Batı'da Gorby takma adıyla anılan ve 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla görevinden ayrılan Mihail Gorbaçov, eski birliğin yaşayan son lideriydi.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) son devlet başkanı Gorbaçov, Rusya'nın başkenti Moskova'daki tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.
Prof. Dr. Serhat Erkmen, Sovyetler Birliği'nin kuruluşu olan Ekim Devrimi'nin 1917'de dünya tarihinde yeni bir sayfa açması gibi 1991 yılında SSCB'nin dağılmasının da benzer bir etkileye sahip olduğunu dile getirdi. Bugün artık, SSCB'nin 1980'lerin ortalarına gelindiğinde ciddi ekonomik problemlerle karşı karşıya olduğunu dünyanın bildiğini hatırlattı. Gorbaçov'un bu sorunların çözümü için geliştirdiği “Glasnost” ve “Perestroyka” açılımlarının başarısız olmasının önemli sonuçları olduğuna da değinen Erkmen, bu başarısızlığın, İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki uluslararası sistemin sona ermesini beraberinde getirdiğini vurguladı.
“20. YÜZYIL, 1991'DE BİTTİ”
Serhat Erkmen, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ABD ve SSCB arasındaki iki kutup üzerine temellenen Soğuk Savaş'ın bu taraflardan birisinin dağılmasıyla sona erdiğini söyledi. Böylece dünyanın yeni bir tarihsel döneme girdiğini belirten Serhat Erkmen, “Bazı yazarlarca 20'nci yüzyılın 2000 yılında değil 1991 yılında SSCB'nin dağılmasıyla sona erdiği bile söylenir” değerlendirmesinde bulundu.
“BATI DÜNYASI ÖVGÜYLE BAHSETSE DE SSCB COĞRAFYASI İÇİN DURUM AYNI DEĞİL”
Serhat Erkmen, Gorbaçov'un, SSCB'nin sorunlarına yönelik çözümler getirmek istemesine rağmen SSCB sisteminin ağır sorunları ve liderlik mücadelesinin, başlattığı reform sürecinin devletin dağılmasıyla sonuçlandığını hatırlattı.
Bu nedenle Batı dünyasında hala büyük bir övgüyle anıldığını söyleyen Serhat Erkmen, Buna rağmen Gorbaçov'un eski SSCB coğrafyasında aynı popülariteye sahip olduğun söylenemeyeceğine işaret etti. Erkmen son olarak, “SSCB'nin dağılmasından sonra siyasi hayatı büyük ölçüde sona ermiş olan Gorbaçov'u ön plana çıkaran şey düşünceleri ve ideolojisinden ziyade SSCB gibi ağır bir bürokratik yapılanmadaki sorunları çözmek için cesaret göstermiş olmasıdır” şeklinde konuştu.
BİRLİĞİN YAŞAYAN SON LİDERİYDİ
1985 tarihinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin başına geçen Gorbaçov, ABD ile on yıllar süren Soğuk Savaşı “reform ve açıklık” adını verdiği politikalar yoluyla sonlandırmıştı. Gorbaçov, 1987'de dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile imzaladığı nükleer silahsızlanma anlaşmasının ardından Demir Perde'yi kaldıran isim olarak tarihe geçmişti. Yakın ilişkiler kurduğu Batı'da Gorby takma ismiyle anılan ve 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla görevinden ayrılan Gorbaçov, birliğin yaşayan son lideriydi.
NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ ALDI
Washington ve Moskova arasında Soğuk Savaş'ın ardından en ciddi gerginlik şubattan beri süren Ukrayna işgaliyle başladı. “Sovyetler'i diriltme hayali kuran” Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile politikaları ters düşen Gorbaçov, uzun süredir siyaset sahnesinde yer almıyordu. 1989'da Almanya'yı Doğu ve Batı bloğu olarak ayıran Berlin Duvarı'nın yıkılmasına müdahale etmeyerek kan dökülmesini önlediği için 1990 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştü. Gorbaçov, Ödül parasıyla Rusya'nın önde gelen gazetelerinden Novaya Gazeta'ya bilgisayar hediye etmişti. Novaya Gazeta, Ukrayna işgaline karşı bir yayın politikasına sahip olduğu için kısa süre önce Moskova yönetimi tarafından kapatıldı.
KREMLİN'DEN TAZİYE MESAJI
Rusya Devlet Başkanlığı sitesi Kremlin'den Mihail Gorbaçov'un ölümüyle ilgili taziye mesajı yayınlandı. Açıklamada, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Mihail Gorbaçov'un ailesine ve arkadaşlarına bir taziye telgrafı gönderdiği ifade edilerek mesajın içeriğine yer verildi. Telgrafın içeriğinde, “Mihail Gorbaçov, dünya tarihinin seyri üzerinde büyük etkisi olan bir politikacı ve devlet adamıydı. Ülkemizi karmaşık, dramatik değişimler, büyük ölçekli dış politika, ekonomik ve sosyal zorluklar döneminde yönetti. Reformların gerekli olduğunu derinden anladı, acil sorunlara kendi çözümlerini sunmaya çalıştı. Mihail Sergeyeviç Gorbaçov'un son yıllarda yürüttüğü büyük insani, hayırsever ve eğitim faaliyetlerini özellikle not edeceğim” denildi.
