Ramallah kentinde düzenlenen "9.Uluslararası Beytülmakdis Konferansı" kapsamında "Kudüs'te Gayrimüslimlere Verilen Haklar" başlığıyla yapılan sergide, belge ve görsellerle Osmanlı döneminde Kudüs ve Filistin topraklarına ışık tutuldu.
Serginin açılışına Türkiye'den Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Prof. Dr. Uğur Ünal ile Türkiye'nin Kudüs Başkonsolosu Büyükelçi Gürcan Türkoğlu, Filistin tarafından Devlet Başkanı İslami İşler Müsteşarı Mahmud el-Hebaş, Filistin Vakıflar Bakanı Yusuf Edis, Kudüs ve Filistin Müftüsü Şeyh Muhammed Hüseyin katıldı.
Türkiye Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Prof. Dr. Ünal program kapsamında AA muhabirine yaptığı açıklamada, temelde Türkiye'deki Osmanlı arşivlerine dayalı olarak yapılan serginin, Kudüs'te bulunan tarihi arşivler ve Osmanlı dönemine ait bazı kayıtların da olduğu 50 adet belge, görsel, kroki ve harita gibi çeşitli malzemelerden oluştuğunu anlattı.
Serginin, özellikle Osmanlı döneminde Filistin'de farklı dinlerin bir arada huzurlu bir şekilde yaşadığına dair önemli kayıtları ihtiva ettiğini kaydeden Ünal, o dönemlerde birçok dine mezhebe mensup inanın hoşgörü içinde yaşadıklarını, ibadetlerini yapabildiklerini söyledi.
Etkinlik ile Osmanlı devletinin bu adaleti sağlayabilmek için yayınlamış olduğu birtakım fermanlar ve almış olduğu bazı kararları gösterme fırsatı bulduklarını aktaran Ünal, şunları kaydetti:
"Filistin tarafının burada en üst düzeyde temsil edilmesinden, farklı din ve mezhepten birçok kişinin şu anda burayı geziyor olmasından son derece mutluyuz. Tarihi hafızaya ve sadece arşivlere dayalı olarak yapılmış olan bu çalışma doğru ve gerçek bilginin ortaya konulması açısından önemlidir. Tarihte de insanlar birlikte yaşadı, sıkıntılarla karşı karşıya geldi. Belgeler, bu sıkıntılara ne kadar hakkaniyetli çözüm bulunduğunu gösteriyor, günümüz dünyasına da tarihten çok güçlü bir mesaj veriyor. Bu mesaj, hiçbir dine, mabede dokunmama ve insanların ibadetlerini yapabilmesi için hoşgörüyü, hakkaniyeti ve adaleti sağlama şeklindedir."
- 'Belgeler, Osmanlı Devleti'nin gayrimüslimlere yönelik hoşgörüsünü ortaya koyuyor'
Filistin Vakıflar Bakanı Edis de "Sergi Filistin ile Osmanlı Devleti arasındaki ilişkiyi, Osmanlı'nın İslam dışındaki dinleri de önemsediğini gösteriyor. Belgelerden Osmanlı devletinin gayrimüslimlere yönelik hoşgörüsü, Hristiyanları vergiden muaf tutuşu ve onlara bütün haklarını verdiği anlaşılıyor." ifadelerini kullandı.
Türkiye ile Filistin'in mevcut ilişkilerinden de övgüyle söz eden Edis, Türkiye hükümeti ve halkının Filistin ile Kudüs'e verdiği destekten memnuniyet duyduklarını dile getirdi.
Rum Ortodoks Patrikhanesi Sözcüsü İsa Muslih de başta Kudüs olmak üzere Filistin topraklarında Müslüman ve Hristiyan Filistinlilerin uzun süredir var olduğunu teyit eden Osmanlı belgeleri nedeniyle gurur duyduğunu söyledi.
"Bu sergi ve bu belgelerle, Kudüs'ü İsrail'in başkenti ilan eden ABD Başkanı Donald Trump'a 'kentin sahipleri biziz' mesajı veriyoruz." diyen Muslih, belgelerin ayrıca Müslüman ve Hristiyanlar arasındaki hoşgörüyü de ortaya koyduğunu kaydetti.
9.Uluslararası Beytülmakdis Konferansı'nın iki gün sürmesi bekleniyor.
