Genel Kurulda, partilerin grup başkanvekilleri yerlerinden söz alarak değerlendirmelerde bulundu.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan, Cumhuriyet tarihinin en büyük diplomasi başarılarından birisi olan Hatay'ın anavatana katılmasının 81'inci yıl dönümünde, Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, merhum Tayfur Sökmen ve emeği geçen tüm devlet adamlarını saygı, minnet ve rahmetle andı.
Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktalarından Erzurum Kongresi'nin başlamasının 101'nci yıl dönümü olduğunu da anımsatan Türkkan, "Manda ve himayenin reddedildiği, ilk kez ulusal bağımsızlığın koşulsuz olarak esas alındığı ve milli sınırlar gibi önemli kararların yer aldığı Erzurum Kongresi'ni, yıl dönümünde hayırla yad ediyoruz." diye konuştu.
Hatay'da ve Ankara'da iki köpeğe yönelik şiddet ve tecavüz olaylarında zanlıların serbest bırakıldıklarını belirten Türkkan, şöyle devam etti:
"Bu iki cani elini kolunu sallayarak aramızda dolaşıyor. İnsan vicdanının kabul etmediği, böyle bir yargı kararını vicdanların kabul etmesi mümkün mü? Böyle yargı olur mu? Hayvana şiddet Kabahatler Kanunu kapsamından çıkartılıp Ceza Kanunu'na alınmalı ki bu dilsiz, masum canları katleden caniler hak ettikleri cezaları alsınlar. Milletimizin beklentisi budur. Her türlü kanunu Meclise getiren iktidar, hayvanlar konusundaki sessizliğini bir an önce bozup bu kanunu Meclise bir an önce indirmelidir."
İYİ Partili Türkkan, Çin'in Doğu Türkistan'daki Uygur Türklerine karşı işlediği insanlık suçlarına birçok ülkenin tepki gösterdiğini ancak Türkiye'nin bu konuda ses çıkarmadığını söyleyerek, iktidarı eleştirdi.
Filistin'in, Uygur Türklerine yönelik söylemlerini eleştiren Türkkan, "Mahmut Abbas da söz konusu Türk olunca ihanette geri kalmamış. 'Filistin bizim kardeşimiz.' diyorsunuz ya onlar sizi, bizi, Uygur Türklerini kardeş görmüyor. Onlar Çinlilerin kardeşi olarak görmüş kendilerini." sözlerini sarf etti.
- "Hatay şahsi davamdır"
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, 19 Mayıs 1919'da yakılan bağımsızlık ateşinin ilke ve gayesinin 22 Haziran'da Amasya Genelgesi ile belirlendiğini, 23 Temmuz 1919'da Erzurum Kongresi'nde bağımsızlıktan ve kurtuluş mücadelesinden kesinlikle taviz verilmeyeceğinin tescillendiğini söyledi.
Erzurum Kongresi'nin milli iradenin hazırlayıcısı ve mutlak bağımsızlığın manifestosu olduğuna işaret eden Akçay, "Kongre, bugün Ermenistan üzerinden sinsi senaryolar çizmeye tevessül eden emperyal odaklara yüz bir sene önce kararlılıkla verilmiş bir mesajdır. Kongre, bekamıza ve milli çıkarlarımıza tehdit oluşturan her türlü tehdide karşı teyakkuz halinde olmamızı dün olduğu gibi bugün de öğütleyen bir semboldür." değerlendirmelerinde bulundu.
Akçay, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere ebediyete intikal etmiş bütün kahramanları rahmetle andı.
Hatay'ın Türkiye'ye katılışının 81'inci yıl dönümü olduğunu anımsatan Akçay, "Hatay, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 'Kırk asırlık Türk yurdu, düşman elinde esir kalamaz.' ve ayrıca 'Hatay şahsi davamdır.' dediği Misakımilli ile verilen sözdür." dedi.
- "Açık bir siyasi ayrımcılık"
HDP Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç, Diyanet İşleri Başkanlığının, Meclis'te grubu bulunan partilere Ayasofya Camisi'nin ibadete açılacağı cuma namazına katılmaları için davetiye gönderdiğini belirterek, "Diyanet İşleri Başkanlığı, Halkların Demokratik Partisi, Demokratik Bölgeler Partisi ve Türkiye İşçi Partisi milletvekillerine bu davetiyeyi göndermemiş, açık bir siyasi ayrımcılık yapmıştır. Diyanet İşleri Başkanlığının bu ayrımcı tavrı anayasaya aykırıdır." sözlerini sarf etti.
Diyanet İşleri Başkanlığının yasal sorumluluklarının yerine, sarayın siyasi programına dini meşruiyet kazandırmaya çalışan bir tutum içinde olduğunu öne süren Oluç, "Diyanet İşleri Başkanlığının bu tutumunu kınıyoruz, bunu kesinlikle kabullenmiyoruz, ayrımcılık yapmasını kesinlikle çok ağır bir şekilde, en sert biçimde eleştiriyoruz." dedi.
- "Dış politikada bir türbülans yarattı"
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, 23 Temmuz'un, Erzurum Kongresi'nin başlangıcının yıl dönümü olduğunu anımsatarak, Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere kurtuluş mücadelesinin tüm kurucu kadrolarını saygı ve minnetle andı.
Yarın da Lozan Anlaşması'nın yıl dönümünün kutlanacağını belirten Özel, 96 yıl önce imzalanan anlaşmanın, Türkiye'nin kurucu senedi olduğunu söyledi.
Özel, şöyle devam etti:
"AK Parti'nin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan bundan bir yıl önce 'Lozan'ı bize zafer diye yutturmak istediler.' demiştir. Oysa 18 yıl boyunca Lozan'ın yıl dönümlerinde çok farklı açıklamaları da vardır. Aralık 2017'de ise Yunanistan'a yaptığı ziyarette o günkü konjonktüre uygun olarak ve Türkiye'nin geleneksel dış politikasını terk etme alışkanlığını bir meziyete dönüştürmüş olarak Lozan'ın güncellenmesi gerektiğine atıf yapmış ve siyaset tarihimizde olmayan bir tartışmanın içine bizi sokarak dış politikada bir türbülans yaratmıştır."
Lozan'ın siyasi ve diplomatik zafer olduğunu vurgulayan Özel, Lozan'ı, cumhuriyetin kurucu kadrolarını, İsmet Paşa'yı ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü saygıyla selamladığını söyledi.
Gazetecilerin, siyasi iktidar tarafından cezaeviyle iktidar güdümündeki gazete yönetimleri tarafından da işsiz bırakılmakla tehdit edildiğini iddia eden Özel, Oda TV Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız'ın tutuklanmasının üzerinden 40 gün geçmesine rağmen hala iddianamenin bulunmadığını söyledi.
Özel, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Man Adası ile ilgili davaya bakan hakime ilişkin "15 Temmuz'dan sonra botta yakalanan FETÖ'cü, Kemal Kılıçdaroğlu'na, Man Adası'na görevlendiriliyor. Tutsaklar cellat yapılırsa istediğiniz gibi infaz yaparlar ama orada tecelli eden adalet değil, hukuka sürülmüş kara bir lekedir. Bunun hesabını millete tarih karşısında da ve günü geldiğinde hukuk karşısında da asla asla veremezsiniz." sözlerini sarf etti.
- "Yeniden diriliş destanı müjdesi"
AK Parti Grup Başkanvekili Cahit Özkan, siyasilere düşen görevin, tarihlerindeki şanlı mücadeleler ile kahramanlık destanlarını anarak onlara saygı, şükran ve minnettarlığını göstermek olduğu kadar tarihten aldıkları derslerle milletten alınan yetkiye dayanarak uygun adımlar atmak ve bugünün meselelerine çözüm getirmek olduğuna işaret etti.
Erzurum Kongresi'nin 101'inci yıl dönümünün idrak edildiğini belirten Özkan, "Vatan toprağı bir bütündür parçalanamaz anlayışıyla ne manda ne de himaye kabul edilmiş ve vatanın mücadele süreci, kuruluş, kurtuluş ve yeniden diriliş destanı müjdesi başlamıştır." diye konuştu.
Aynı ilhamla aynı hedefe koşulduğunu dile getiren Özkan, "Vatanımızın birlik, beraberlik ve kardeşliğini, bütünlüğünü sadece vatan toprağı değil; ekonomide, üretimde, istihdamda, teknolojide, refahta, küresel bir güç olma mücadelesinde, enerjide, diplomaside hamdolsun destanlar yazıyoruz ve yazmaya devam edeceğiz." dedi.
Cahit Özkan, Hatay'ın ana vatana katılmasına yönelik süreçte yaşananların, bugüne ilham verdiğine dikkati çekerek, "Yüz yıl sonra coğrafyamızda oluşturulmak istenen terör koridorları vaktiyle görülmüş ve bugün Misakımilli hudutları içeresinde oluşturulmak istenen terör koridoru bundan 81 yıl önce durdurulmuştur. İşte, bugün Afrin, Cerablus, İdlib, Ayn el Arap'tan ta Kamışlı'ya kadar olan coğrafyada Misakımilli hudutlarımızda terör koridorunu bertaraf ederken milletimizin istiklalini, barışını ve huzurunu egemen kılmaya çalışırken Hatay'dan aldığımız dersle ilhamla yolumuza devam ediyoruz." değerlendirmelerinde bulundu.
Ayasofya'nın 85 yıllık aradan sonra Fatih Sultan Mehmet'in vakfiyesine uygun bir şekilde yeniden cami hüviyetine kavuşturularak yarın milletle buluşturulacağını dile getiren Özkan, "İnşallah Ayasofya'nın Fatih'in Vakfiyenamesi'ne uygun bir şekilde yeniden milletimizle kavuşacağı 24 Temmuz'un ülkemize, milletimize, gönül coğrafyamıza, bütün ümmete, hangi inançtan, düşünceden olursa bütün insanlığa hayırlar getirmesini temenni ediyorum." dedi.
- "Polemik konusu yapmamak lazım"
CHP'li Özel, yeniden söz alarak, HDP'li Oluç'un, Diyanet İşleri Başkanlığına yönelik açıklamalarına, AK Partili Özkan'ın cevap vermemesini eleştirdi.
Cahit Özkan da söz konusu sorunun cevabının ilgili makamlardan alınabileceğine işaret etti.
CHP'nin, böylesi bir coşku karşısında duyarsız kaldığını belirten Özkan, "Biz, CHP'den Ayasofya'nın milletimizle buluşmasına, milletimizin duyduğu bu coşku ve heyecana ilişkin bir cümle bekliyoruz." diye konuştu.
HDP'li Oluç, Diyanet İşleri Başkanlığının yürütmeye bağlı olduğuna dikkati çekerek, "Siz de biliyorsunuz ayıp ettiklerini. Sayın Özkan din istismarcılığı yapıyorsunuz." sözlerini sarf etti.
Oluç, Özkan'ın, söz alarak bu konudaki eleştirilerini yanıtlamak yerine, stenograflara işaret ederek sarf ettiği sözleri tutanaklara geçirttiğini söyledi.
Bu sırada TBMM Başkanvekili Haydar Akar, AK Partili Özkan'a, söz konusu eleştirilere cevaben istediği kadar yerinden veya kürsüden söz verebileceğini söyledi.
AK Partili Özkan da İçtüzük çerçevesinde haklarını bildiğini, çok kısa bir ifade olduğu için mikrofonu açtırmadan sarf ettiğini ve kayıtlara geçmesini sağladığını anlattı.
Özkan, Meclis Başkanvekili Akar'ı tarafsız olmaya da çağırdı.
Akar ise tarafsız davrandığını, grup başkanvekillerine istedikleri kadar süre vererek görüşlerini açıklamalarına imkan tanıdığını belirtti.
MHP'li Erkan Akçay, Ayasofya'nın ibadete açılacağı cuma namazı için davetiye gönderilen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun, davete icabet etmeyeceğini açıkladığını belirterek, "Bu durum 'Davet etsinler gitmeyim, davet etmesinler küseyim.' sözünü hatırlattı. Bunu polemik konusu yapmamak lazım." ifadesini kullandı.
CHP'li Özel, MHP'li Akçay'ın sözlerine cevaben, davet edilen milletvekillerinin katılıp katılmama kararını kendilerinin vereceğini, ibadet konusunun Allah ile kul arasında olduğunu ve kimsenin buna karışamayacağını vurguladı.
