Aylardır devam eden, bazı bölgelerde her gün 12 saat kadar süren elektrik kesintileri, bir ayı aşkın süredir toplanamayan ve artık mahalle aralarında küçük dağlar oluşturan çöp yığınları ile hayat pahalılığından şikayetçi gruplar, siyasileri hedef alarak gösteri organize etti.
Genç yaşlı, çocuk ihtiyar birçok Lübnanlının yer aldığı gösterinin kitlesel hale dönüştüğü ilk gün 22 Ağustos Cumartesi günü oldu. Katılımcıların sayısının on binleri bulduğu gösterinin sonuna doğru ise sloganların değiştiği görüldü. Protestolarda "Devrim" ve Arap Baharı'nın çıkış sloganı "Halk rejimi devirmek istiyor" sloganları duyuldu. Gösteride zaman zaman gerginlik yaşansa da polisin müdahalesiyle gösteri dağıldı. Bazı göstericiler gözaltına alındı ancak daha sonra serbest bırakıldı.
Protestoların devam ettiği 23 Ağustos Pazar günü ise saat 18.00'den sonra bir grup göstericinin meydanda öne geçtiği görüldü. Polise cam şişe ve taş atan grup, tel örgüleri geçip Başbakanlık Sarayı'na yönelince polis müdahale etti. Göz yaşartıcı gaz ve plastik mermilerin kullanıldığı müdahalede Kızılhaç yetkililerine göre 400'e yakın kişi yaralandı. Yaralıların çoğunun şikayetinin gazdan dolayı nefes alamama ve bazı doku incinmeleri olduğu bildirildi.
"Kokunuz çıktı" Platformu sözcüsü Ali Bazzi yaptığı açıklamada, o gün için protestolarını bitirdiklerini belirterek, bazı siyasi partilerin gösteriye adamlarını gönderip barışçıl gösteriyi terörize ettiklerini savundu. Bazzi, pazartesi gösteriye devam edeceklerini duyurdu ancak platform pazartesi erken saatlerde yaptığı açıklamayla gösteriyi erteledi.
Lübnan Üniversitesi Sosyoloji Profesörü Talal Atrisi AA muhabirine yaptığı açıklamada, her şeye rağmen uzun yıllardır derin ayrılıklar yaşayan toplumun, bir araya gelebileceğini gösterdiği için gösterilerin başarılı olduğunu iddia etti.
Atrisi, "Ancak bundan daha ileri gidebilmesi için hareketin liderliğinin görülmesi gerekecek ki bu da şu ana kadar kayıp" diye konuştu.
Hareketin önündeki en büyük engelin "gündem oluşturamaması" olduğunu kaydeden Atrisi, "Dünkü protestolarda biz, çöp krizi ve yolsuzluk protestolarını konuşurken bugün tüm medya, 'barışçıl gösterileri kim şiddete taşıdı? bu grup kimdir?' sorularını tartışır oldu. Şimdi medya, protestocuların ne istediğinden çok çetelerin, taşkınlık yapan göstericilerin hangi siyasi görüşe sahip olduğunu, bunları kimin yönlendirdiğini tartışıyor" dedi.
Protestocuların rasyonel bir hedef yerine son derece siyasi "Halk rejimin değişmesini istiyor" sloganlarıyla hedef büyüttüklerini dile getiren Talal Atrisi, "Ancak bu durumda da 'politik muhalifler için kullanışlı birer araç' olarak görüleceklerdir" değerlendirmesinde bulundu.
Protestoları sosyal medya üzerinden organize eden "Kokunuz çıktı" platformu kurucularından Ali Selim de sorunun çöp sorunu değil, siyaset sorunu olduğunu belirterek hükümetin istifasını ve genel seçim istediklerini söyledi. Selim, "Birtakım muhalif yapıların gösteri hakkımızı şiddete bulaştırarak elimizden almak istediklerini gördüğümüz için protestoları durdurduk. Bizim tek bir hedefimiz var. O da hükümetin istifası ve seçimlerin yapılması çünkü biliyoruz ki bu bir çevre sorunu değil. Yolsuzluk, 8 Mart ya da 14 Mart fark etmez, ülkenin tüm siyasilerinde" diye konuştu.
- Lübnan'da mevcut siyasi durum
15 aydır cumhurbaşkanı bulunmayan Lübnan'da parlamento 28 kez denemesine rağmen bir türlü toplanamıyor. 11 ayda zor kurulan hükümet ise en temel meselelerde bile karar alamaz durumda. Lübnan siyasi yapısı şu şekilde;
- Cumhurbaşkanı
Lübnan'da, 15 aydan bu yana cumhurbaşkanı bulunmuyor. Parlamento 28 kez cumhurbaşkanı seçimi için toplandı ancak cumhurbaşkanını seçemedi. Nedeni ise çok parçalı yapıdaki anlaşmazlıklar. Cumhurbaşkanı anayasal sistem gereği, Hristiyan Maruni olmalı. Batı yanlısı 14 Mart grubunun adayı Semir Caca, Suriye yanlısı 8 Mart grubunun adayı ise eski General Mişel Aun ancak her iki grup da kendi adayını seçtirebilecek çoğunluğa sahip olmadığı için, bir isim üzerinde anlaşılana kadar seçimlerden bir sonuç çıkması beklenmiyor.
- Başbakan ve hükümet
Lübnan'da şu anda başbakanlık görevini, dedesi de Osmanlı Meclisi'nde vekillik yapmış olan bağımsız Sünni politikacı Temam Selam yürütüyor. 2013 Nisan ayında hükümet kurmakla görevlendirilen Selam, yeni hükümeti ancak 11 ayda kurulabildi. Bu hükümet de siyasi partiler arasındaki görüş farklılıkları nedeniyle, karar alamadığından, düşme tehlikesiyle karşı karşıya.
- Bakanlar Kurulu
Bakanlar Kurulu 24 üyeden oluşuyor. Bunlardan 8'i Bağımsızlar Grubu'ndan oluşuyor. Mevcut Hükümette 8 bakanlık bağımsız olarak hareket eden dönemin Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman, Başbakan Temam Salam ve İlerici Demokrasi Partisi Başkanı Velid Canbulat'a verildi.
Kabinenin 8 bakanlığı ise Hariri'nin liderliğindeki Gelecek Hareketi, Hristiyan Ketaib Partisi ve bağımsızlardan oluşan 14 Mart Bloku'na, kalan 8 bakanlık ise Hizbullah'ın çekirdeğini oluşturduğu 8 Mart Bloku'na tahsis edildi.
- Ülkedeki siyasi bloklar
14 Mart grubu; 2005'te eski Başbakan Refik Hariri'nin suikast sonucu öldürülmesinin ardından, oğlu Saad Hariri önderliğinde kuruldu. Bu grubun içinde batı yanlısı ve Suriye karşıtı partiler yer alıyor. Grup, Gelecek Hareketi, Lübnan Güçleri Partisi, Ketaib Partisi ve bazı bağımsızlardan oluşuyor.
8 Mart grubu başını Hizbullah'ın ve Emel örgütünün çektiği Suriye yanlısı partilerden oluşuyor. Bunlar Hizbullah, Hristiyan Maruni Özgür Yurtsever Hareketi, Suriye Sosyalist Milliyetçi Partisi, Ermeni Taşnak Partisi'nden oluşuyor.
- Lübnan Parlamentosu
Parlamentoda 128 milletvekili bulunuyor. Anayasa gereği 64 kontenjan Hristiyanlara, 64 Müslümanlara ayrılmış durumda. Meclis'teki son durumda Hristiyan kontenjanı 34 Maruni, 14 Rum Ortodoks, 8 Rum Katolik, 5 Ermeni Ortodoks, 1 Ermeni Katolik ve 2 diğer Hristiyan azınlıklar şeklinde bulunuyor. 64 kişilik Müslüman kontenjanında ise 27 Sünni, 27 Şii, 8 Dürzi, 2 Nusayri bulunuyor.
