TİMETURK I HABER MERKEZİ
Melahat KEMAL
Irak'ın kuzeyindeki Musul kentinin 2014 yılı ortasında IŞİD tarafından ele geçirildiği yönünde yoğun bir propaganda süreci başlamıştı. Mezhepçi politikaları ile gündeme gelen İran destekli Maliki hükümeti ve IŞİD taraftarlarının propagandası 2013 yılında Enbar'da başlayan kıyam ile harekete geçen ve bir yıl sonra Musul'u ele geçiren Sünni grupların yok sayılmasına neden olmuştu.
Tüm karşılıklı propagandalara rağmen gerçekte Musul'u iki yıldır ellerinde tutan Sünni grupların liderlerinden Hatem Duleymi durumu IŞİD'in savaşçıları toplamda % 7 ila 10'u ancak temsil etmekte, sözleri ile açıklamıştı.
Batı ve Bağdat merkezli IŞİD propagandası nedeniyle, Şii koalisyonu ve uluslararası koalisyona karşı Musul'u elinde tutan ve kenti savunacak Sünni tabanlı örgütler bilinmiyor.
İşte Musul'u Irak hükümetinden alan ve saldırılara karşı direnecek olan Sünni örgütler:
IRAK İSLAM ORDUSU
Irak İslam Ordusu, 2003 ile 2011 yılları arasında aktif olan grup Enbar bölgesinde, İran destekli Bağdat hükümetine karşı devrim sürecinin başlaması ile beraber 2013 yılı sonunda yeniden etkin hale geldi.
Enbar ve özellikle Musul'a açılan bölgede etkili olan grup Bağdat hükümetinin koalisyonu daveti üzerine IŞİD ile ittifak anlaşması yapmış durumda.
MÜCAHİDLER ORDUSU
Mücahidler Ordusu ,ABD ve İran karşıtlığı ile bilinen örgütün temel amacı Irak'ta ABD ve İran kuklası olarak gördüğü Bağdat hükümetini devirmek. Ulusalcı / Sünni bir yapıya sahip olan örgüt ülkenin merkez bölgesinde etkili. Örgüt 2014 yılında IŞİD'in Irak'a askeri olarak ağırlık vermesi ile beraber IŞİD'e karşı muhalefeti ile biliniyor.
CİHAD VE KURTULUŞ YÜKSEK KOMUTANLIĞI BİRLİKLERİ
Cihad ve Kurtuluş Yüksek Komutanlığı Birlikleri, 2007 yılının Ekim ayında kurulan Cihad ve Kurtuluş Yüksek Komutanlığı işgal öncesi Saddam Hüseyin dönemi Irak BAAS'ı subayları ve üyeleri tarafından bir araya getirilen 22 gruptan oluşmaktadır. Irak BAAS'ı karakterinin Şii ve Batı karşıtlığını esas alan grubun bileşenleri ise şu gruplar:
Nakşibendi Ordusu, Sahabeler Ordusu, Murabıteyn Ordusu, Hamza Ordusu, Resul Ordusu, İbn Velid Ordusu, Birleşik Mücahdiler Komutanlığı, Faruk Tugayı, Hür Irak Ordusu, Şehidler Birliği, Sabredenlerin Ordusu, Mezopotamya Özgürlük Ordusu, Özgür Bölge Ordusu, Basra Cihad Tugayı, Felluce Cihad Tugayı, Irak'ın Özgürlüğü için Halk Cephesi, Hüseyni Devrim Tugayları, Güneyin Özgürlüğü Tugayları, Huneyn Ordusu, Diyala Özgürlük ve Cihad Tugayı, Irak'ın Özgürlük ve Zafer Tugayları.
Cihad ve Kurtuluş Yüksek Komutanlığı birliklerinden Nakşibendi Ordusu'nun Musul içinde yaklaşık 4 bin silahlı savaşçısının bulunduğu, Havice bölgesinde de IŞİD ile çatışmalarına rağmen Bağdat hükümeti ve ABD koalisyonuna karşı mücadele verdikleri biliniyor.
ENBAR AŞİRETLER YÜKSEK KONSEYİ
Ali Hatim Abdurrezzak Duleymi tarafından kurulan Enbar Aşiretler Yüksek Konseyi, Enbar bölgesindeki Sünni aşiretlerin Bağdat hükümetine karşı siyasi ve askeri operasyonlar gerçekleştirmesi ile biliniyor.
2013 yılında Maliki hükümetinin tüm Sünnileri IŞİD ile etiketlemesine karşın Felluce, Ramadi, Musul, Enbar ve Diyala'nın bazı kesimlerinde Şii ağırlıklı Bağdat hükümetine karşı savaşan Konsey daha sonra Irak Devrimcileri Askeri Şurası ile işbirliğine girdi. Konsey, Felluce, Ramadi ve Musul'u “Irak'ta İran ve ABD işgaline karşı direniş merkezleri” olarak ilan etmiş, bu bölgelerde IŞİD öncesi ve sonrası süreçte Bağdat hükümeti ile çatışmıştır. Yaklaşık olarak 15 bin silahlı savaşçısı olduğu ifade edilmektedir.
IRAK DEVRİMCİLERİ ŞÛRASI
Cihad ve Kurtuluş Yüksek Komutanlığı ve Enbar Aşiretler Yüksek Konseyi'nin 2013 yılında Enbar bölgesinden Orta Irak'a yayılan Sünni ağırlıklı devrim sürecinin sonrasında Ocak 2014'te ilan edilen Irak Devrimcileri Askeri Şûrası, İran güdümündeki Bağdat hükümetine ve ABD işgal birlikleri ve kurumlarına karşı düzenlediği eylemlerle tanındı. Enbar, Selahaddin ve Ninova (Musul) eyaletlerinde etkin olan şuraya bileşenlerinden devredilmiş 75 bin silahlı savaşçısı bulunmakta.
Sünni aşiretler olarak bilinen şura üyeleri arasında nüfusları milyonun üzerindeki ElbuAlun, Elbuİssa, ElbuZobr, ElbuCumeylat gibi aşiretler bulunmakta.
IRAK FEDAİLERİ BİRLİĞİ
Irak Fedaileri Birliği, Saddam Hüseyin döneminde “bir gecede dağıldılar” şeklinde eleştirilen cumhuriyet muhafızlarından oluşan birlik Saddam Hüseyin döneminin muvazzaf özel istihbarat ve operasyon güçlerinden ayrılan subayların bir kısmı tarafından kuruldu.
ABD işgali sırasında komutan suikastları, diğer örgütlere enformasyon sağlamanın yanı sıra işgale direniş sürecinde konvoy saldırılarının birçoğunu gerçekleştiren birlik, Irak'ın Bağdat kentinde istihbarat olmak üzere Selahaddin, Musul, Enbar ve Diyala bölgelerinde etkinliğini sürdürüyor. Musul içinde polis gücü görevi gören 2 bin silahlı savaşçısı olduğu ifade edilen grubun IŞİD ile sorunlar yaşadığı ve Musul'da sık sık örgütle çatıştığı da bilinmekte.
1920 TUGAYLARI
2003 yılında kurulan1920 Tugayları adını, I. Dünya Savaşını takiben başlayan İngiliz işgaline karşı 1920 tarihinde başlatılan direnişten alıyor. Kesin bir işgal karşıtlığına ve Sünni temellere dayanan örgüt, Şiilerin ve İran'ın sonraki hamleleri ile Şii karşıtlığını kimliğine ekledi. 2007 yılında feshedilen örgüt 2013 Enbar devrimi ile daha ulusalcı bir çizgide kuruldu.
IŞİD'e muhalefet eden örgüt 2014 yılındaki hava saldırılarında Sünni halkın hedef alınması ve diğer nedenlerle Bağdat hükümeti ve koalisyon birliklerine karşı savaş açtı. Felluce ve Ramadi savaşlarına katılan örgütün savaşçı sayısı konusunda net bir bilgi bulunmuyor. Irak Direnişi adlı politik örgüte de katılan grup hakkında çıkan ABD ile uyumlu çalışma iddiaları grup tarafından yalanlanmış, grup 2014 ve 2015 Felluce savaşlarına Sünni grupların yanında katıldığını ilan etmiştir.
