'Şeyh Selman gibi din adamlarına ihtiyaç var'

Ba­zı rö­por­taj­lar var­dır ki sa­de­ce bir ga­ze­te­ci de­ğil sı­ra­dan bir in­san ola­rak çok şans­lı his­set­me­ne ne­den olur. Her­ke­se na­sip ol­ma­ya­ca­ğı­nı bi­lir­sin, ay­rı­ca­lık­lı bir du­rum ol­du­ğu­nun far­kın­da­sın­dır. 

24 Ni­san Cu­ma gü­nü Şeyh Sel­man el Av­de ile yap­tı­ğım söy­le­şi, ken­di­mi her ba­kım­dan şans­lı his­set­ti­ğim o söy­le­şi­ler­den­di­…

6 MİLYON TAKİPÇİ

Ka­tar'a bir prog­ram­da ko­nuş­ma yap­mak üze­re ge­len Suu­di Şeyh Sel­man'a da­ir, dü­rüst ol­mak ge­re­kir­se çok faz­la bil­gim, do­ğal ola­rak da fik­rim yok­tu. Suu­di din adam­la­rı­nın in­san­da ilk an­da uyan­dır­dı­ğı çe­kin­ce ve bi­raz ön­yar­gı dı­şın­da­… 

Ce­ha­le­ti­me rağ­men, twit­ter'da 6 mil­yon ta­kip­çi­si olan, sa­de­ce Arap dün­ya­sı­nın de­ğil tüm İs­lam ale­mi­nin en po­pü­ler ve say­gın şeyh­le­rin­den bi­ri ile ta­nış­mak ve rö­por­taj yap­mak için bü­yük bir he­ye­can du­yu­yor­dum.

GİDERKEN TAVSİYELERE UYDUM

Şeyh Sel­man, Suu­di Ara­bis­tan'da İh­van ile Vah­ha­bi­lik dü­şün­ce­si­nin sen­te­zi ola­rak özet­le­ne­bi­le­cek 'Sah­va' ha­re­ke­ti­nin en önem­li fi­gü­rüy­dü. Re­ji­me mu­ha­lif gö­rüş­le­rin­den ötü­rü ha­pis yat­mış bir din ada­mıy­dı. Yal­nız­ca bu 'wi­ki­pe­di­a' bil­gi­si bi­le onun­la ta­nış­mak için in­sa­nı he­ye­can­lan­dır­ma­ya ye­ter­di.

Şeyh'in Do­ha'ya ge­le­ce­ği­ni öğ­ren­di­ğim gün­den iti­ba­ren ona ulaş­ma­nın en iyi yo­lu­nu ara­ma­ya baş­la­dım. Öy­le bir yol bu­la­cak­tım ki rö­por­taj ta­le­bi­me ha­yır de­me­ye­cek­ti, zi­ra rö­por­taj ver­me­yi çok faz­la sev­me­di­ği­ni duy­muş­tum. İlk ak­lı­ma ge­len, ya­kın­dan ta­nı­dı­ğım di­ğer bir Şeyh, Su­ri­ye Mu­ha­lif ve Dev­rim­ci Güç­ler Ulu­sal Koa­lis­yo­nu (SMDK) es­ki baş­ka­nı Mu­az el Ha­tib ol­du. Bir­bir­le­ri­ni iyi ta­nı­dık­la­rın­dan şüp­hem yok­tu. Mu­az el Ha­tib'e ken­di­si­ni ara­ma­sı­nı ve rö­por­taj ta­le­bi­mi ilet­me­si­ni ri­ca et­tim. Her za­man­ki gi­bi be­ni kır­ma­dı­…

Cu­ma ak­şa­mı Şeyh Mu­az ile bir­lik­te, Şeyh Sel­man'ın Do­ha'da kal­dı­ğı St. Re­gis ote­li­ne git­tim. Gi­der­ken mut­la­ka si­yah aba­ye (fe­ra­ce) giy­mem ko­nu­sun­da gün­ler ön­ce­sin­den tav­si­ye­ler al­ma­ya baş­la­mış­tım. Bu tav­si­ye ve uya­rı­lar­dan ya da kor­kum­dan de­ğil, her din ada­mı­na kar­şı duy­du­ğum say­gı­dan do­la­yı el­bet­te ör­tü­ne­rek gi­de­cek­tim gö­rüş­me­ye. Gar­dro­bum­da­ki en sa­de ve renk­siz aba­ye­mi üze­ri­me ta­kıp, sa­çı­mı Kör­fez usu­lü de­ğil Türk usu­lü sı­kı sı­kı­ya bağ­la­yıp çık­tım ev­den.

KENDİNİ HER KONUDA ÇOK İYİ YETİŞTİRMİŞ BİRİSİ

Ha­tib ile bir­lik­te, Şeyh'ın kal­dı­ğı oda­ya çık­tık. Ka­pı açıl­dı­ğı an­dan iti­ba­ren tüm ön­yar­gı­la­rım uçup git­ti. Bel­ki ay­rı bir oda­ya alı­nı­rım, so­ru­la­rı­mı doğ­ru­dan de­ğil ara­cı yo­luy­la sor­du­ru­rum di­ye dü­şü­nür­ken, sı­cak ve sa­mi­mi bir kar­şı­la­ma bul­dum. El­bet­te to­ka­laş­ma­dık, ama Şeyh Sel­man ve oda­da­ki di­ğer 4 Suu­di genç adam, bek­le­di­ğim­den çok da­ha sa­mi­mi bir şe­kil­de hoş­gel­din de­di, hat­ırı­mı sor­du. Sa­lon­da­ki kol­tuk­lar­dan bi­ri­ne ge­çip otur­dum, ha­rem­lik se­lam­lık fa­lan yap­ma­dık. He­nüz üze­rim­den ata­ma­dı­ğım ha­fif bir te­dir­gin­lik­le ken­di­mi ta­nıt­tım...

Mu­az el Ha­tib ile be­ra­ber gi­de­rek bü­yük bir akıl­lı­lık et­miş­tim, zi­ra onu gör­dük­le­ri için ba­riz bi­çim­de mut­lu ol­du­lar, ken­di­si­ni ya­nım­da ge­tir­di­ğim için ba­na te­şek­kür et­ti­ler. Bel­li ki bir­bir­le­ri­ni ta­nı­yor­lar­dı ve uzun za­man­dır gö­rüş­me­miş­ler­di. 

Tah­min edi­le­bi­le­ce­ği üze­re, soh­bet doğ­ru­dan Su­ri­ye ile baş­la­dı. 

İki Şeyh, yak­la­şık ya­rım sa­at Su­ri­ye'de ve böl­ge­de olan bi­te­ni ko­nuş­tu, ben fo­toğ­raf çe­kip twit at­mak­la meş­gul­ke­n…

Şeyh Sel­man'ın genç oğ­lu Ab­dul­lah da ara­mız­day­dı. Ön­ce­ki gün Şeyh'in ko­nuş­ma yap­tı­ğı prog­ram­da, ba­ba­sı­na sür­priz ola­rak sah­ne­ye çı­kar­tıl­mış­tı, zi­ra Ab­dul­lah Ame­ri­ka'da oku­yor­du ve ba­ba­sı­nı yak­la­şık dört se­ne­dir gör­me­miş­ti. Ken­di­si­ni her ko­nu­da iyi ye­tiş­tir­di­ği her ha­lin­den bel­liy­di.

SAYGI VE HAYRANLIK DUYULACAK BİR DİN ADAMI

Kar­şım­da otu­ran ve gö­zü­nü gö­züm­den ayır­ma­dan be­nim­le ko­nu­şan bu Suu­di Şeyh, ta­nı­dı­ğım ya da ka­fam­da can­lan­dır­dı­ğım di­ğer bir­çok din ada­mın­dan fark­lıy­dı. İlk da­ki­ka­dan iti­ba­ren ben­de de­rin bir sev­gi, say­gı ve hay­ran­lık uyan­dır­dı.

Ka­yıt ci­ha­zı­mı aç­tık­tan son­ra Şeyh'e di­ni ko­nu­lar­dan po­li­ti­ka­ya, yak­la­şık 14 so­ru sor­dum. Hiç şi­ka­yet et­me­den, ace­le­ye ge­tir­me­den uzun uzun ya­nıt­la­dı hep­si­ni. Üs­te­lik ba­zı so­ru­la­rı­mın, bir din ada­mı­nın 'faz­la si­ya­si' bu­la­bi­le­ce­ği ni­te­lik­te ol­ma­sı­na rağ­me­n…

Rö­por­taj bit­tik­ten son­ra bir rö­por­taj kla­si­ği olan 'off the re­cord' kıs­mı­na geç­tik. El­bet­te da­ha sa­mi­mi ve ko­yu bir soh­bet baş­la­dı. Böy­le bir din ali­mi­ni ya­ka­la­mış­ken ka­fa­mı ka­rış­tı­ran ba­zı şah­si so­ru­la­rı da sor­ma­dan ede­mez­dim. Ka­dın-er­kek iliş­ki­le­rin­den çok eş­li­li­ğe, içi­me sin­me­yen ba­zı ha­dis­le­re ka­dar bir­çok 'has­sas' mev­zu­da mu­hab­bet et­tik.

SUİSTİMALA AÇIK VE HASSAS BİR KONU

Çok eş­li­li­ğe da­ir so­rum üze­ri­ne oğ­lu Ab­dul­lah'a dö­nüp, 'hay­di ba­ka­yım ön­ce sen ce­vap ver' de­di. He­nüz 20'li yaş­la­rın­da olan bu genç adam, dört eş iz­ni­nin er­kek­le­re ve­ril­miş bir ay­rı­ca­lık de­ğil, o dö­nem sı­nır­sız sa­yı­da ya­pı­lan ev­li­lik­le­re bir sı­nır ge­tir­me amaç­lı ol­du­ğu­nu an­lat­tı. 

Şeyh'in ABD'de hu­kuk dok­to­ra­sı ya­pan ve ha­ri­ka bir İn­gi­liz­ce ko­nu­şan oğ­lu­nu da ken­di gi­bi ye­tiş­tir­me­si, Suu­di Ara­bis­tan'ın ge­le­ce­ği­ne da­ir ba­na bü­yük umut­lar ver­di. Oğ­lun­dan son­ra söz alan Şeyh'in çok eş­li­lik ko­nu­sun­da yap­tı­ğı 'ye­tim kız' vur­gu­su, İs­lam'da­ki bu kri­tik ko­nu­yu su­is­ti­mal et­me­ye çok eği­lim­li Arap­lar'ın ku­la­ğı­na kü­pe ol­ma­sı ge­re­ken cins­ten­di.

Ar­dın­dan so­ru sor­ma sı­ra­sı Şeyh Sel­man'a gel­di. Genç ve he­ye­can­lı bir Türk ga­ze­te­ci bul­muş­ken onun da sor­mak is­te­di­ği ba­zı şey­ler var­dı. 

Tür­ki­ye'de­ki gi­di­şa­ta ve si­ya­si ge­liş­me­le­re iliş­kin fi­kir­le­ri­mi din­le­di, ken­di fi­kir­le­ri­ni ak­tar­dı. Bu bö­lüm de ara­mız­da ka­la­cak. Özet­le Şeyh'in Er­do­ğan'a inan­dı­ğı­nı ve adım­la­rı­nı des­tek­le­di­ği­ni söy­le­mek­le ye­ti­ne­yim.

ASLA DIŞARIDAN GÖRÜNDÜĞÜ GİBİ DEĞİL

Ay­rıl­ma­dan ken­di­si­ne de söy­le­di­ğim gi­bi, Arap dün­ya­sı­nın Şeyh Sel­man gi­bi din adam­la­rı­na ih­ti­ya­cı var. Suu­di Ara­bis­tan, ka­dın­la­rın ara­ba da­hi kul­la­na­ma­dı­ğı, her er­ke­ğin ek­sik­siz dört ka­rı­sı­nın ol­du­ğu, her gün 'er­kek mec­bur ka­lır­sa ka­rı­sı­nın eti­ni yi­ye­bi­lir' tü­rün­de ya­lan yan­lış fet­va­la­rın ya­yın­lan­dı­ğı bir ül­ke­den iba­ret de­ğil. 

Suu­di Ara­bis­tan, ba­sın­da oku­duk­la­rı­mı­zın ve­ya bi­ze su­nu­la­nın çok da­ha öte­sin­de bir yer. Şeyh Sel­man ve onun gi­bi da­ha ni­ce ha­zi­ne­ler var için­de ve on­la­rı bu­lup çı­kar­mak bi­raz da bi­zim eli­miz­de. Tek yap­ma­mız ge­re­ken bi­ze su­nu­lan dar çer­çe­ve­nin öte­si­ne ge­çip, ön­yar­gı­la­rı­mız­dan kur­tul­ma­k…