82 yaşındaki Tolstoy, ölümünden on gün önce evden kaçtı ve karısından saklandı.? Daha sonra ona ne oldu? Ve Rusya, büyük yazarın ölüm haberine nasıl tepki verdi?
20 Kasım 1910'da Rusya'nın en ünlü yazarlarından biri son nefesini verdi. Yaşlı adamın Tula Bölgesi'ndeki Yasnaya Polyana mülkündeki eksantrik gece koşusu, basın tarafından sahiplenilen bir dedektif hikayesine dönüştü. Baştan mutsuz sona kadar tüm ülke sarsıldı.
Manevi kargaşa ve evi terk etme girişimleri
Yıllarca, örnek aile babası olan Leo Tolstoy, aile değerlerinin erdemlerini dile getirmişti. Onun için aşk, evlilik ve çocuklar, sürekli ruhsal gelişim ile birlikte yaşamın anlamını oluşturuyordu. Ancak 1880'lerde 50 yaşına bastıktan sonra güçlü bir içsel dönüşüm yaşadı. Yazar, Ortodoks Kilisesi ve erkek ile kadının kutsal birliği olan evlilikle hayal kırıklığına uğradı.
Özel mülkiyete karşı tutumu da değişti ve servetini boşaltmaya çalıştı, şimdi ticari markası olan köylü gömleğini giydi ve mülkünün çevresindeki tarlalarda çalışmaya başladı.
Hatta ailesinin üzüntüsüne kadar, eserlerinin telif hakkından bile vazgeçmeye karar verdi. Tolstoy'un uzun süredir acı çeken karısı Sofya Andreevna buna şiddetle karşı çıktı. Ne de olsa, aileyi paradan ve Tolstoy'un sayısız çocuğunu mirastan mahrum edecekti.
Bu tutku krizlerinde Tolstoy hayranı ve kişisel asistanı Vladimir Chertkov'un desteğini aldı. Yazara, ailesini terk etmesini öneren de oydu. Chertkov, Sofya'yı her zaman rahatsız eden biri oldu. Eşler çekişmekten başka bir şey yapmadığı için aile evindeki atmosfer bozuldu.
Sofya Andreevna, 1882 yazında günlüğüne "Bugün en ateşli arzusunun aileyi terk etmek olduğunu yüksek sesle haykırdı" diye yazdı. Bir hafta sonra, Sofya kocasını ailenin kasasına karşı sorumsuz bir tavır takınmakla suçladığında başka bir kavga patlak verdi ve Tolstoy sadece bir torba kişesel eşyasını alıp evden ayrıldı.
Andrei Zorin, biyografisi Leo Tolstoy'da(Critical Lives serisinin bir parçası) "Tula'nın yarısında, karısı doğum yapmaya yaklaştığı için geri döndü. Ertesi gün, en küçük kızları Alexandra doğdu" diye yazıyor. Alexandra büyüyüp babasının özel sekreteri, sadık arkadaşı ve asistanı olacaktı. Eserlerinin tüm haklarını ona miras bıraktı.
On iki yıl sonra, Tolstoy tekrar ayrılmak için can atıyordu ve hatta Sofya'ya bir veda mektubu yazdı: “Şimdiye kadar, çocuklarımı küçükken, onlar üzerinde sahip olabileceğim o küçük etkiden bile mahrum edeceğimi düşünerek sizi bırakamazdım." Dedi. Ancak, mektubu asla teslim etmedi ve olduğu yerde kaldı.
Daha sonra Tolstoy, adaylığı sadece bir söylenti iken Nobel Edebiyat Ödülü'nü geri çevirdi. Ayrıca 1908'de 80. doğum gününü kutlamaktan kaçınmak için elinden geleni yaptı. 'Cennetten uçuş'
Nihayet, 10 Kasım 1910 gecesi, Tolstoy yanına sadece birkaç şey alarak gizlice kaçtı. Gecenin ortasında aniden uyanan ve Tolstoy'un gerçek niyetinden hiçbir şeyden şüphe duymayan kişisel doktoru Makovitsky eşlik ediyordu. Alexander'ın kızı sabahleyin annesine Tolstoy'un sonsuza dek ayrıldığını bildirdiği bir mektup verdi. “Yaşımdaki yaşlı erkeklerin yapmayacağı şeyi yapıyorum. Onlar, son günlerini yalnızlık ve sessizlik içinde geçirmek için dünya hayatından kaçıyorlar ”diye yazdı Tolstoy.
Sofya umutsuzluk içindeydi: Tolstoy zaten bayılma büyülerinden, hafıza kayıplarından ve kötü bir kalpten muzdaripti. Yolda hayat ancak kötü bir şekilde bitebilirdi.
Tolstoy ve doktoru, yakındaki Tula şehrine trenle gitmeye karar verdi. Pavel Basinsky, 'Tolstoy: Cennette Kaçış' adlı kitabında Tolstoy'un kendi rotasını ve hatta varış noktasını bilmediğini yazıyor: "... sadece bilmiyordu, düşünemeyeceği her şeyi yaptı."
Basın kısa bir süre sonra Tolstoy'un garip hareketinden haberdar oldu ve Tula muhabirleri her yerde yazarı takip etmeye başladı ve her harekerini yazdılar. "Belyov'da Lev Nikolaevich [Tolstoy] bir kafeye gitti ve yumurta yedi."
Birkaç tren değişikliğini içeren dolambaçlı bir rota izleyen Tolstoy, sonunda Bulgaristan'a güneye gitmeye karar vermeden önce kız kardeşinin yaşadığı Shamordino Manastırı'na ulaştı. Ama yolda, zatürreye yol açan bir soğuk algınlığına yakalandı. Doktoru hastayı bir sonraki istasyonda trenden indirmeye karar verdi. Astapovo istasyonu: Son sığınak
Bugün, Lipetsk bölgesindeki bu küçük tren istasyonu yazarın adını taşıyor. 1910'da tüm ülkenin dikkati Astapovo'ya çevrildi. 13 Kasım'da, evden ayrıldıktan birkaç gün sonra, ağır hasta olan Tolstoy, istasyon şefinin evindeki bir odaya götürüldü, çünkü sade koşullara rağmen, mevcut en rahat yerdi. Yazar neredeyse bilinçsizdi ve nefesi kesilmişti. Birkaç doktor onu diriltmeye çalıştı, ama o onlara onu rahatsız etmemelerini söyledi ve "Tanrı'nın isteğine teslim oldu."
Tolstoy'un durumu, ülkenin en yüksek çevrelerinde endişe vericiydi. O zamanlar başkent olan St.Petersburg'daki yetkililer toplantılar düzenledi ve yerel polis ve karakol çalışanlarına, sağlığı hakkında olabildiğince sık rapor vermeleri için talimatlar verdi.
Tolstoy'u ilk ziyaret eden, asistanı Chertkov'du. Karısına gelince, Tolstoy onu görmek istemediğini ve hatta gelmesinden korktuğunu belirtti. Geceleri bir hezeyan halindeyken, "Uzaklaşmalı, uzaklaşmalı ..." diye bağırırdı.
Yine de Sofya ona gitti, ancak Basinsky'nin yazdığı gibi, "doktorlar ve tüm çocuklar, onu kabul etmeme ve gelişini Tolstoy'a bildirmeme konusunda toplu bir karar aldılar."
Kocasını görmesine, ölümünden sadece birkaç saat önce, zaten bilinci kapalıyken izin verildi. Oğulları Sergey, "Sakince ona yaklaştı, alnından öptü, diz çöktü," Beni affet "ve benim anlayamadığım başka bir şey dedi," dedi.
Büyük bir insan kalabalığı, büyük yazara son saygılarını sunmak için Yasnaya Polyana malikanesinde toplandı. Tolstoy'un kendisinin de belirttiği gibi, tören Ortodoks değil, laikti ve dinlenme yerinde haç veya anıt yok.
Kaynak:RBTH
