Dolar

32,3326

Euro

35,1252

Altın

2.303,54

Bist

9.079,97

TBMM Başkanı Şentop, 27. Dönem 2. ve 3. yasama yıllarını değerlendirdi: (2)

-'Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ilgili zaman içinde ortaya birtakım aksaklıklar çıkarsa bunlarla ilgili gerek Anayasa'da gerek kanunlarda değişiklikler yapılır. Bu da gayet doğaldır fakat bugün itiraz olarak ileri sürülen hususların hepsinin isabetli ve doğru olmadığı kanaatindeyim'- 'Ben zaman geçtikçe sistemle ilgili hususlarda gerek iyileştirmeler yapılmak suretiyle gerekse sistemle

4 Yıl Önce Güncellendi

2020-08-06 16:48:54

TBMM Başkanı Şentop, 27. Dönem 2. ve 3. yasama yıllarını değerlendirdi: (2)
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ilgili zaman içinde ortaya birtakım aksaklıklar çıkarsa bunlarla ilgili gerek Anayasa'da gerek kanunlarda değişiklikler yapılır. Bu da gayet doğaldır fakat bugün itiraz olarak ileri sürülen hususların hepsinin isabetli ve doğru olmadığı kanaatindeyim." dedi.

Şentop, 27. Dönem 2. ve 3. yasama yıllarına ilişkin değerlendirme toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Bir gazetecinin, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde, kanunlarda tahkimat yapılmasıyla ilgili Meclisin geç kalıp kalmadığı ve bununla alakalı tartışmalara ilişkin sorusu üzerine Şentop, hiçbir sistemin mükemmel olmadığını söyledi.

Şentop, parlamenter sistemin kökeninin İngiltere olduğunu, İngiltere'nin sistemde birçok değişiklik yaptığını, bazı dönemlerde çok iyi işlediğini, bazı dönemlerde de sıkıntıların ortaya çıktığını ifade etti.

ABD'nin başkanlık sisteminin en ideali olarak gösterildiğini ancak son zamanlarda ABD'de sistemin işleyişiyle ilgili ciddi sıkıntılar bulunduğunu dile getiren Şentop, Türkiye'de de sistemin kendisinde, anayasal düzlemde ve kanunlarda zaman içinde değişikliklerin yapıldığını belirtti.

Şentop, "Dolayısıyla yaklaşık 2 sene önce yürürlüğe giren yeni sistemle ilgili zaman içinde ortaya birtakım aksaklıklar çıkarsa bunlarla ilgili gerek Anayasa'da gerek kanunlarda değişiklikler yapılır. Bu da gayet doğaldır. Bütün dünyada böyle, bizde de önceki dönemde böyleydi fakat bugün itiraz olarak ileri sürülen hususların hepsinin isabetli ve doğru olmadığı kanaatindeyim." değerlendirmesinde bulundu.

-"İtirazların zaman içinde azaldığını görüyoruz"

İtirazlar isabetli kabul edilse bile bunların anayasal düzlemle değişiklik gerektiren hususlar olmadığına, büyük kısmının uygulamayla ilgili olduğuna işaret eden Şentop, şöyle konuştu:

"Bir kısmı ise belki Anayasa altı mevzuatla yapılacak değişikliklerle düzeltilebilecek hususlardır. Ben doğrudur, yanlıştır, isabetlidir diye bakmaksızın, bütün itirazları dikkate alarak bunu söylüyorum. O bakımdan iki yıl içinde de başlangıca göre önemli mesafeler alındığını söyleyebilirim. Nitekim bu sistemle ilgili zaman zaman birçok anket çalışması da yapılıyor ama sürekli olarak bunu iki yıldan fazla bir zamandır düzenli olarak takip eden ve ayrıntılı anketler yapan firmalar da var. Bunlara baktığımızda aşağı yukarı son üç aylık bir dönem içinde başkanlık sistemiyle ilgili desteğin kamuoyunda da arttığını söyleyebiliriz. Bu detayların tamamını vatandaşımızın bilmesi mümkün değil. Bir kafa karışıklığı oluyor. Ayağı taşa takılsa bazı arkadaşlarımız 'Vay başkanlık sistemi geldi, onun için ayağım taşa takıldı.' diyorlar.

Bu, acaba bir sorun varsa sistemden mi kaynaklanıyor, uygulamadan mı ya da başka birçok şart, konjonktür, husus var, bunlandan mı kaynaklanıyor? Bu analizi herkesin çok detaylı olarak yapmasını beklemek mümkün değil.

Genel olarak baktığımızda son yapılan çalışmalarda parlamenter sistem, başkanlık sistemi oranlarının hemen hemen birbirine eşit olduğu gözüküyor. Bu da şunu gösteriyor: Sistem yeni olduğu zaman birtakım alışkanlıklar vardı uygulamayla ilgili, beklentilerle ilgili. Bunlarla uygulama arasında tam bir kesişme olması için zaman gerekti. Başlangıçtaki şikayetlerin, itirazların, sistemle ilişkilendirilen itirazların zaman içinde azaldığını görüyoruz. Ben, zaman geçtikçe sistemle ilgili hususlarda gerek iyileştirmeler yapılmak suretiyle gerekse sistemle alakalı olan ve olmayan sorunların birbirinden ayrıştırılması noktasında daha fazla mesafe alınacağını, daha objektif, soğukkanlı değerlendirmeler yapılacağını düşünüyorum."

- "Devleti tahkim etme zarureti ortaya çıktı"

Mustafa Şentop, tartışmaların bir fotoğraf karesi üzerinden değil, film şeridi üzerinden yapılması gerektiğini dile getirerek, "Yani buraya nasıl geldiğimizi bilirsek, buraya kadar uzanan çizginin nasıl ve hangi açıyla geldiğini bilirsek devamı konusunda tahminde bulunabiliriz ama sadece bir fotoğraf karesi üzerinden değerlendirme yapmak, nokta üzerinden değerlendirme yapmaktır, bir çizgi üzerinden değil." dedi.

Bir gün "Madem öyle, biz de başkanlık sistemine geçelim, biz bunu arzu ediyoruz." diyerek başkanlık sistemine geçilmediğinin altını çizen Şentop, şunları ifade etti:

"15 Temmuz'da yaşanan hain darbe teşebbüsü göstermiştir ki 'Türkiye'de ne kadar mesafe alınırsa alınsın, bu darbeci, vesayetçi anlayış ne kadar geriletilmiş olursa olsun, bu konuda daha muhkem, anayasal, sistemik düzenlemeler yapılması gerekiyordu' düşüncesi ortaya çıktı. Yani devleti tahkim etme zarureti ortaya çıktı 15 Temmuz'dan sonra. Bir kere en yakından başlayarak gidiyorum. 15 Temmuz öncesi ve sonrası siyasetin, devlet algısının aynı olmayacağını söyledik ve 15 Temmuz bunu bize göstermiştir. Devlet, sadece fiili yani defakto olarak değil, dejure olarak da bu vesayetçi, darbeci anlayışlara karşı tahkim edilmeliydi. Bu da ancak sistem değişikliğiyle olabilir."

-"Sistem tartışmaları ve arayışları birçok başka ülkede de var"

TBMM Başkanı Şentop, Türkiye'de vesayet ve darbeci anlayışın parlamenter sistemin işleyişinden, parlamenter sistemin yapısından kaynaklanan istifade noktaları olduğuna işaret ederek, 28 Şubat ve 12 Mart'ı örnek gösterdi.

"Yeni sistemde halkın doğrudan hükümeti seçeceği bir düzenlemeye geçtik." diyen Şentop, 2012'de AK Parti'nin Anayasa Uzlaşma Komisyonuna başkanlık sistemi önerisini getirdiğini ve daha önce bu konunun gündeme geldiğini anımsattı.

Türkiye'nin, sistem değişikliğine durup dururken, bir fantezi olarak veya ayakları yere basmayan bir tartışma içinden gelmediğini vurgulayan Şentop, "Bunun tarihi temelleri var, tartışmaları var, hem teorik bazlı tartışmaları var hem de Anayasa değişikliği anlamında yaşamış olduğu süreçler var ve bu süreçler bizi başkanlık sistemine doğru adım adım getirmiş. Bu bakımdan bundan sonrasına dair sistem tartışmalarını çok isabetli bulmuyorum, tarihi arka planı dikkate almadığı için isabetli bulmuyorum." görüşünü paylaştı.

Şentop, herkesin farklı sistem önerebileceğini ancak Türkiye'nin bu sistemi gereklilik varsa iyileştirmesinde, daha da güçlendirerek devam ettirmesinde zorunluluk olduğu kanaatini taşıdığını dile getirdi.

Dünyada da güçlü hükümet sistemlerine ihtiyaç hissedilen bir ortam bulunduğuna dikkati çeken Şentop, "Birçok ülkede bu salgın süreciyle ilgili başarısızlığın temelinde yatan husus, güçlü politikalar ve kararlar uygulayacak hükümetlerin bulunmamasıydı. Bu sistem tartışmaları ve arayışları birçok başka ülkede de var." diye konuştu.

Şentop, Siyasi Partiler Kanunu, Seçim Kanunu, iç tüzük ve bağlantılı mevzuatı yeni sisteme uygun hale getirmek gerektiğini söyleyerek, "Önümüzdeki yasama yılında inşallah belki bunlar konuşulacaktır." dedi.

(Sürecek)

Haber Ara