ABD'de haftalardır süren ifadelerin ardından nihayet azil oylaması gelip çattı. Yarın yapılacak kritik oylamada büyük bir sürpriz olmazsa Trump Amerikan tarihinde azledilen üçüncü Başkan olacak. 435 üyeli Temsilciler Meclisi'nde Demokratlar'ın Cumhuriyetçiler karşısında 36 üyelik üstünlüğü bulunuyor.
Bu çerçevede Trump'ın azledilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Ancak kırmızı eyalet olarak nitelenen bazı Cumhuriyetçi bölgelerden seçilen Demokrat Kongre üyelerinden bazılarının azil yönünde karar vermeyebileceği kaydediliyor.
Ancak bunların sayısının oldukça az olduğu ve sonucu etkilemeyeceği yorumları yapılıyor. Trump büyük bir sürpriz olmaz ve azledilirse Amerikan tarihinde azledilen üçüncü Başkan olacak.
Daha önce eski başkanlar Andrew Johnson ve Bill Clinton azledilmiş, Senato'daki yargılama sonunda ise iki isim için de görevden alınmama yönünde karar çıkmıştı.
Eski Başkan Richard Nixon ise hakkındaki azil soruşturması sonunda azil oylaması yapılmadan istifa etmişti.
Son azil sürecinde de büyük bir sürpriz olmazsa Trump Senato'da yargılanacak. Senato mahkeme konumuna geçecek, senatörler de jüri üyeleri olacaklar.
Bu yargılamanın Ocak 2020'de gerçekleşmesi ve Amerikan basınına yansıdığı kadarıyla da 15 gün sürmesi planlanıyor. Senato'da ise Temsilciler Meclisi'nin tersine Cumhuriyetçi senatörlerin üstünlüğü var.
Senato'da 45 Demokrat, 2 bağımsız ve 53 Cumhuriyetçi senatör bulunuyor. Başkan'ın görevden alınması için ise 67 senatörün oyuna ihtiyaç var.
Cumhuriyetçi senatörlerin Trump'a verdikleri destek hesaba katıldığında bu rakama ulaşılması oldukça zor gibi görünüyor.
Trump'a yönelik azil soruşturması 24 Eylül'de başlamıştı. Soruşturma Trump'ın 25 Temmuz'da Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky'le yaptığı telefon konuşmasına dayanıyor.
Temsilciler Meclisi'nin Demokrat üyeleri telefon konuşmasında Trump'ı siyasi rakibi eski Başkan Yardımcısı Joe Biden ve oğluyla, 2016 seçimlerine Ukrayna'nın müdahalesiyle ilgili soruşturma açılmasını isteyerek görevini kötüye kullanmakla suçlanıyor.
Trump'a yöneltilen bir diğer azil suçlaması ise Kongre'nin çalışmasını engellemek. Demokratlar da buna gerekçe olarak Trump'ın azil soruşturması çerçevesinde ifadeye çağrılan yetkililere izin vermemesini, talep edilen belgeleri paylaşmamasını gösteriyor.
Ancak Senato'daki yargılama öncesi bazı çevreler şimdiden Senato çoğunluk Lideri Mitch McConnell'e eleştiri yöneltiyor.
McConnell'ın tarafsız olması gerektiğini belirten bazı çevreler McConnell'ın bazıaçıklamalarıyla buna gölge düşürdüğünü kaydediyor. McConnell süreci Beyaz Saray hukuk danışmanıyla görüşerek yürüteceğini belirtmişti.
Trump hakkındaki azil sürecine dair soruşturmayı yürüten Temsilciler Meclisi'nin istihbarat komisyonu, Aralık ayı başında yayımladığı son raporda ABD liderinin görevini suistimal ettiğine dair ‘güçlü kanıtlar' olduğunu açıkladı.
Azil soruşturmasının temelini teşkil eden 300 sayfalık rapor, Trump'ı ulusal güvenliği tehlikeye atmak ve Demokrat rakibini karalamak için orantısız güç sergilemekle suçladı.
Raporda şu ifadeler yer aldı: “Soruşturma kapsamında, Trump'ın hem kişisel olarak hem de Amerikan hükümetinin içindeki ya da dışındaki diğer kişiler üzerinden tekrar seçilmek için yabancı bir hükümetin, Ukrayna'nın, müdahalesini talep ettiğini buldu.
Başkan, kendi kişisel ve siyasi emellerini ABD'nin ulusal çıkarlarının üzerinde tutmuş, Amerikan seçim sisteminin sağlamlığına zarar vererek Amerikan ulusal güvenliğini tehlikeye atmıştır.”
BBC Kuzey Amerika muhabiri Anthony Zurcher, raporda yeni ve çarpıcı ayrıntılar olduğunu belirtiyor: “Adam Schiff'in iki hafta önce azil soruşturmasının kapanışında yaptığı uzun ve doğaçlama açıklamayı dinleyenler, dün yayımlanan İstihbarat Komitesi rapor özetine şaşırmamıştır. Fakat 300 sayfalık dokümanda yeni ve çarpıcı ayrıntılar var.
ABD'LİLER TRUMP'IN AZLEDİLMESİNE DESTEK VERİYOR MU?
Temsilciler Meclisi'nin bu hafta Başkan Donald Trump'ın azledilmesi yönünde oy kullanması bekleniyor. Son anketlere göre halkın yüzde 47'si Trump'ın azledilmesine destek veriyor, yüzde 48'i ise azledilmesine karşı çıkıyor.
Başkan Donald Trump'ın seçim kampanyası Demokratlar'ın başlatmış olduğu azil sürecini 2020 başkanlık seçimi sürecinde avantaja çevirmeye çalışıyor. Cumhuriyetçi Başkan Trump, 1998 yılında Demokrat Başkan Bill Clinton'ın sürecinde olduğu gibi, kendi azil sürecinin geri tepmesini umsa da, son anket sonuçları henüz o noktaya gelinmediğini gösteriyor.
BILL CLINTON ÖRNEĞİ
TRUMP İÇİN GEÇERLİ Mİ?
Cumhuriyetçiler'in Trump'ın azil sürecinde göz önüne aldığı örnek, 1998 yılında Cumhuriyetçiler'in çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi'nde hakkında azil soruşturması başlatılan ancak Senato'da aklanan Bill Clinton örneği.
O dönem yapılan Gallup anketi, Bill Clinton'ın azil sürecinde popülaritesinin her iki parti nezdinde de arttığını göstermiş, destek oranı azil oylaması sırasında yüzde 73'ü görmüştü. Beyaz Saray stajyeriyle yaşadığı cinsel ilişki konusunda yalan söylemekle suçlanan Clinton Senato'da aklanmasının ardından siyasi olarak güç kazanmıştı.
Ukrayna skandalı patlak verdiğinden bu yana her hafta yapılan anketlerin birleştirilerek değerlendirildiği son Reuters/IPSOS anketine göre ise Amerikalılar 2019 yılında yaşananlar karşısında daha farklı tepki veriyor.
Başkan Trump'a destek oranı yıl boyunca yüzde 40 civarında seyretti ve bu oran son 3 ay içinde çok fazla değişmedi. Ankete göre, Trump'ın ana seçmen tabanı olarak nitelenen üniversite eğitimi olmayan beyaz seçmenden gördüğü destek de sabit kaldı. Anketler, Trump'ın Amerika'nın kırsal kesimlerinde geçtiğimiz Haziran ayına kıyasla Kasım ayında daha az popüler olduğunu gösteriyor.
Reuters/IPSOS anketine göre, Demokratlar da Trump'ın aziledilmesi konusunda daha kararlı. Ankete göre, genel olarak Trump'ın azledilmesine yönelik destek son haftalarda yüzde 45'te seyretse de, Demokratlar arasında Trump'ın azledilmesine yönelik destek yüzde 12 artarak yüzde 78'e yükseldi. Cumhuriyetçiler arasında Trump'ın azledilmesine karşı çıkanların oranı ise yüzde 82.
Ankete göre Demokratlar, Trump'ın azledilmesinin 2020 seçiminde kendilerine yönelik olası etkisi konusunda daha az endişeli. 2020 yılının Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti'nin adayının Trump'ı yenilgiye uğratması ihtimalini zayıflatması halinde, azil sürecinden vazgeçilmesi gerektiğini söyleyenlerin oranı sadece yüzde 27. Bu oran Ekim ayında yapılan ankette yüzde 34'tü.
Reuters'ın ulaştığı bir iç yazışmaya göre, Demokratlar'ın çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi'nin azil soruşturmasını başlatmasından bu yana, Trump'ın seçim kampanyası 50 eyaletteki Cumhuriyetçi Parti yetkililerine, krizin siyasi bir avantaja çevrilmesi amacıyla bazı notlar gönderdi. Parti yetkililerine gönderilen bu notlarda azil sürecinin Trump'ın 2020 zaferini engelleme çabası olduğunu savunan Twitter mesajı önerileri, anket verileri ve grafikler yer aldı.
Cumhuriyetçi Parti yetkilileri, azil sürecinin uzamasının seçmeni, güçlü ekonomi gibi Trump'ın en önemli siyasi avantajı olarak görülen konulardan uzaklaştırabileceği konusunda endişeli. Bu nedenle de sürecin bir an önce tamamlanmasını istiyorlar.
“KONGRE'DEKİ AZİL OTURUMLARI
TARAFLARIN GÖRÜŞLERİNİ PEKİŞTİRDİ”
NPR ve PBS'in ortak anketine göre de Amerikalılar'ın Trump'ın azledilmesi konusundaki görüşü geçtiğimiz ay yapılan anket verileriyle kıyaslandığında aynı.
Temsilciler Meclisi'nde saatler süren oturumların ardından ABD'li seçmenin yüzde 48'i Trump'ın azledilmesine karşı, yüzde 47'si ise Trump'ın azledilmesinden yana. Anketi yapan Marist Kamuoyu Enstitüsü'ne göre, Kongre'deki oturumlarda dile getirilenler her iki tarafın görüşlerini güçlendirmekten öteye gidemedi.
TRUMP'TAN FOX NEWS ANKETİNE TEPKİ
Cumhuriyetçi Parti çizgisindeki Fox News'un son anketine göre de, ABD'lilerin yüzde 50'si Trump'ın azledilerek görevden alınmasından yana. Yüzde 4'ü de Trump'ın Temsilciler Meclisi'nde itham edilmesine destek veriyor ancak görevden alınmasına karşı. ABD'lilerin yüzde 41'i de Trump'ın azledilmesine tümden karşı çıkıyor.
Fox News anketine göre, Trump'ın azledilmesi konusundaki görüşlerinden bağımsız olarak, ankete katılan seçmenlerin yüzde 53'ü Trump'ın görevini suistimal ettiği, yüzde 48'i Kongre'yi engellediği ve yüzde 45'i de Trump'ın rüşvet suçu işlediği görüşünde.
Seçmenin yüzde 60'ı da genel olarak Trump'ın başka ülkelerin liderlerinden siyasi rakiplerinin araştırılmasını istemesinin yanlış olduğunu düşünüyor.
Başkan Donald Trump, Pazar günü Twitter'dan paylaştığı mesajda Fox News anketlerinin her zaman yanlış verileri gösterdiğini savundu.
