700-2200'e indirmesi gerekiyor.
RUSYA
Rusya'nın 14 bin civarında nükleer silahı olduğu tahmin ediliyor, ancak toplam silah deposu, taktik nükleer silahların tam sayısı hesaplanmadığı için kesin olarak bilinmiyor.
START 1 koşulları uyarınca, Rusya'nın nükleer savaş başlıklarını Temmuz 2008'e kadar 4138'e indirmesi gerekiyordu.
FRANSA
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'na (NPT) 1992'den bu yana taraf.
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, denizaltı füzelerini bırakacağını ve havadan fırlatılan silahları üçte bir oranında azaltarak 290 savaş başlığına indireceklerini bildirmişti.
Paris, Eylül 2008'e kadar savaş başlıkları yaklaşık 300'e indirmişti.
İNGİLTERE
Nükleer silah deposunun, stratejik ve stratejik olmayan savaş başlıkları şeklinde 200'ü geçmediği tahmin ediliyor.
ÇİN
Nükleer silah programına 1955'te başlayan Çin, 1964'teki başarılı nükleer denemesinden sonra 45 nükleer deneme daha yaptı. Çin'in yaklaşık 400 stratejik ve taktik nükleer silahı olduğu, daha fazlasını üretmek için de malzemesi bulunduğu tahmin ediliyor.
NPT'ye 1992'de giren Çin, nükleer gücü olmayan ülkeye karşı nükleer silah kullanmayacağı yönünde resmi taahhütte bulundu.
İLAN EDİLEN DİĞER ÜLKELER
KUZEY KORE
İlk nükleer denemesini Ekim 2006'da, ikincisini Mayıs 2009'da yaptı. NPT'den 1993'te çekilen Kuzey Kore, Mayıs 2009'dan sonra füze denemeleri de yaptı.
HİNDİSTAN
Hindistan, kendini nükleer silaha sahip olarak resmen ilan etti. Yeni Delhi'nin en az 100 savaş başlığı üretecek kadar plütonyumu olduğu tahmin ediliyor. Uluslararası Faze Malzemeleri Kuruluna göre Hindistan'ın monte edilmiş halde 5060 savaş başlığı bulunuyor.
PAKİSTAN
Pakistan'ın 30-50 atom bombası yapılacak kadar, 580-800 kg civarında zenginleştirilmiş uranyum deposu bulunduğu tahmin ediliyor. Nükleer Bilimler Bülteni'nin 2007'deki tahminlerine göre Pakistan'ın yaklaşık 60 savaş başlığı bulunuyor. Hindistan da Pakistan da NPT'yi imzalamadı.
NÜKLEER GÜCE SAHİP OLDUĞU DÜŞÜNÜLEN ÜLKELER
İSRAİL
İsrail'in yaygın biçimde, büyük çapta nükleer silah gücü olduğuna inanılıyor, ancak kendisi bu konuda net bir açıklama yapmıyor. Dimona reaktörünün plütonyum üretme kapasitesine dayanarak yapılan tahminlere göre İsrail'in tahminen 100-200 gelişmiş nükleer patlayıcı yakıtları bulunuyor.
İsrail resmi olarak, Ortadoğu'da nükleer silah sahibi olduğunu açıklayan ilk ülke olmayacağını ilan etmişti. İsrail, NPT'yi imzalamadı.
İRAN
Nükleer gücü olmayan ülkeler arasında 1970'den beri NPT'de bulunan İran'ın, nükleer enerji elde etmek için olduğunu bildirdiği uranyum zenginleştirme programı var. Batılı güçler ise İran'i nükleer silah geliştirmeye çalışmakla suçluyor.
