Ticaret Bakanlığının eylül ayı geçici dış ticaret istatistiklerinden oluşan veri bülteni açıklandı.
GTS'ye göre ihracat eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,84 artarak 16 milyar 13 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
İthalat, yüzde 23,32 artarak 20 milyar 892 milyon dolara, dış ticaret hacmi yüzde 14,56 artarak 36 milyar 905 milyon dolara, dış ticaret açığı da yüzde 192,7 artışla 4 milyar 879 milyon dolara yükseldi.
İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76,6 olurken altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 90,9 değerine ulaştı.
Mart ayından itibaren tüm dünyayı hem sosyal hem de ekonomik anlamda olumsuz etkileyen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının etkilerinin, hem Türkiye hem de dünya ekonomilerinin normalleşme sürecine girdiği hazirandan itibaren ortadan kalkmaya başladığı görüldü. Nisanda 8 milyar 973 milyon dolar olan ihracat, mayısta 9 milyar 949 milyon dolar, haziranda 13 milyar 450 milyon dolar, temmuzda 14 milyar 886 milyon dolar, ağustosta 12 milyar 464 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti . Eylülde 16 milyar 13 milyon dolar seviyesine yükselen ihracat, böylelikle pandemi öncesi seviyelerini de aşarak, 2020 yılının en yüksek ihracat değerine ulaştı. Bu değerle tüm yıllar içerisinde en yüksek eylül ayı ihracat değeri gerçekleşmiş oldu.
Diğer taraftan işlenmemiş veya yarı işlenmiş altın dış ticareti hariç olarak bakıldığında eylül ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 90,9 gibi yüksek bir seviyeye çıktığı görüldü. Ocak-eylül
dönemine bakıldığında ise bu oran yüzde 84,4 düzeyinde gerçekleşti.
Geçen ay en çok ihracat 7 milyar 193 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu, 6 milyar 673 milyon dolarla "tüketim malları" ve 1 milyar 940 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" takip etti.
Eylülde en çok ihracat yapılan fasıl ise 2 milyar 249 milyon dolarla "motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları" oldu. Bunu 1 milyar 587 milyon dolarla "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler" ve 922 milyon dolarlık satışla "örme giyim eşyası ve aksesuarı" izledi.
Geçen ay en fazla ihracat yapılan ülke 1 milyar 517 milyon dolarla Almanya oldu. Bu ülkenin ardından 1 milyar 143 milyon dolarla İngiltere ve 947 milyon dolarla ABD geldi.
Kovid-19 sürecinde atılan normalleşme adımlarının ikili ticarete olumlu yansımasının eylül ayında da devam ettiği görüldü. Başta AB ülkeleri olmak üzere ana ihracat pazarlarındaki normalleşmeyle beraber, bu pazarlara ihracatın da toparlanma sürecine girdiği tespit edildi.
- İthalat
Geçen ay en çok ithalat 15 milyar 667 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu, 2 milyar 995 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" ve 2 milyar 195 milyon dolarla "tüketim malları" takip etti.
Eylülde en çok ithalat yapılan fasıl, 3 milyar 548 milyon dolarla "kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar" oldu. Bunu 2 milyar 735 milyon dolarla "mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler" ve 2 milyar 453 milyon dolarla "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler" takip etti.
Bu dönemde en fazla ithalat 2 milyar 161 milyon dolarla Çin'den yapıldı. Bu ülkeyi 2 milyar 72 milyon dolarla Almanya ve 1 milyar 605 milyon dolarla Rusya takip etti.
Ocak-eylül döneminde ise ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,87 azalışla 118 milyar 355 milyon dolar, ithalat ise yüzde 1,53 artışla 156 milyar 239 milyon dolar oldu.
Söz konusu dönemde dış ticaret açığı yüzde 79,61 artışla 37 milyar 884 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 75,8 oldu.
- Özel Ticaret Sistemine (ÖTS) göre dış ticaret
ÖTS'ye göre ise ihracat eylülde yıllık bazda yüzde 5,6 artarak 15 milyar 214 milyon dolara çıkarken, ithalat yüzde 21,5 artarak 20 milyar 44 milyon dolar oldu.
Dış ticaret açığı yüzde 131,75 artarak 4 milyar 830 milyon dolara çıkarken dış ticaret hacmi de yüzde 14,11 artışla 35 milyar 258 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Gümrük idarelerince eylülde tahsil edilen vergiler 19 milyar 720 milyon lira olarak hesaplandı.
- Şirket verileri
Eylül itibarıyla aktif limited şirket sayısı 893 bin 357, ticari işletme sayısı 683 bin 207, şube sayısı 210 bin 550, anonim şirket sayısı 148 bin 21, kooperatif sayısı 31 bin 578, kolektif şirket sayısı 11 bin 343, komandit şirket sayısı 2 bin 17 oldu.
Türkiye genelinde geçen ay itibarıyla aktif firma sayısı 1 milyon 980 bin 73, esnaf ve sanatkar iş yeri sayısı da 2 milyon 117 bin 946 olarak kayda geçti.
