Amerikan "The Daily Beast" sitesine konuşan, isminin açıklanmasını istemeyen ABD'li yetkililer, Trump hükümeti yetkililerinin, Suudi Arabistan ile nükleer teknoloji konusunda bir anlaşma yapılması konusunda uzun süredir aktif olarak çalıştığını aktardı.
Washington'daki Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsünde görevli Hüseyin İbiş ise siteye yaptığı açıklamada, "Bu anlaşma çok büyük bir anlaşma olabilir. Amerikan şirketlerinin dahil olabileceği büyük bir pazar var. Asıl soru, ABD'nin Suudi Arabistan ile resmi bir anlaşma yapıp yapmayacağı." ifadelerini kullandı.
- Suudi Arabistan anlaşmaya yanaşmıyor
Washington merkezli Silahların Kontrolü Derneği üst düzey yöneticisi Kimball da ABD'deki Atom Enerjisi Yasası gereği, buradan nükleer teknoloji satın alan ülkelerin, bu teknolojileri nükleer silah yapmak için kullanamayacağını hatırlattı.
Trump yönetiminin, Suudi Arabistan ile görüşmelerde bu yasayı göz önünde bulundurması gerektiğini vurgulayan Kimball, "Amerikan şirketlerine, bu temel yasa olmadan teknoloji ya da materyal transferi için ihracat ruhsatı veremezsiniz." değerlendirmesinde buludu.
Kimball, Suudi Arabistan'ın söz konusu yasaları sorun ettiğini ve anlaşmaya çok da sıcak bakmadığını belirterek, şu görüşleri aktardı:
"Suudi Arabistan, bu nedenle nükleer anlaşma için ABD'ye alternatif arayışına girebilir. ABD'nin 123 Anlaşması'nda öngördüğü ek gereklilikleri karşılamaya da yanaşmıyor. Bu gereklilikler arasında, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına ülke içindeki bildirilmemiş santrallere daha çok erişim sağlanmasını öngören ek protokol de yer alıyor. Suudiler aynı zamanda, uranyum zenginleştirme ya da plütonyum işleme eylemlerine son verilmesine yönelik bir söz vermemek için de direniyor."
- Görüşmeler kapalı kapılar ardında
Trump yönetiminin ilk günlerden beri Suudiler ile nükleer bir anlaşma peşinde olduğuna işaret edilen haberde, bu durumun ABD Dışişleri, Ticaret ve Enerji Bakanlıklarında endişeye yol açtığı kaydedildi.
Haberde, ABD'li ve Suudi Arabistanlı yetkililerin nükleer anlaşma için görüşmeleri sürdürdüğü ve bu görüşmelerin birçoğunun Riyad'da kapalı kapılar ardında yürütüldüğü vurgulandı.
- Suudi Arabistan'ın ABD'ye alternatif aradığı iddiaları
ABD'de Temsilciler Meclisi Hükümet Denetim ve Reform Komitesi, Donald Trump yönetiminin Suudi Arabistan'a nükleer teknoloji transferi planladığına ilişkin iddiaları araştırmak üzere 19 Şubat'ta soruşturma başlatmıştı.
"Riyad, Trump ve onun yönetimiyle sıkı temas halinde görünüyor." ifadelerine yer verilen komitenin raporunda, Suudi Arabistan'ın ABD teknolojisini atom bombası üretmek için kullanacağından endişe duyulduğu belirtilmişti.
Temsilciler Meclisinin soruşturma açmasının ardından Suudi Arabistan basınında, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın Asya turunda nükleer teknoloji transferinde alternatif arayışında olduğu iddiaları yer almıştı.
- New York Times'ın iddiası
ABD'nin New York Times gazetesi, geçen hafta ABD Başkanı Donald Trump'ın başdanışmanı Jared Kushner'in Suudi Arabistan ziyaretinde, Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile Suudi nükleer programı ve Amerikan yardımını görüştüğünü yazmıştı.
Suudi Arabistan'a nükleer reaktörler satma planının, aralarında eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn'in de bulunduğu bir grup emekli ulusal güvenlik yetkilisi tarafından ortaya atıldığı öne sürülen haberde, önce Suudi Arabistan'da 40 nükleer santral oluşturulması kararı alındığı ancak şimdilik sadece iki nükleer santral ile başlanmasının planlandığı kaydedilmişti.
