TIMETURK I HABER MERKEZİ
İran seçimlerine gösterilen ilginin çoğu 290 sandalyeli Meclis seçimlerine gösterilirse de, asıl mücadele dini lider Ali Hamaney'in halefini seçecek olan 88 sandalyeli Uzmanlar Meclisi için veriliyor. Meclis ve Uzmanlar Meclisi'nin bütün adaylarını veto yetkisine sahip Anayasa Koruyucular Konseyi'nin ezici çoğunluğunu ise muhafazakârlar oluşturuyor. Bu durumda genel beklenti, P5+1 anlaşması ve Batı'ya açılma kamuoyu desteğini alsa da, reformcu ve merkezi temsil eden grupların belirgin bir biçimde sayısının düşürülmesi ve çoğunluğu oluşturmasının engellenmesi.
Başkan Ruhani ve diğer reformcu ve merkezi gruplar 9 Şubat'ta Anayasa Koruyucular Konseyi'ne baskı yaparak, başlangıçta reddedilen 1.400 meclis adayının haklarının iade edilmesini talep etti. Onay almış son aday listesi 16 Şubat'a kadar açıklanmayacak. Ancak İran'daki seçim siyasetine aşina olan kaynaklar, adayların seçim dışı bırakılması ve bölge bölge gelecek seçim sonuçlarının neticesinde muhafazakârların ezici bir üstünlük elde edeceğini belirtiyor.
Bir milyondan fazla oyu olan İran Devrim Muhafızları ve ona bağlı Besic militanları muhafazakâr kanadı garanti altına alıyor. Buna Devrim Muhafızları ve Besic üyelerinin aileleri de eklenince bu bloktan gelecek muhtemel oy oranı 3 milyonu buluyor.
Uzmanlar Meclisi için yarışan adaylar bu noktada mücadelenin ileri hattını belirleyecek. Eski devlet başkanı Ali Ekber Rafsancani yeniden Uzmanlar Meclisi için yarışıyor ve bu güçlü yapının başına geçmesi muhtemel. Şu anki başkan Ruhani de Uzmanlar Meclisi adaylarından.
Diğer yandan bu seçimlerin kilit noktası İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ayetullah Ruhullah Humeyni'nin torunu Hasan Humeyni'nin adaylığı. Hasan Humeyni'nin adaylığı her ne kadar Uzmanlar Meclisi tarafından reddedilse de Rafsancani, adaylık hakkının iadesi için mücadele vermekte. Rafsancani dini lider Hamaney'i hedef alan sert bir konuşmada Ayetullah Humeyni'yi hatırlatarak torununu seçimlerden uzaklaştıran Uzmanlar Meclisi'ne meydan okudu. Bu konuşmaya karşılık olarak dini lider Hamaney, Rafsancani'den doğrudan bahsetmeden, Uzmanlar Meclisi'nin meşruiyetini sorgulayan devrim karşıtlarına saldırdı.
Başkan Ruhani'nin Meclis ve Uzmanlar Meclisi adayları daha çok reformculardan oluşsa da Ruhani kapalı kapılar ardında Hamaney ile bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Ruhani tüm hiziplerin seçimlerde yer alması gerektiği çağrısında bulunurken, toplumun daha çok reform taraftarı ve genç seçmenini hedef alan 10 milyon İranlının kendi istedikleri adayları seçme şansının olmayacağı uyarısında bulundu.
26 Şubat seçimleri için mücadele hatları daha da keskinleşirken, seçimlerden sonra durumun ne olacağı da belli değil. Neredeyse tüm kaynaklar, reformcuların ve merkezilerin arkasında fazla destek varsa da muhafazakâr tutucuların ezici çoğunluğu elde edeceğini düşünüyor. Uzmanlar Meclisi için verilen mücadele hepsinden zorlu görünüyor. Her ne kadar bu Meclis'in görev süresi sekiz yıl olsa da Hamaney'in bu süreden önce öleceği düşünülüyor.
Besic milislerinin varlığına rağmen, sokaklarda durumun ne olacağı henüz belli değil. Seçimlerin aleni bir biçimde muhafakarlar tarafından manipüle edilmesi durumunda İran sokakları 2009 yılındaki gibi protesto gösterilerine sahne olabilir.
Önümüzdeki haftalar hem İran, hem bölge ve hem de dünya açısından büyük önem arz ediyor. Eğer muhafazkar kanat, hiçbir halk protestosu olmadan seçimleri kazanırsa, başkan Ruhani kendisinin yeniden seçilmesini sağlamak için Hamaney ile barışacaktır. Böyle bir durumda İran keskin ve fesatçı siyasetine devam edecektir.
Middle East Briefing'de yayımlanan bu haber Melahat Kemal tarafından Timetürk için Türkçe'ye çevrilmiştir.
