TMSF; bankalardaki tasarruf mevduatı ve katılım fonu sahiplerinin haklarını ve menfaatlerini korumakla mükellef bir kurumdur.
TMSF Nedir, Görev ve Yetkileri Nelerdir?
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) ismini 2001 ekonomik krizinde batan bankaların tasfiye işlemleri ve mudilerin isyanları sebebiyle duymaya başladık. Son yıllarda da devlet tarafından el konulan şirketlere ilişkin haberlerde sık sık TMSF adını duyuyoruz.
TMSF hangi amaçla kurulmuştur, ne tür görevleri icra eder, yetkileri nelerdir?
TMSF, mevduatların ve katılım fonlarının sigortalanmasına yetkili kamu tüzel kişiliğini haiz bir kurumdur. Mevduat ve katılım bankalarının faaliyet izinlerinin kaldırılması durumunda hak sahiplerine yapılacak gerekli ödemelerin garanti edilmesini sağlayan TMSF, son yıllarda el konulan ve tasfiye edilen şirketlerle ilgili oldukça gündem olan bir kurum. TMSF, 2 Eylül 2016 tarihinde yayınlanan 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kayyumların görevlerini de devralarak tasfiye ve satış işlemlerini yapacak kurum oldu. KHK ile verilen yeni görev ve yetkilerin ardından TMSF son günlerde yoğun bir tasfiye ve satış trafiğine sahne oluyor. Bu gizemli kurumun ne gibi görevleri icra ettiğine, yetkilerine bir göz atalım.
TMSF; 22 Temmuz 1983 tarihinde 70 sayılı Kanun Hükmündeki Kararname ile tüzel kişiliğini kazanan bir kurum. Uzun yıllar Merkez Bankası tarafından yönetilmiştir. Daha sonra Başbakanlığa bağlandı. TMSF'nin görev ve yetkileri 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ve ilgili hükümlerde belirlenmiştir.
TMSF, tasarruf mevduatı ve katılım fonu sahiplerinin haklarını ve menfaatlerini korumakla mükellef bir kurum. Türkiye'deki mevduat ve katılım fonu kabulüne yetkilidir. Yerli ve yabancı tüm kredi kuruluşları ile merkezi yurt dışında bulunan kredi kuruluşlarının Türkiye'deki şubelerinde bulunan mevduat ve katılım fonları sigorta sistemine dahildir. TMSF, kendisine devredilen bankaların yönetimini üstlenir, bankaların yapılarının güçlendirilmesi veya yeniden yapılandırılması gibi görevler icra eder. Bankalardaki mevduatların sigortalanması, bankalardaki fonların takibi veya gerekli hallerde bu fonların yönlendirilmesi, el konulan bankalardaki mevduat sahiplerinin haklarının ödenmesi ve el konulan bankaların tasfiye ve satış işlemlerinin icrası gibi görevleri de bulunur.
TMSF'nin Görev ve Yetkileri Nelerdir?
Genel hatları ile TMSF'nin tanımını ve görevlerini çerçeveledikten sonra biraz daha detay verelim. TMSF'nin görev ve yetkileri, 5441 Sayılı Bankacılık Kanunu'nda 85 maddede düzenlenmiştir. Bu maddelere kısaca değinelim.
TMSF; kredi kuruluşları veya katılım bankaları nezdindeki tasarruf mevduatı ve gerçek kişilere ait katılım fonlarını sigortalar. Bu mevduat ve fonların kapsamı ve tutarını belirler. Riskli sigorta priminin tahsil zamanını ve şeklini belirler. Faaliyet izni kaldırılan katılım bankalarındaki mevduat ve katılım fonlarının sigortalı bölümlerini hak sahiplerine öder. Kredi kuruluşlarının fona devredilmesinin ardından devir, satış ve birleştirme işlemlerini uygular. Faaliyet izni kaldırılan bankanın yönetim ve denetimini devralarak iflas veya tasfiye işlemlerini gerçekleştirir. Fona ilişkin her türlü adli, idari ve icra takipleri, savunmaları ve çözüm üretme gibi işlemleri uygular. Bakanlar Kurulu kararları uyarınca olağanüstü tedbirleri alarak uygular. Finansal piyasalarda güven ve istikrarı sağlamak ve sektörün gelişimi için ilgili kurumlarla koordinasyon halinde çalışmalar yürütür.
TMSF; devlet tarafından el konularak faaliyet izni kaldırılan bankanın veya bankaların yönetim ve denetimini devralır. İlgili bankadaki mevduat ve katılım fonu sahiplerine sigortalı miktarlarını öder ve bankanın doğrudan iflasını ister. İflas kararı verilmemesi halinde kanunlardaki ilgili tasfiye hükümleri çerçevesinde bankanın tasfiye sürecini başlatır ve yönetir. İflas veya tasfiye halindeki bankaların aktifindeki paraları ve tahsil ettiği paraları muhafaza ve nemalandırmakla mükelleftir. İflas kararı verilen bankanın menkul ve gayrimenkullerinin satışını yapar.
TMSF; hisselerinin çoğunluğu veya tamamının kendisine intikal etmesi halinde varlık ve yükümlülüklerini kısmen veya tamamen mevcut bankalara veya kurulacak bir bankaya devredebilir, başka bir banka ile birleştirebilir. Yönetim ve denetimi devredilen bankaların devri, satışı, birleştirilmesi gibi işlemleri devir tarihinden itibaren en geç 9 ay içinde tamamlamak zorundadır.
TMSF; faaliyet izni kaldırılarak yönetim ve denetimi fona geçen bankayla ilgili şikâyetler üzerine açılmış veya açılacak her türlü ceza davasına suçtan zarar gören olarak müdahil olabilir. Bankanın alacaklarının tahsil edilememesi durumunda bankanın ortakları, eski yönetim kurulu üyeleri ve denetçileri aleyhine verdikleri zararın tazmin edilmesi amacıyla tasfiye sürecinin ardından 5 yıl içinde dava açabilir.
TMSF; 5411 sayılı kanunun ilgili maddeleri çerçevesinde yönetim ve denetimi devredilen şirket veya şirketlerin mal ve gayrimenkullerini, hak ve varlıklarını satabilir. Olağanüstü hallerde fon kaynaklarının ihtiyaçları karşılamaması durumunda Merkez Bankası'ndan avans talep edebilir.
Bu arada, 2 Eylül 2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan 674 sayılı KHK ile devlet tarafından el konulan şirketlerdeki kayyumların görevleri TMSF'ye devredildi. Buna göre bahse konu şirketlerin satış ve tasfiye işlemleri TMSF tarafından yapılacak.
