Liselere Geçiş Sistemi kısa adı ile LGS, Türkiye'de liselere geçiş sistemindeki büyük değişikliği ifade eder. Bu yıl 7 Haziran 2020'de yapılacak LGS'ye 1.6 milyon öğrencinin girmesi bekleniyor.
Nasıl bir hazırlık?
Bu sınav sisteminde iyi bir hazırlık sürecinin olması ve farklı stratejilerin kullanılması önem arz etmektedir. Çünkü yeni sınav sistemi geçmiş yıllarda uygulanan sınavlar gibi sadece öğrencilerin bilgisini ölçen bir sınav değildir. Bilgiyi yorumlayarak günlük hayatla ilişkilendirme becerisine sahip öğrencileri ayırt eden bir sınavdır. Dolayısıyla konuyu bilmek yetmiyor, o bilgiyi doğru yorumlayabilme ve günlük hayata aktarabilme becerisi de gerekiyor. Yeni nesil soru olarak ifade edilen sorular ezberle çözülebilecek sorular değildir.
Konu tekrarı
Sınava hazırlık sürecinde konu tekrarı stratejik öneme sahiptir. Öğrenci beli aralıklarla konuları tekrar ederek bilgilerini tazelemelidir. Bu noktada Çınar Koleji'nde her ay uygulanan PAKET (Programlı Aylık Konu Tekrarları) ile düzenli tekrarlar sayesinde unutma en aza indirilmektedir.
Ezberlemek yerine anlamak
Öğrencilerin doğru yanıtı bulabilmek için çeldiriciler arasından önceden ezberlediği soru kalıplarına uymayan seçeneği bulması yeterli olmayacaktır. Sınavda akıl yürütme, çıkarım ve sentez yapabilme gibi daha üst düzey bilişsel becerilerini kullanıp soruyu doğru anlayarak doğru yanıtı bulması gerekmektedir.
Konuyu tüm detayları ile öğrendiklerine kanaat getirene kadar konuya ilişkin tüm kavramları ve terimleri günlük hayatla ve diğer derslerle ilişkilendirerek çalışmalıdırlar. Terimler sözlüğü, kavram haritaları, zihin haritaları gibi öğrenme teknikleri öğrencilerin konuyu bütüncül bir şekilde görmelerini sağlayarak akılda kalıcılığı artıracaktır.
Anlama ve yorumlama kabiliyeti
Yeni sınav sisteminin en belirgin özelliklerinden biri hem sözel hem de sayısal bölüm sorularının anlamaya ve yorumlamaya dayalı paragraflardan oluşmasıdır. Soruları doğru çözebilmenin yolu da öncelikle soruda verilen bilgileri kullanarak soruyu anlamak, yorumlamak, gerekli sentez ya da analizi yapmak. Tüm bunları yapabilmenin yolu da çok kitap okumaktan geçiyor.
Eksiklerinizi tespit edin
Eksiklerinizi tespit edip ona göre çalışmak verimi artıracaktır. Başarılı olamadığımızda çözümü sadece çalışma sürenizi artırmakta aramamalıyız. Önce nedenlerin tespit edilmesi gerekir. Dikkatini vermeme, sınav kaygısı, kitap okumama, zaman yönetimi, az çalışma, yanlış çalışma alışkanlıkları vb. teşhisi doğru yaparsak tedavi de başarılı olacaktır. Konu eksiklerinin tespiti için de okullarda ölçme değerlendirme biriminin varlığı önem teşkil etmektedir. Profesyonel bir mantıkla yapılandırılan Çınar Ölçme Değerlendirme Birimi öğrencilerin ihtiyaçlarına göre analizlerle her öğrencinin eksiklerinin tespit edilmesi ve devamında telafiye imkân vermektedir.
Sayfalar arasındaki gizli hazine
Sınava hazırlık sürecinde sadece test çözmek yeterli olmayacaktır. Doğru okuma, anlama ve yorumlama kabiliyeti için bol kitap okunmalı. Sınav hazırlığı içerisinde kitap okuma önemli bir ritüel olarak çalışma programının içerisinde mutlaka yer almalıdır.
Her gün en az kırk dakika kitap okunmalıdır. Seçilecek kitaplar ve yazılar olabildiğince çeşitlilik göstermeli. Bu yazılar öykü, roman, şiir, gezi yazısı olabildiği gibi makale, köşe yazısı da olabilir. Böylece farklı alanlara ilişkin farklı yazılar öğrencilerin kelime dağarcığını geliştirerek anlama hızını, derinliğini daha üst düzeye çıkaracaktır.
Çınar Koleji Genç Düşünce Platformunda öğrenciler yoğun sınav maratonunda bile her hafta bir ilmi, fikri eser okuyarak muhakeme, analiz, okuduğunu anlama, yorumlama becerisi kazanıyor ve lise öncesi ciddi bir alt yapıya sahip oluyorlar.
Zaman hayati öneme sahip
Sınavda zamanı iyi yönetebilmek ve doğru kullanabilmek için şimdiden buna göre çalışmak gerekiyor. LGS ile benzerlik gösteren PISA ve ALES sorularını inceleyerek, bu tür sorular hakkında daha çok fikir sahibi olunabilir. Zaman yönetimi konusunda yol göstermek adına düzenli olarak KTT (Konu Tarama Testleri) ve deneme sınavları yapılmalıdır. İyi bir zaman yönetimi için prova önemlidir.
Öğrencilerin sözel bölümde her bir soru için yaklaşık 1,5 dakikaya, sayısal bölümde her bir soru için yaklaşık iki dakikaya ihtiyaçları olacak.
Bunun için de zamanı verimli kullanma alışkanlığının kazanılması gerekiyor. Dolayısıyla test çözerken zaman yönetimi de geliştirilmeli, süreli soru çözüm çalışmaları yapılmalıdır.
Özellikle sayısal bölümünün içerisindeki “görsel okuma, tablo grafik yorumlama, deney düzenekleri” gibi soruların varlığı, Fen Bilimleri soruları için deneylerin, Matematik soruları için müfredat içerisinde de bulunan veri yorumlama konusunun önemini arttırıyor.
MEB örnek soruların çözülmesi
Her ay Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan örnek soruların çözülmesi de önemlidir. Yani MEB şu mesajı vermektedir; ‘'Bu sorulara benzer sorular çözmelisiniz, çünkü bu tarz sorular soracağız.'' O zaman örnek sorulara benzerlerini çözmeye ağırlık verilmelidir. Ayrıca sınavda akıl oyunları sorularının varlığı, sudoku benzeri akıl oyunları üzerinde çalışma yapmanın da önemli olduğunu gösteriyor.
25 yıllık bir birikimin ürünü olan Çınar Eğitim Modeli (ÇEM)'nde, MEB örnek sorularına benzer ‘'Beceri Temelli Soru'' (BTS) hazırlayarak öğrencilere farklı bir perspektif kazandırmak amaçlanıyor. Dolayısıyla akıl yürütme, çıkarımda bulunma ve sentez yapabilme gibi daha üst düzey bilişsel becerileri günlük hayatta uygulayan bireylerin yetişmesine katkıda bulunuluyor.
Bunun yanında Çınar Koleji sınav hazırlık sisteminde öğrenciler yıl boyunca her hafta bir deneme sınavı ve sınava son bir ay kala her gün bir deneme sınavıyla olabildiğince çok soruyla muhatap olarak farklı soru tiplerini görmüş oluyorlar.
Peki veliler bu işin neresinde?
Aile içi iletişimin, moral ve motivasyonun öğrenciyi etkilediği yadsınamaz bir gerçektir. Aile iletişiminde yaşanan olumsuzluklar, öğrencilerin gerginliğini arttırarak onları karamsarlığa itebilmektedir. Sınav hazırlık sürecinde ailelerin, öğrenciyi anlayarak yanında olduğunu hissettirmesi ve olumlu konuşmalarla aile bağının daha da güçlenmesine katkı sağlamaları gerekir. Başarısızlıkları görmek yerine başarılanlara odaklanalım, öğrenciye inandığımızı göstererek destek olduğumuzu hissettirelim. Bir de başka çocuklarla kıyaslama gibi bir hataya düşmeyelim.
Kaygı olmalı ama ne kadar?
Her bireyin yeteneği ve kapasitesi birbirinden farklıdır. Öğrencinin her alanda başarı göstermesini beklemek ona insan üstü bir misyon yüklemek anlamına gelir. Onun yapabilecekleri ile anne babanın beklentileri arasında uçurum olmamalıdır. Bunun yerine onu daha iyi tanımaya ve yeteneklerini görmeye odaklanalım. Her zaman ders olmaz, sosyal aktivite ile hayattan keyif almasına yardımcı olunmalıdır. Yeterli düzeyde kaygı motivasyon arttırıcı etki verir. Olumsuz yüksek kaygı ise yıkıcıdır ve bulaşıcıdır. Bu nedenle aile kaygısını kontrol altına alarak çocuğun kaygısının yeterli düzeye gelmesine yardımcı olabilir. Bu süreçte ideal anne baba yaklaşımı şu şekilde olmalıdır; “Bu sınav sadece bilgiyi ölçer, sonuç ne olursa olsun sen ailemizin en değerli üyelerinden biri olmaya devam edeceksin.”
Son söz
Unutulmamalıdır ki, sınav sadece bilgi ölçer, kişiliğin, iyi veya kötü insan olmanın bir göstergesi değildir. Sonuç ne olursa olsun yavrularımız en kıymetli değerlerimizdir. Onları, kendilerini bekleyen nice sarp yokuşlar ve engebeli dar geçitlere dayanıklı bir irade ve kararlılıkla yetiştirmek en önemlisidir. Her şeyden önemlisi, bütün sınavların üstünde, hepimiz büyük imtihana hazırlanan bireyleriz ve hepimize ancak çalıştığımızın karşılığı vardır.
