Al Jazeera'nin Reuters'a dayandırdığı habere göre; Diplomatik kaynaklar, uluslararası denetçilerin Suriye'de rejime ait bir araştırma merkezinde rejimin elinde olduğunu açıklamadığı bazı kimyasal maddelerinin izini rastladıklarını söyledi.
Daha önce Esed rejimi, elindeki kimyasal silah stoklarını detaylı olarak Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü'ne (KSYÖ ) raporladığını açıklamıştı.
Kaynaklara göre, Uluslararası denetçilerin Şam rejimine ait bir askeri araştırma merkezinde, açıkladığı stok listelerinde yer almayan zehirli Sarin ve VX sinir gazları bileşenlerini tespit etti.
Reuters'e konuşan kaynaklar, geçtiğimiz Aralık ve Ocak aylarında tesisten alınan örneklerde zehirli gazlarının imalatından kullanılan ham kimyasal maddeleri saptandığını belirtti.
'Yalan söylüyorlardı'
Diplomatik kaynak, “yeni tespit edilen maddeler, rejimin elindeki Sarin gazının akıbetiyle ilgili yalan söylediği açısından güçlü bir kanıt. Rejim, saptanan maddelerle ilgili hala tatmin edici bir açıklama getirmedi” ifadelerini kullandı.
Kaynaklar, maddelerin, Batı istihbarat servislerinin, rejimin biyolojik ve kimyasal silahları geliştirdiğini iddia ettiği Kamu Bilimsel Araştırma ve Çalışma Merkezi'nden alındığını teyit etti.
KSYÖ Sözcüsü Peter Sawczak, diplomatik kaynaklardan edinen bilgilere yorum olarak Suriye'nin bildirisine açıklık getirmeye çalıştıklarını ve bu aşamada süreçle ilgili bilgi paylaşamayacağını belirtti.
Sawczak KSYÖ'ün ‘uygun zamanda' değerlendirme raporu yayımlayacağını söyledi.
Rejim denetçilere giriş izni vermiyor
Aynı diplomatik kaynaklar, KSYÖ'nün son dönemde rejimin onlarca Klor gazı saldırısını gerçekleştirdiği yönündeki iddiaları soruşturmak istediğini belirtti. Ancak rejimin KSYÖ'nün bu amaçla Suriye'ye göndermek istediği ‘Gerçekler Yoklama Heyeti' söz konusu olay yerlerine girişine izin vermediğini aktardı.
'Katliamın hesabı sorulmadı'
21 Ağustos 2013 tarihinde Şam'ın Doğu Guta bölgesinde zehirli gaz saldırısı düzenlenmiş ve 1400'den fazla kişi katledilmişti. Birleşmiş Milletler (BM) heyeti Suriye'de kimyasal silah kullanıldığı tespitinde bulunmuştu.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Koalisyonu (SMDK), Guta saldırısının yıldönümünde yaptığı açıklamada, Suriye halkının, katliamın boyutuna uygun bir uluslararası tavrı bulamamanın hüznü ve şaşkınlığı içerisinde olduğunu ifade etmişti.
Saldırının ardından ABD yönetimi ve uluslararası kamuoyu büyük ölçüde Esed rejimini sorumlu tutmuş, ABD Başkanı Barack Obama ‘kırmızı çizgilerin' ihlal edildiği gerekçesiyle Suriye rejimine yönelik askeri müdahalede bulunacağını açıklamıştı.
Kimyasal anlaşma
ABD'nin askeri müdahale tehdidine karşı Washington ile Moskova arasında bir anlaşma imzalanmıştı. Esed rejimi, bu anlaşmayla elindeki kimyasal silah stoklarını teslim etmeyi kabul etmişti.
Lahey merkezli ve Nobel Barış Ödülü sahibi Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü (KSYÖ), Suriye'nin varılan anlaşmadan sonra bildirdiği ve daha sonra aşamalı olarak teslim ettiği 1300 ton kimyasal silah stokunun teslim alınıp sonra da imha edilmesi sürecini bizzat denetledi.
ABD ve İngiltere, Suriye'nin KSYÖ'ye sunduğu kimyasal silah stoklarına ait ilk listenin tutarlı olmadığını iddia etmişti.
Uluslararası toplumun Suriye'de IŞİD gibi örgütlerin güç kazanmasından sonra kimyasal silah tesislerinin akıbetiyle ilgili endişeleri artmıştı.
Suriye sarin gazı veya kimyasal füzelere sahip olduğunu hiçbir zaman kabul etmedi, bin 400 kişinin ölümünden de muhalifleri sorumlu tuttu.
Suriye, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'ni 1997 yılında imazalamıştı. Anlaşmaya göre, Suriye'nin kimyasal silah bulundurması veya kullanması yasak.
