Dolar

32,5538

Euro

35,0074

Altın

2.427,21

Bist

9.722,09

Kuzey Kore'nin 57 yıllık 'nükleer' serüveni

Nükleer tesislerini yeniden faaliyete sokarak ABD ve Güney Kore'nin tepkisini çeken Kuzey Kore, nükleer girişimlerine 57 yıl önce başladı.

9 Yıl Önce Güncellendi

2015-09-17 13:11:13

Kuzey Kore'nin 57 yıllık 'nükleer' serüveni

AA'nın haberine göre, Kuzey Kore'nin, son olarak Yongbyon'daki tüm tesislerini yeniden faaliyete soktuğuna ve uzun menzilli balistik füze denemesi yapmayı planladığına dair açıklaması dünya genelinde endişeyle karşılandı.

Kuzey Kore'nin nükleer programının tarihçesine bakıldığında, Yongbyon'daki faaliyetleri, ABD ve Güney Kore ile ihtilafları, 6'lı görüşmelerin başarısızlığı ve bu ülkenin son yıllarda yaptığı üç nükleer deneme göze çarpıyor.

Pyongyang yönetimi, Kore Savaşı'nı (1950-1953) sonlandıran ateşkesten sadece beş yıl sonra 1958'de Sovyetler Birliği ile yaptığı nükleer işbirliği anlaşmasıyla nükleer programının ilk sinyalini verdi.

Kuzey Kore'nin nükleer programıyla ilgili bundan sonraki dönüm noktaları ise şöyle:

1962 - Yongbyon Nükleer Bilimsel Araştırmalar Merkezi, başkent Pyongyang'ın 90 kilometre kuzeyinde kuruldu. Bunu izleyen yıllarda Kuzey Kore, kendi sınırlarında araştırma reaktörleri inşa etmeye ve uranyum üretmeye başladı.

1985 - Pyongyang yönetimi, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'na katılma kararı aldı. Bu karar, nükleer silah yapmaktan kaçınacağını taahhüt ettiği anlamına geliyordu.

1986 - Yongbyon'da plütonyum üretimi için 5 megavatlık bir reaktör faaliyete girdi.

1994 - Kim Jong-il, babası Kim İl-Sung'un ölümünün ardından iktidara geldi. Kim Jong-il'in iktidara gelmesi, ilk etapta Kuzey Kore'nin nükleer programını durduracağı yönündeki ümitleri yeşertti.

1998 - Kuzey Kore'nin Japonya'nın üzerinden Pasifik Okyanusu'na fırlattığı ilk uzun menzilli füze, nükleer silah üretme hevesinin göstergesi olarak algılandı.

2000 - Güney Kore'nin izlediği "Güneş Işığı" politikası, Koreli devlet başkanları arasında düzenlenen ilk zirveyle meyvesini verdi. Bu zirve, Seul ile Pyongyang arasındaki ilişkilerin geleceğine iyimser yaklaşılmasını sağladı.

2002 - ABD Başkanı W. Bush'un, Kuzey Kore, Irak ve İran tehdidine atfen yaptığı "şer ekseni" nitelendirmesi bu yıla damgasını vurdu. Yongbyon'daki tesislerin yeniden faaliyete geçirildiğini açıklayan Kuzey Kore, aralık ayına kadar Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) müfettişlerini ülkeden çıkardı.

2003 - Pyongyang yönetimini nükleer programı konusunda masaya oturtmak için küresel diplomatik çabaların sürdüğü bir dönemde Kuzey Kore, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'ndan çekileceğini açıkladı. Aynı yılın ağustos ayında, ABD, Güney ve Kuzey Kore, Çin, Rusya ve Japonya'nın katıldığı 6'lı görüşmeler başladı.

2006 - Kuzey Kore, ilk nükleer denemesini yaptı. ABD, bu denemeye yaptırımlarla karşılık verdi. Deneme, uluslararası topluma göre, Kuzey Kore'nin nükleer programı konusunda yürütülen görüşmelerde geriye doğru atılmış bir adımdı.

2007 - UAEA, 6'lı görüşmelerde varılan anlaşma üzerine, Kuzey Kore'nin Yongbyon'daki beş nükleer tesisini kapattığını açıkladı. Bu açıklamadan birkaç ay sonra uluslararası raportörler, Yongbyon'daki soğutma kulesinin imhasına tanıklık etti.

2009 - Kuzey Kore'nin UAEA'nın teftişini engelleyerek çark etmesinin ardından, 6'lı görüşmeler durdu ve Kuzey Kore, bir diğer BM kararını getiren ikinci bir nükleer deneme gerçekleştirdi.

2012 - Kuzey Kore ile ABD arasındaki "artık gün" anlaşması hayata geçirilemedi. Anlaşma, Kuzey Kore'ye yardım karşılığında, Yongbyon'daki UAEA denetimlerinin yeniden başlamasını, uranyum zenginleştirme ve füze denemeleri üzerinde moratoryum öngörüyordu. Plan, Kuzey Kore'nin fırlattığı füzeyle birkaç hafta içinde suya düştü.

2013 - Kuzey Kore, üçüncü nükleer denemesini yaptı. Deneme üzerine Pyongyang yönetimi daha fazla yaptırımla karşı karşıya kaldı.

2015 - Kuzey Kore devlet televizyonu, Yongbyon'daki tüm tesislerin yeniden faaliyete geçtiğini duyurdu. Kuzey Kore, bundan bir süre önce de minyatürize edilmiş savaş başlıkları kullanma kabiliyetine sahip olduğunu ve ilk kez bir denizaltıdan balistik füze fırlattığını açıkladı. Tüm bunlar, ülkenin nükleer programına ilişkin endişeleri artıran gelişmeler oldu.

Haber Ara