TIMETURK | HABER MERKEZİ
PINAR HİLAL BALTA
Sekizinci yılına giren Suriye krizinde tüm gücüyle sahaya yüklenen İran için Şam'daki etkisinin azaldığı ve Rusya'nın gerisinde kaldığı yorumları yapılırken; ABD de kendi medyasının yorumuyla söylenecek olursa "intihar bombacılarıyla müttefik haline geldiği saçma bir konuma düştü." (New York Times/ 29.1.2018) Türkiye ise herkesin masaya güçlü oturmaya çalıştığı Soçi zirvesi öncesinde Afrin Operasyonunu başlatarak 911 km'lik sınırını muhafaza etmek için adım atmış ve savaşın ilk yıllarında dillendirdiği 'güvenli bölge'yi kendisi oluşturmaya başlamıştı.
Harekât başlamadan önce Şam'a bir yazı göndererek durumu bildirdiklerini belirten Ankara'ya Şam'dan yalanlama geldi. Özellikle muhalefetten yükselen Esed rejimi ile irtibat kurulmalı değerlendirmelerinin ardından Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada "Şam ile doğrudan temasımız yok" dedi. Yani 'dolaylı' bir temas söz konusuydu.
RUSYA-TÜRKİYE İŞBİRLİĞİ
Bu dolaylı temas, operasyonun ilk anından itibaren etkisini göstermiş ve Esed rejimi elindeki 'Rus' menşeili hava savunma sistemlerini asla kullan(a)mamıştı. Zira düğme Rusya'nın elindeydi ve PYD'nin ifadesiyle "Ruslar örgüte ihanet etmişti."
İNGİLTERE, RUSYA İLE İŞBİRLİĞİNDEN RAHATSIZ
Amerika ve Avrupa'dan gelen Afrin Operasyonu eleştirileri ve değerlendirmelerinde en dikkat çeken noktalardan biri ise yalnızca operasyonun değil Türkiye-Rusya işbirliğinin de hedef alınmasıydı. Bu durumun en net yansıması ise Soçi'ye "Putin, 'Suriye'yi kurtardık' diyerek övündü" (The Times/23.1.2018) bakış açısıyla katılmayan İngiltere oldu.
İNGİLTERE-ABD GERİLİMİNİN TÜRKİYE YANSIMALARI
İngiltere'nin ABD ile yaşadığı gerilim, Suriye'den İsrail'e kadar hissedilirken, bu gerilimin bir ayağında ise Türkiye duruyordu. Zira ABD destekli PYD'lilerin IŞİD'lileri Rakka'dan tahliye ettiği görüntüler de dünya gündemine İngilizler (BBC) tarafından getirilmişti; Afrin'e Zeytin Dalı Operasyonu'na da İngiltere'den net bir destek gelmişti. Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Ankara ile ortak hedefler arasında 'Suriye'de Esed rejiminin sona erdirilmesi' olduğunu söyledi.
İNGİLTERE'NİN RUSYA RAHATSIZLIĞINDA TÜRKİYE HEDEFTE
Türkiye'nin Suriye'de belli noktalarda işbirliği yaptığı İngiltere ve Rusya ise birbirinden pek hazetmiyor. Özellikle İngiltere, Türkiye'nin Rusya ile aynı hatta buluşmasından büyük rahatsızlık duyuyor ve bunu Rusya eleştirilerinin satır aralarına serpiştiriyor.
İngiliz basını ise satır arası yerine başlıktan duyurmayı tercih ediyor. Birçok İngiliz yayın organı Afrin Operasyonu başladığı günden itibaren Türkiye'yi karalayan haberlere imza atıyor:
İndependent: "Türkiye'nin Afrin işgâlinin gerçek kurbanları kadınlar, bebekler, çocuklar..."
Express: "Türkiye, Suriye'de sivillere karşı Napalm bombası kullanıyor."
Independent'ın Orta Doğu muhabiri Robert Fisk: Ruslar hala Afrin'de
Independent: Suriye krizi: "Kürt yerleşimine Türk saldırısı yedi yıl süren kanlı Suriye iç savaşına yeni bir ölümcül cephe açma tehdidi taşıyor"
Patrick Cockburn: "Kürtlerin ABD'ye yakınlaşması üzerine Moskova'nın, Türklere Afrin'de düzenlenecek bir operasyona karşı çıkılmayacağı güvencesini verdiği ifade ediliyor."
İNGİLTERE'NİN RUSYA RAHATSIZLIĞI, ABD RAHATSIZLIĞIYLA AYNI NOKTADA BULUŞUYOR
Ayrıca Londra'nın Rusya'dan duyduğu rahatsızlığın ABD konusunda yaşadığı rahatsızlığa çok benzediği belirtiliyor. Değerlendirmelere göre Ortadoğu'daki sömürgecilik tarihi bilinen İngiltere, nasıl 'oyun kurucu' bir ABD istemiyorsa aynı şekilde bir Rusya da istemiyor.
Konu ile ilgili yapılan yorumlarda Türkiye'nin Rusya ve İngiltere'nin çıkarları çatışmadan bir ilişki yürütmesinin çok zor olduğu ifade ediliyor.
İNGİLTERE ABD-RUSYA ARASINDAKİ TANSİYONU DA YÜKSELTİYOR
Öte yandan Rusya'nın ABD seçimlerine müdahale ettiği ve Trump'ı Rusya'nın iktidara getirdiğine ilişkin yaşanan tartışmalar ve davalar, düşman kutuplar ABD ve Rusya arasındaki gerilimi her geçen gün yükseltiyor. Bu çorbada İngiltere'nin de tuzu olduğu değerlendirirken, Trump'ın Rusya ile işbirliği yapmak istediği fakat ABD'deki İngiliz lobisinin ve Rus kaşıtı cephenin buna engel olduğu belirtiliyordu.
CIA TRUMP'I HEDEF ALIYOR
ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) Başkanı Mike Pompeo 30 Ocak 2018'de BBC Güvenlik Muhabiri Gordon Corera'ya verdiği mülakatta 'Rusya'nın enformasyon savaşında uzun bir geçmişi olduğunu' savunarak şu ifadeleri kullandı: "Rusların bunu yapmayı deneyeceği konusunda her beklentiye sahibim. Ama ABD'nin adil ve özgür bir seçim yapacağından ve (bunu) güçlü bir şekilde püskürterek seçimimiz üzerindeki etkinin güçlü olmayacağından eminim."
ABD'de Rusya'nın ABD Başkanlık seçimlerine Başkan Donald Trump lehine müdahale ettiğine yönelik soruşturmalar sona ermese de CIA Rusya'nın seçime müdahele ettiğini savunuyordu.
Moskova ve Washington arasında terörle mücadele konusunda yapılan işbirliğine rağmen Rusya'yı hala 'bir müttefik değil bir düşman olarak gördüklerini' söyleyen Pompeo; Rusya'nın, Avrupa'da ve ABD'de kurumları 'çökertme çabalarında' önemli oranda bir azalma olmadığını öne sürerek "Onların (Rusya) aktivitelerinde ciddi bir azalma göremedim" dedi.
İNGİLTERE'NİN SUÇLAMALARI, RUSLARIN YANITI
Başbakan Theresa May geçtiğimiz yıl Moskova'yı askeri saldırganlık göstermekle, İngiltere Savunma Bakanı ise İngiltere'nin ekonomisine zarar vermekle suçlayarak, Rusya'nın tek bir hamlesi ile “ binlerce kişinin ölümüne sebep olabileceğini" söylemişti.
Rusya Savunma Bakanlığı sözcüsü Igor Konashnikov, İngiliz Savunma Bakanının söz konusu iddialarını "akıl tutulması" olarak değerlendirmiş, bu iddiaların "çocuk kitaplarında yer alması gerektiğini" söylemişti.
Dışişleri Bakanı Borris Johnson da batılı ülkelerin seçimlerinde Rusya'nın parmağının olduğuna dair kanıtların olduğunu söylemişti.
HAVA ve DENİZDE GERİLİM
2017'nin son aylarında ise İngiltere kara sularına yaklaştığı tespit edilen Rus savaş gemisiyle kısa süreli bir gerilim yaşanmış, İngiliz Kraliyet Donanmasına ait bir savaş gemisi bölgeden uzaklaşana kadar eşlik etti. Yine yakın tarihlerde İngiltere hava sahasına yakın bir bölgede Rus jetlerinin önünü kesmişti.