Sınırsız hayal dünyaları içinde çocuklar farklı birçok nedenle yalan söyleme eğilimi gösterebilirler. Korktuğunda, sizin istemediğiniz bir davranışı sonucu, yaramazlık yapması ya da yalan söylemeyi eğlenceli bulması da bir sebep olabilir. Ebeveynler olarak bu durumu, çocuğun yalan söylemesi olarak yorumlamamak bunu çocuğun gelişiminin bir parçası olduğunu kabul etmek gerekir. Elbette ki yalan söyleme eğiliminin çocuğun yaşına göre farklı anlamlar taşıyacağı da göz ardı edilmemelidir.
Okul öncesi dönemde çocuğun söylediği yalanlar genellikle hayal dünyasında düşündüğü ya da cezalandırılma korkusu ile söylediği masum yalanlar olur. Ancak okul hayatıyla birlikte çocuk yeni ve farklı bir sosyal çevre kazanır. Bu çevre ile yalan, çocuk için artık farklı bir anlam taşımaya başlar. Çünkü artık çocuk gerçek ile yalan arasındaki farklı ayırt etmeye başlar. Genellikle yetişkinleri memnun etme çabası başlamış olduğundan beğenilme, takdir edilme duygusu ile ebeveynlerin kızacağını düşündükleri şeyleri saklamayı ya da yalan söyleyerek değiştirmeyi tercih ederler.
Çocuğunuzun söylediği yalanı fark ettiğinizde bu davranışının genellikle cezalandırılma korkusu ile olduğunu tespit ediyorsanız bunun sebebi siz olabilirsiniz. Ebeveynlerin mükemmelliyetçitutumları karşısında hata yapmaktan, ceza almaktan korku ve endişe duyan çocuğun yalan söylemesi gibi kaçınılmaz bir sonuç yaratmaktadır. Çocuğunuz yaramaz, tembel, hareketli olabilir. Sizin istediğiniz mükemmellikte bir profile sahip olmayabilir. Ancak bu noktada anne babanın çocuğun kişiliğini, yapısını, karakterini doğru anlamış olması ve çocuktan beklentilerinin de bu doğrultuda olması önemlidir.
Peki çocuğun yalan söylediğini fark ettiğimizde nasıl davranmalıyız ?
Çocuğun yalan söyleme eğilimi genellikle ebevenylerin tutumu nedeniyle olmaktadır. Yalan söylediği fark edildiğinde tehdit eden, cezalandıran, bağıran, duygusal bazen de fiziksel şiddet kullanan anne baba olmak yerineçocuğa anlayışlı davranmalı, bu durumun çocuğun gelişiminin bir parçası olduğunu kabul etmelisiniz. Öncelikle çocuğun neden yalan söylemiş olduğu doğru tespit edilmelidir. Çocuğu yalan söylediği için tehdit etmek, duygusal şiddet uygulamak yanlıştır. Otorite sağlamakla, tehdit etmek arasındaki ince çizgiyi kaçırmamak gerekir. Çocuktan istediklerinizi ve beklentilerinizi abartısız, doğrudan ve yalın olarak onun anlayacağı şekilde anlatmalısınız. Çocuklar ebeveynlerini örnek alırlar. Bu nedenle öncelikle sizin yalan söyleyen bireyler olmamanız gerekir. Her ne kadar kimse yalan söylemem dese de kendi yalanlarınıza çocuğunuzu dahil etmeyin. Mükkemmelliyetçi tutum içinde olan ebeveyn olmaktan vazgeçin. Bu tutum çocukta psikolojik olarak baskı yaratacağından yalan söyleme ihtiyacı hissedebilir. Çocuğunuza saygı duyun. Onun tercihlerine ve düşüncelerine saygı duymanız kendine olan güvenini arttıracaktır. Çocuğunuzla aranızdaki iletişim dili mutlaka sevgi olmalıdır. Sevgi, problemleri çözmede en büyük anahtarınız olsun.
