Dolar

32,5147

Euro

34,9071

Altın

2.435,73

Bist

9.795,85

Biden dönemi ABD-İran ilişkileri nasıl olur?

ABD başkanlık seçimlerini çok yakından takip ettiği gözlemlenen İran'da, yeni başkanın Biden ilan edilmesiyle birlikte ABD-İran ilişkilerinde ne tür değişiklikler görülebilir? İran'daki beklentiler bir yana, Biden başkanlığındaki ABD dış politikasında İran'ın konumu nasıl değerlendirilir? AA'ya yazdığı analizde yeni sürece dair değerlendirmelerde bulunan İran uzmanı Dr. Mehmet Koç, 'ABD başkanlık seçimlerinin İran iç dengelerine etkisi' başlıklı yazısından 'özet' olarak şu değerlendirmede bulundu;

4 Yıl Önce Güncellendi

2020-11-11 21:06:38

Biden dönemi ABD-İran ilişkileri nasıl olur?

"ABD'de resmî olmayan sonuçlara göre Joe Biden seçimlerin galibi oldu. Trump ise şimdiye kadar yaptığı açıklamalarda, seçim sonuçlarını yüksek mahkemeye taşıyacağını, seçimlere hile karıştığı yönündeki iddialarının arkasında olduğunu söylüyor. Seçimleri Biden kazanmış olsa da, Trump'ın önünde, başkanlığı devretmek için yaklaşık iki buçuk aylık bir süreç var. Bu süre zarfında Trump'ın, kendisiyle masaya oturmamış Tahran yönetimini daha çok cezalandırmak amacıyla, yaptırımların çerçevesini genişletme ihtimali yüksek. Trump'ın Tahran'la müzakere şansı bulunmuyor. Zira Tahran yönetimi hem ülkenin çok ağır maddi kayıplar vermesine neden olan, hem de Kasım Süleymani'nin öldürülmesinden sorumlu olan Trump yönetimiyle müzakere masasına oturmayacaktır."

Biden dönemi İran-ABD ilişkileri nasıl olur?

"Biden petrol veya petrokimyanın bazı kalemlerine yeniden satış izni vermesi veya İran'ın bankacılık sisteminin küresel finans sistemi ile entegrasyonu üzerine yeni görüşmelere zemin hazırlayabilir. Bu durum Ruhani hükümetini pek çok alanda rahatlatacağı gibi, İran toplumunun da hükümete olan desteğini tazeleyecektir."

2021 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri belirleyici mi?

"Öte yandan hükümet ve ABD müzakerelerinin İran'da 2021 cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce mi, yoksa sonra mı yapılacağı hususunda, müesses nizam ve hükümet karşı karşıya gelecektir. Biden'ın iktidara geldiği takdirde nükleer anlaşmaya döneceğine dair vaadini kısa sürede gerçekleştirmesi mümkün görünmüyor. Bununla birlikte, Biden'ın seçimi kazanmış olması, ilk etapta İran ekonomisi üzerinde olumlu bir psikolojik etki yarattı. Başta döviz, borsa ve otomotiv sektörleri olmak üzere olumlu işaretler geldi ve piyasalara iyimser bir atmosfer hâkim olmaya başladı."

Biden'in vereceği tavizler ve İran içi siyasi denge

"İran'da 18 Haziran 2021'de düzenlenecek olan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin hazırlıkları, Biden'ın görevi devralacağı 20 Ocak 2021'den itibaren hız kazanacaktır. ABD'nin anlaşmadan çekilmesiyle önemli güç kaybına uğramış olan Ruhani hükümeti ve hükümet tabanında yaşanan erozyon, Biden'ın sağlayacağı birtakım tavizlerle toparlanma sürecine girecektir.

Haziran ayındaki seçimlerden umudunu kesmiş olan reformcu ve ılımlı kanadın seçimlere katılım gösterip göstermeyeceğini, Biden'ın vereceği tavizler, müesses nizamın bu tavizleri yeniden “ABD'nin İran'a sızma girişimi” şeklindeki okuma ihtimali ve bu ihtimal gerçekleşirse geliştireceği tedbirler ve ortaya koyacağı sınırlandırmalar belirleyecektir. Müesses nizam seçimlere katılımı artırmak amacıyla, pek kazanma ihtimali olmayan, düşük profilli bazı reformcu adaylara onay verebilir. Bu durum bazı ılımlı çevreleri sandık başına götürebilir; ama toplumun büyük bir kesimini ikna etmek için yeterli olmayacaktır."

Haber Ara