Lübnan'ın başkenti Beyrut limanında meydana gelen ve en az 135 kişinin ölümüne, 5 bine yakın kişinin de yaralanmasın yol açan yıkıcı, büyük patlamanın yankıları sürüyor.
Uzmanlar ise, Beyrut'taki patlamayı, tarihteki en büyük nükleer olmayan patlamalardan biri olarak değerlendiriyor.
Lübnanlı yetkililerin, güvenlik önlemleri olmaksızın 2,750 ton amonyum nitratın uzun süredir Beyrut limanında depolandığını açıklaması, uzmanları şaşırttı.
Gübre imalatında kullanılan endüstriyel bir kimyasal olarak bilinen amonyum nitrat, taş ocaklarında ve madenlerde patlayıcı olarak da kullanılıyor.
Amonyum nitratın piyasada kolayca bulunmasından faydalanan terörist gruplar ise, bu maddeyi patlayıcı cihazların montajında önemli bir bileşen olarak kullanıyorlar.
Uzmanlar, amonyum nitratın, kontaminasyondan (bulaşma) etkilendiğini, benzenle (erime noktası 5,5 °C olan bir sıvı) karıştırılırsa veya güvenli olmayan bir şekilde saklanırsa son derece tehlikeli olduğunu dikkat çekerek, “Büyük miktarda amonyum nitratın yoğun ısıya maruz kalması güçlü bir patlamaya neden olabilir” yorumunda bulunuyorlar.
Patlayıcı imhası konusunda uzmanlaşmış bir İngiliz şirketi olan Ford Technologies'in Genel Müdürü Ronald Alford, “Beyrut'taki patlama bir nükleer bombadan daha az ve geleneksel bir bombadan daha güçlü olarak sınıflandırılıyor. Bu muhtemelen tarihteki en büyük nükleer olmayan patlamalar arasındadır" dedi.
Flinders Üniversitesi Adli, Çevresel ve Analitik Kimya Okulu'ndan Stuart Walker da, Beyrut patlaması ile ilgili şunları söyledi:
"Kazanın görüntüleri önce beyaz ve gri dumanı gösterdi, ardından büyük bir kırmızı-kahverengi duman bulutu ve arkasından büyük bir beyaz mantar bulutu yayan bir patlama izledi.
Bu, yayılan gazların amonyum nitrat dumanı olduğunu gösteriyor. Beyrut patlaması, kasıtlı olmadıkça bir kaza gibi görünüyor."
Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi'nde inorganik kimya profesörü olan Andrea Sella ise, "Böyle büyük bir amonyum nitratı altı yıl boyunca Beyrut Limanı'nda gözetimsiz bırakıldığına inanmak zor. Beyrut halkı yıllardır saatli bir bomba üzerinde oturmuş” dedi.
Amonyum nitrat, bomba ve patlayıcı cihazlar yapmak için diğer malzemelerle karıştırılabilir ve 1990'larda Londra'daki IRA bombalamalarında, Amerika'nın Oklahoma City şehrinde 168 kişinin öldüğü federal bir binayı hedef alan 1995 bombalamasında ve 2002'de Londra'daki gece kulüplerinde yapılan bombalamalarda kullanıldı.
Endonezya'nın Bali Adası'nda düzenlenen ve amonyum nitrat içeren bombalı saldırı da 200'den fazla kişiyinin ölümüne yol açmıştı.
Afganistan'da, ABD kuvvetlerine karşı kullanılan doğaçlama veya ev yapımı bombaların birçoğu da amonyum nitrat içeriyordu.
Kaynak: Reuters
Çeviri: Feyza Akyıl
