Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul'da Demir Kilise'nin açılışında konuştu. Erdoğan bu açılışa katılan Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'a Bulagristan'daki ibadethaneleri birlikte restore etmeyi önerdi.
Erdoğan şunları söyledi:
"Kıymetli dostum Başbakan sayın Borisov, sayın Başbakan kardeşim Binali Yıldırım, sayın farklı dinlerin temsilcisi din adamları, Bulgar cemaatinin değerli mensupları, kıymetli misafirler, sevgili vatandaşlarımız, özellikle de Türkiye'de bulunan misyon şefleri sizleri en kalbi duygularımla selamlıyorum. Demir Kilise'nin açılışı için bir araya gelmiş bulunuyoruz. Ülkemide bulunan Bulgaristan Başbakanı Borisov'a ve heyetine teşekkür ediyorum.
BULGARİSTAN'IN DÖNEM BAŞKANLIĞI ÇOK YAKINDA
Bu dönemde Bulgaristan'ın farklı bir konumu da var. AB dönem başkanlığı kendilerinde. Böyle bir dönemde bu açılışın yapılıyor olmasını uluslararası topluma verilmiş bir mesaj olarak değerlendiriyorum. İstanbul farklı dinlerin ve kültürlerin bir arada barış içinde yaşadıkları şehir olma vasfını bir kez daha göstermiştir. Bir tarafta patrikhane bir tarafta Demir Kilise. Arada da çok fark yok. 200-250 metre mesafede bir yer. Bu kilise 1898'den bu yana ayakta duruyor. Kilisenin restorasyonu, belediye başkanlığım döneminde bir restorasyon daha geçirmişti ama 2011'de köklü bir restorasyon gerçekleştirildi. 15 milyon liranın üzerinde maliyetle tamamlanan restorasyon işlerini üstlenen ekip hassasiyetle bu duruma getirdi. Ben kendilerini kutluyorum.
AYASOFYA TÜM DÜNYANIN İNCİSİ DURUMUNDADIR
Dininizi yaşamakta, ibadetlerinizi yapmakta serbestsiniz anlayışı ile onları hep koruma altına almıştır. Yeni Camii olarak adı konan camimiz bile 400 yıllık bir geçmişe sahiptir. Ayasofya İstanbul ile birlikte tüm dünyanın incisi durumundadır. Her eserin bizim gönlümüzde ayrı bir yeri var. Camiler var, kiliseler var, sinagog-havralar var.
İstanbul Demir Kilise'deki ibadet özgürlüğü ile Filibe Muradiye Camisi'ndeki ibadet özgürlüğünü birbirinden ayırmıyoruz. Onun için değerli dostum Boyko'nun bugün Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Aliş kardeşimizi de buraya getirmiş olması, o da aslında bu sürece pozitif katkı sağlamıştır. Son dönemde, ülkemizde Edirne'deki Büyük Sinagog, Gökçeada'daki Aya Nikola Kilisesi, İskenderun'daki Süryani Katolik Kilisesi, Diyarbakır'daki Sur Ermeni Protestan Kilisesi, Gaziantep'teki Nizip Fevkani Kilisesi, Cunda'daki Taksiyarhis Kilisesi, Edirnekapı'daki Aya Yorgi Kilisesi'nin bulunduğu 14 ibadethane onarımdan geçirilmiştir. Demir Kilise bu işin finalidir, son örneğidir. Biz inancı ve kökeni ne olursa olsun herkesin özgürce ibadetini yapabilmesini temin etmenin, devletlerin sorumluluk alanında olduğuna inanıyoruz.
RESTORASYON TEKLİFİ
Osmanlı döneminde, şimdiki Bulgaristan toprakları üzerinde çok sayıda cami, han, hamam, köprü, türbe gibi tarih eser niteliğinde yapılar inşa edilmiştir. Bulgaristan'daki tarihi vakıf eserlerinin ve camilerin de onarıma ihtiyaçları olduğunu biliyoruz. Demir Kilise örneğinde olduğu gibi ortak kültürel mirasın muhafazasına yönelik bu çalışmaları birlikte yapabiliriz."
BAŞBAKAN YILDIRIM: BURADAKİ HOŞGÖRÜ MESAJI İYİ İDRAK EDİLMELİ
"Demir Kilise'nin restore edilerek Hristiyan vatandaşların hizmetine sunulması ülkemizde dinlere karşı ecdadımızdan gelen ve bugün de devam eden hoşgörünün en güzel numunesidir. Ülkemizde değişik inançlara sahip vatandaşlarımızın ibadetlerini en iyi şekilde yapabilmesi, toplumsal uyum, barış ve huzur içinde bir arada yaşaması, hükümetimizin önem verdiği konuların başında gelmektedir. 167 cemaat vakfına ait bin 29 eser, varlık cemaat vakıflarına aktarılmış ve geçmişten beri gelen bu önemli sorun da ortadan kaldırılmıştır. Burada yaşatmakta olduğumuz sadece bu önemli tarihi ve dini mekanı (Demir Kilise) ihya etmek değil, anı zamanda bu törenin felsefi boyutu ve hoşgörü mesajıdır. Bu mesajın duyulması ve iyi algılanmasını ümit ediyorum."
BOYKO BORİSOV: ERDOĞAN'A MİNNETTARIM
"Sayın Cumhurbaşkanı, Sayın Başbakan, sayın belediye başkanları, dini temsilciler, müftümüz de hazır bulunuyor. Bulgaristan'daki Müslümanları temsil ediyor. Ortodoks Kilise Patriği de burada bulunuyor. Burada bir araya geldik, tartışmak için değil. Haliç'in yanı başında dinimiz temsil ediliyor. Dinimize saygı gösteriliyor. İBB'ye teşekkür ediyorum. Sayın Cumhurbaşkanı'na teşekkür ediyorum. Kültürel yönden nasıl bir değer taşıdığını anlatmama zaten gerek yok. Bulgaristan her zaman mükemmel ilişkiler tesis etmek istemiştir hem İslam hem Hıristiyan alemi ile. Terörizm her yerde var ancak müştereken mücadele edebiliriz. Sonuçlardan bahsediyoruz, sebeplere bakacak olursak kader bizi, cofrafi ve siyasi olarak birlikte yaşamaya zorunlu kılmıştır. Bütün Avrupa, Balkanlarda bir Hıristiyan, Müslüman ülkenin nasıl olduğunu, davrandığını gösteriyor Sofya ve İstanbul. Gerçekten kıskanılacak birer örnektir. Türkiye AB'nin en büyük komşusudur. Türkiye bu bölgede en büyük orduya sahip ülkedir. Bizler elimizden gelen her şeyi yapmalıyız. Cumhurbaşkanı'nın Macron ile yaptığı görüşmeyi ilgi ile izledik. 2018'de Türkiye ile AB ilişkilerinin normalleştirilmesi için çaba harcamamız lazım. Cumhurbaşkanı Erdoğan bir söz vermişti ve bugün bu sözünü yerine getiriyor. Minnettarım size Sayın Cumhurbaşkanı."
