Uzmanlara göre, ordunun operasyonel sınırlarını yeniden çizen ve askeri birliklerin ülke dışında barışı koruma veya savaş görevlerine katılmasının yolunu açan Anayasa taslağını değerlendirirken, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un Libya konusunda "Trablus kırmızı çizgimizdir." sözünü akılda tutmak gerekiyor.
Cezayir Cumhurbaşkanlığı tarafından görevlendirilen Uzmanlar Komitesinin 7 Mayıs'ta, ordunun sınır ötesi operasyonlara girişmesinin yolunu açacak değişiklikleri de içeren Anayasa paketine ilişkin önerilerini açıklamasıyla konu gündemde yerini aldı.
- Anayasa'nın orduyla ilgili iki maddesinde değişiklik
Mevcut Anayasa'nın 29. maddesi Cezayir ordusunun sınır ötesi operasyonlara girişmesini engellerken, önerilen taslakta ordunun "Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve Arap Birliği kararları doğrultusunda sınır ötesi barış tesisi operasyonlarına" katılabileceği yer alıyor.
Önerilen taslağa göre, 95. maddede yapılacak değişiklikle, parlamentonun üçte ikisinin onayını almak kaydıyla cumhurbaşkanına sınır ötesi operasyon kararı alma yetkisi veriliyor.
Cezayir ordusu, 1967-1973 yıllarında Arap-İsrail savaşlarından bu yana ülke sınırları dışında hiçbir askeri operasyona katılmadı.
Ülkelerin askeri güçlerine ilişkin analitik veri tabanları hazırlayan Global Firepower kuruluşunun 2020 raporuna göre Cezayir ordusu dünya genelinde 28. sırada bulunuyor.
Cezayir bu sıralamada Mısır ve Suudi Arabistan'dan sonra Arap ülkeleri arasında üçüncü, Afrika'da ikinci, Mağrip ülkeleri arasında ise birinci sırada yer alıyor.
- "Bölgedeki olaylarla doğrudan bağlantılı"
Fransa'daki Paul Valery Üniversitesinden Öğretim Görevlisi Dr. Tevfik Hamel, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Cezayir ordusunun gelecekteki rolüyle ilgili Uzmanlar Komitesinin önerdiği Anayasa değişiklik paketinin bölgedeki stratejik değişimlere karşı zorunlu bir gelişme olduğunu belirtti.
Askeri tarih ve savunma araştırmaları uzmanı Hamel, Cezayir ordusunun rolüyle ilgili önerilen taslağın bölgedeki güvenlik iklimi ve ülkedeki siyasi kültürün değişmesinin bir neticesi olduğunu dile getirdi.
Hamel, "Cezayir ordusuna sınır ötesi operasyon yapma yolunu açan Anayasa değişiklik önerisinin, Libya'da ve Afrika'nın Sahel bölgesindeki ülkelerinde yaşanan olaylarla doğrudan bağlantısı bulunuyor. Cezayirli yetkililerin ifadelerini yeniden okumak yeterli. Ülke piramidinin tepesinde Cezayir'in de hedefte olduğuna dair derin bir kanaat var." dedi.
- "Libya'da Cezayir'in rolünü önemsemeyen taraflara mesaj niteliğinde"
Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun'un Libya konusunda "Trablus kırmızı çizgimizdir" ve "Libya'da Cezayirsiz bir şey olmayacak" ifadelerinin dikkat çekici olduğunu söyleyen Hamel, Libya'ya dışarıdan yapılan kuşku verici müdahalelerin bardağı taşıran son damla olduğunu ifade etti.
Hamel, "Söz konusu yasa tasarısı, Libya'da Cezayir'in rolünü önemsemeyen taraflara bir mesaj niteliği taşıyor." ifadesini kullandı.
- Cezayir'de Anayasa değişikliği çalışmaları
Cezayir'de kitlesel protestoların tetiklediği ve yıl boyunca köklü değişimlere yol açan olayların ardından Aralık 2019'da gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, adayların tamamı için Anayasa değişikliği ortak vaat olarak öne çıkmıştı.
Cumhurbaşkanı seçilen Abdulmecid Tebbun, işbaşına gelmesinin ardından 15 hukuk uzmanından oluşan bir komiteyi Anayasa değişiklik taslağını hazırlamak üzere görevlendirmişti.
Tebbun, selefi Abdulaziz Buteflika döneminde yapılan düzenlemelerin aksine Anayasa değişiklik taslağına ilişkin nihai belgenin referanduma sunulacağını vurgulamıştı.
Cumhurbaşkanı Danışmanı Muhammed Lakab da daha önce basına yaptığı açıklamada, taslak metnin önce kamuoyunda tartışmaya açılacağını belirtmişti, ancak yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle bu süreç ertelenmişti.
