ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yarın video konferans yoluyla görüşmesi bekleniyor. Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimde ABD'nin vereceği tepki merak konusu...Beyaz Saray ise yaptığı açıklama ile konuya ışık tuttu.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Rusya-Ukrayna gerginliğinin çözümü konusunda diplomatik tüm yolları kullanacaklarını ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi durumunda askeri açıdan dahil olmanın ilk tercihleri arasında bulunmadığını söyledi.Psaki, düzenlediği günlük basın toplantısında, gündemi değerlendirdi ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Biden ve Putin videokonferansla görüşecek
ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yarın video konferans yoluyla bir görüşme gerçekleştireceklerini belirten Psaki, görüşmenin ana konusunun Rusya'nın Ukrayna sınırına asker yığması olacağını aktardı.Psaki, Biden'ın mevkidaşını Ukrayna'yı işgalin sonuçları konusunda uyaracağı ve diplomasi çağrısı yapacağını vurgulayarak, "Rusya'nın Ukrayna sınırından çekilme ve diplomatik yolları izleme zamanı geldi." değerlendirmesinde bulundu.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi durumunda ABD'nin bölgeye askeri olarak dahil olup olmayacağı sorusuna Psaki, "Bu, bizim ilk tercihimiz değil." yanıtını verdi.
Demokrasi Zirvesi brifingde gündeme geldi
Brifingde, bir gazeteci, Psaki'ye Biden'ın 9-10 Aralık'ta yapacağı "tartışmalı" Demokrasi Zirvesi'ne ilişkin "Bu zirveye insan haklarıyla ilgili sıkıntıları olan Filipinler ve Pakistan davet edilirken, bir AB üyesi olan Macaristan ve NATO üyesi Türkiye neden davet edilmedi?" sorusunu yönlendirdi.
Psaki, söz konusu zirvenin ABD hükümet yetkililerinin sivil toplum liderleri ve yabancı liderler ile demokrasiyi savunmak için bir fırsat olduğunu belirterek, "Bu zirveye dahiliyet ya da davet, davetlilerin demokrasiye yaklaşımlarının onaylandığı anlamına gelmez. Ya da bu zirveye dahil edilmemiş olmak bir hoşnutsuzluk demek değildir." dedi.
Rusya-Ukrayna sorunu
Rusya ile eski bir Sovyetler Birliği ülkesi olan Ukrayna'nın arası, Kiev yönetiminin Avrupa Birliği (AB) ile yakınlaşması üzerine açıldı.Kiev'de iktidara gelen Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç, ülkenin Batı'ya yönelmesini engellemek için 2013 yılında AB Ortaklık Anlaşması'nı askıya aldığını açıkladı. Bu karar, Ukrayna tarihinde derin krizlerin başlangıcı oldu.
Hangi olaylar tetikledi?
2013 yılını "meydan olayları" ile uğurlayan Ukrayna yeni yılı iç karışıklıkla karşıladı. Bağımsızlık Meydanı'nda aylarca toplanan binlerce Batı yanlısı Yanukoviç'in kararını protesto etti. Rusya yanlılarının da sokaklara çıkmasıyla zaman zaman çatışmalar yaşandı. Olayların kontrolden çıkması üzerine dönemin Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Rusya'ya kaçmak zorunda kaldı. Coğrafi olarak Avrupa ile Rusya arasındaki Ukrayna'nın insanları da Rus ve Batı yanlıları olarak kutuplara bölündü.
Ukrayna-Rusya gerginliği nasıl başladı?
Fransa'nın başkenti Paris'te 9 Aralık 2019'da, 3 sene aradan sonra Normandiya Dörtlüsü Liderler Zirvesi yapıldı. Ukrayna, Rusya, Almanya ve Fransa devlet başkanlarının katılımıyla gerçekleşen zirvede, tam ateşkes ve Minsk Anlaşması'na bağlılık vurgusu yapıldı.
Zirveden sonra azalan çatışmalar, kısa süre sonra daha da alevlendi. Krizin çözümüne ilişkin Rusya, Ukrayna ve AGİT'ten oluşan Üçlü Temas Grubu, 27 Temmuz 2020'den itibaren kapsamlı ateşkes kararı aldı. Bu kapsamda 2021 senesine kadar kapsamlı ateşkes ufak çaplı krizlere rağmen sürdürüldü.
Ancak bu yıl Rus ordusunun Ukrayna sınırına adeta askeri yığınak yapması, Donbas bölgesinde zaten hiçbir zaman bitmeyen çatışmaları yeniden artırdı. Rusya yanlısı ayrılıkçıların 26 Mart'ta 4 Ukraynalı askeri öldürmesi bölgedeki krizi zirve noktasına çıkardı. Saldırılar karşısında Ukrayna ordusunun tedbirlerini artırması üzerine Rusya, sınıra ve ilhak edilen Kırım'a asker yığdı.
