Dolar

32,5588

Euro

34,9009

Altın

2.437,75

Bist

9.645,02

Portre | İmam Ali Rahman

7 Yıl Önce Güncellendi

2018-05-01 15:26:57

Portre | İmam Ali Rahman

İmam Ali Rahman, 5 Ekim 1952'de Tacikistan'ın güneybatısında yer alan Halton bölgesinde, çiftçi bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Bir dönem elektrikçi olarak çalışan Rahman, 1971-74 yılları arasında SSCB Pasifik Okyanusu Donanmasında askerliğini yaptı. 1982 yılında, Ekonomi Fakültesinden mezun oldu. Üniversite mezuniyeti sonrasında Komünist Partisi eğitici kadrolarında çalıştı. 1987-92 yılları arasında Lenin Devlet Kooperatif Çiftliğinde müdürlük yaptı. Aynı zamanda Dangara Belediye Başkanlığı görevini yürüten Rahman, 1990'da Kulyab'dan Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Yüksek Konseyi üyeliğine seçildi.

1991 yılında bağımsızlığını kazanan Tacikistan'ın ilk Cumhurbaşkanı Rahman Nabiyev, Tacik iç savaşının ilk aylarında istifa etmişti.
Sovyetler Birliği'nin dağılması ile Tacikistan'ın bağımsızlığını kazanması sonrası Yüksek Konseyin 16 Kasım 1992 tarihinde Hucend'de yapılan 16'ıncı oturumunda Rahman, Konsey Başkanlığına seçildi ve Tacikistan'ı fiili olarak yönetmeye başladı. Bağımsızlığın kazanılmasından 1 yıl sonra İmam Ali Rahman fiili olarak göreve başladı ve 1992'den beri Tacikistan'ı yönetmeye devam ediyor.

1992-1997 arasında Tacikistan'da iç savaş yaşandı ve yaklaşık 100,000 insan hayatını kaybetti. Rahman, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, ülkede ilk defa 1994 yılında düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanarak iktidardaki gücünü pekiştirdi.
İmam Ali Rahman, Nisan 1997'de Hucend'de gerçekleştirilen bir suikast girişiminden kurtuldu. Ağustos 1997 ve Kasım 1998'de ise iki darbe girişimini bastırdı.
İmam Ali Rahman, 1999'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini %97 ile kazandı.

1999 yılına kadar, Tacikistan'ın anayasasına göre Rahman'ın sadece iki dönem cumhurbaşkanlığı görevinde bulunma hakkı vardı. Ancak Rahman, 22 Haziran 2003'te referanduma sunulan bir anayasa değişikliği ile görev süresini 7'şer yıldan iki dönem daha uzatma hakkı elde etti.
Dolayısıyla 2006 seçimlerinde de cumhurbaşkanı adayı olabilen Rahman, bu seçimi de yüzde %80 ile kazandı.
Aynı zamanda Tacikistan Demokratik Halk Partisi'nin lideri olan İmam Ali Rahman'ın ismi, görevde bulunduğu dönemde içerisinde insan hakları ihlalleri ve yolsuzluk olayları ile anılıyor. Rahman yönetimi, son yıllarda camilere getirilen sıkı denetim, başörtüsüne getirilen kısıtlamalar ve çocuklara konulacak isimlere müdahale etmesi ile gündeme geldi.

Ocak 2018'de yapılan yasa değişikliğine göre camilere ve dini derneklere, varlıkları ve vergileri hakkında Tacik hükümetine bilgi verme zorunluluğu getirildi. Şu anda camii imamlarının büyük kısmı, cemaatin gönüllü bağışları ile imamlık yapıyor ve sadece büyük camilerde görev yapan 265 imamın maaşı Tacik hükümeti tarafından ödeniyor.
5 Şubat 2018'de, Tacikistan Din ve Gelenek İşleri Komitesi tarafından 4,000 camiinin 1938'i gerekli izin belgelerinin olmaması nedeniyle ibadete kapatıldı. Kapatılan camiler ise yerel yönetimlerin vereceği karar doğrultusunda kültür evi, çay evi, kuaför, sağlık merkezi veya kreş olarak kullanılacak. 2011'den beri 18 yaşın altındaki erkeklerin Cuma namazlarına katılması ise yasak.

2015'te İmam Ali Rahman, başörtüsü hakkında yaptığı bir açıklamada “Başörtüsü takmak, bize yabancı olan kültürleri körü körüne taklit etmektir. İnsan kaçakçılığında, uyuşturucu ticaretinde başörtüsü takıldığına dair elimizde birçok örnek mevcut ve bu Tacik kadınların kültüründen uzak olmalı. Başörtüsü kabalığın ve zayıf eğitimin bir göstergesi” demişti. 2016'da Khathlon bölgesinde güvenlik güçleri tarafından yapılan açıklamaya göre, 1700 kız çocuğu ve kadın durdurulup başörtülerini çıkarmaları konusunda ikna edildi.

Ağustos 2017'de Tacik yetkililer tarafından yapılan açıklamaya göre başkent Duşanbe'de 8000'den fazla kadın durdurulmuş ve başörtüsü bağlama biçimi ile alakalı müdahalede bulunuldu. Başörtüsünün arkadan bağlanması ve boynun gözükmesi gerektiği konusunda uyarılar yapıldı. Söz konusu şekle göre başörtüsü bağlamamanın resmi olarak bir cezası ise henüz yok.
Ayrıca Tacik gelenek ve göreneklerine uygun olmadığı gerekçesiyle kadınlara siyah elbise giyilmemesi için yerel yönetimler tarafından uyarılar yapılmaktadır. Ocak 2016'da 160 dükkân, Tacik geleneklerine uygun elbiseler satmadığı gerekçesiyle kapatılmıştı.


Bir diğer kısıtlama ise isimlere yönelik yapıldı. Mayıs 2015'den itibaren Arapça ve Türkçe isimleri çocuklara konulmaması gerektiği tartışmaya açıldı. Kız çocukları için Sümeyye, Ayşe ve Asiye; erkek çocuklar için ise Muhammed, Ebu Bekir ve Yusuf isimleri Tacikistan genelinde çok tercih edilen isimler olduğu biliniyor. Mecliste yapılan oturumlarda Arapça kökenli isimlerin Tacik kökenli isimler ile değiştirilmesi teklif edildi. İmam Ali Rahman, Mart 2007'de, Rahmanov olan soyadını Rahman olarak değiştirmiş ve Taciklere kendi kültür ve ulusal köklerine dönmeleri konusunda çağrılarda bulunmuştu.

Ocak 2016'da, Tacikistan Adalet Bakanı Rüstem Şah Murat, özellikle Arapça kökenli yabancı isimlerin Tacik toplumunda bölünmelere yol açtığını söylemişti. Tacik hükümeti yaklaşık 4000 isimlik bir katalog hazırlayarak ailelerden bu katalogdaki isimleri çocuklarına koymasını istemişti.
Hac vazifesini yerine getirmek için 2015'e kadar 35 olan yaş sınırı ise, Haziran 2017'de 40'a çıkarıldı.

İmam Ali Rahman ise diğer yandan koltuğunu korumaya yönelik adımlar atmaya devam etti. Kasım 2015'de kabul edilen yasaya göre, İmam Ali Rahman'a “Ulusun Lideri” unvanı verildi. Bu unvanla birlikte hem kendisi, hem de ailesi için ömür boyu hukuki ve cezai dokunulmazlık sağlandı. Yine bu unvana sahip olmasından dolayı emekli olduktan sonra dâhi hükümetlerin faaliyetlerini gözetleme ve denetleme yetkisi kendisine verildi.
Nisan 2016'da kabul edilen yasaya göre 16 Kasım'ın “Başkanlar Günü” olarak kutlanması kararlaştırıldı. İmam Ali Rahman, Başkanlar Günü'nün, barış ve Tacikistan'ın birliği için siyasi olarak büyük bir katkı olacağını belirtmişti.
Mayıs 2016'da anayasa değişikliği için ülke referanduma gitti. %94'lük bir oran ile kabul edilen değişikliğe göre, 1992'den beri ülkeyi yöneten İmam Ali Rahman'a özgü olmak üzere herhangi bir kısıtlama olmadan cumhurbaşkanlığına aday olabilmesinin önü açıldı. Dolayısıyla “Ulusun Lideri” unvanına sahip İmam Ali Rahman'a, bir kişinin iki defadan fazla cumhurbaşkanı seçilmesini yasaklayan madde uygulanmayacak.

İmam Ali Rahman, devletin çeşitli kademelerine yaptığı atamalar ile gündeme geldi. İmam Ali Rahman'ın kızı Ozoda Rahman, 2009-2014 arasında ülkenin dışişleri bakan yardımcılığı, 2014'ten sonra ise dışişleri bakanı birinci yardımcısı görevlerinde bulundu. Daha sonra Rahman, Mayıs 2017'de kızı Ozoda'yı yargıda en yüksek rütbe olan Adalet Devlet Müşaviri yaptı. Ozoda Rahman, Mart 2017'de BBC tarafından dünyanın en başarılı 100 kadın arasında gösterilmişti.
Ozoda Rahman'ın eşi Cemaleddin Nuraliev ise Tacikistan Ulusal Bankasının başkan yardımcılığı görevinde bulunuyor.

İmam Ali Rahman'ın diğer kızı Zarrina Rahman ise Tacikistan Ulusal Televizyon kanalında sunuculuk yapıyor.
Rahman'ın bir diğer kızı Tahmina Rahman da Tacikistan Kalkınma Bankasınının başında bulunuyor.
Rahman'ın kayınbiraderi Hasan Asadullozoda ise Orta Asya'nın en köklü bankalarından Orienbankın başında bulunuyor.
İmam Ali Rahman'ın amcası Matlubhan Devletov ise Devlet Başkanı Müsteşarı konumunda.

İmam Ali Rahman'ın oğlu Rüstem Rahman henüz 25 yaşındayken Futbol Federasyonu Başkanı olmuştu. Daha sonra Mali Kontrol ve Yolsuzlukla Mücadele Birimi'nin başına geçirildi. Geçen yıl ise başkent Duşanbe'ye Vali oldu. Cumhurbaşkanlığına aday olma yaşını 35'ten 30'a indirilecek yasa kabul edildikten sonra, 2020 yılında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İmam Ali Rahman eğer kendi isteği ile görevini terk ederse, seçim zamanında 33 yaşında olacak oğlu Rüstem İmam Ali da aday olabilecek.

Haber Ara