Albayrak, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi'nde basın mensupları ve ekonomistlerle bir araya geldi.
Toplantıya katılanların sorularını yanıtlayan Albayrak, çeyreklik bazda gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyledi.
Albayrak, Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) ortaya konulan yıllık enflasyon hedefinde yukarı yönlü olmaktan ziyade tam tersine aşağı yönlü bir risk olduğunu belirten, "Enflasyonda yıl sonu için yüzde 8,5'lik hedef hali hazırda hala gerçekleşebilir diye düşünüyorum. Gerek merkez bankası olsun gerek bizim araştırma birimindeki arkadaşlarımızın raporları olsun temmuzla birlikte bu trendin aşağı yönlü olduğunu görüyoruz." ifadelerini kullandı.
İstihdam konusundaki gelişmeleri de değerlendiren Albayrak, bu çerçevede paydaşlarla ve iş dünyasıyla görüştüklerini bildirdi.
Albayrak, normalleşme süreciyle istihdam konusunun çok daha öne çıkacağını vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Bu manada (istihdam) Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız çok geniş kapsamlı ciddi bir paket hazırlığı içerisinde. Bizler de koordinasyon ve destek noktasında birlikte elimizden geldiğince katkıda bulunuyoruz. Bu manada belki 'İstikrar Kalkanı'ndan sonra normalleşmeyle birlikte inşallah 'İstihdam Kalkanı' diyebileceğimiz bir paketle inşallah bir hazırlık içerisinde piyasalara bu anlamda bir rahatlama sağlayacak bir çalışma yürütüyoruz. Tüm paydaşların bu manada inisiyatif aldığı, destek verdiği kamu olarak bizim bu çerçevede bir resim ortaya koyacağız bir çalışma. Mart, nisan ve mayıs ayının yıkıcı etkilerini ciddi anlamda minimize edecek bir 3 ayı tecrübe ettik. Hayatın normalleşmesiyle birlikte özellikle bu anlamda mikro düzeyde detaylı bir çalışma yürütüyoruz. Pakette bunlara temas edecek detaylar da olacak. Önümüzdeki günlerde, bu ay içerisinde inşallah gelişmelere şahit olacağız."
- "Vergi affı gibi algılanabilecek konulara sıcak bakmıyorum"
Berat Albayrak, "Vergi affı ya da indirimi gündeme gelebilir mi?" şeklindeki soru üzerine, vergi indirimleri konusunun her dönem süre gelen bir konu olduğunu belirtti.
Vergi affı gibi algılanabilecek konulara olumlu ve sıcak bakmadığını söyleyen Albayrak, "Ama yapılandırma noktasında olsun, farklı destekler ve düzenlemeler yaptık. Vergi affı gibi algılanmayacak konularda bir sıkıntı görmüyorum." dedi.
Albayrak, şu an itibarıyla piyasanın normalleşmesini yakından takip ettiklerini belirterek, şunları değerlendirmelerde bulundu:
"Salgının hangi sektörlere hangi alanlarda ne kadar etkisi var veya yok. Dataya ve sahip olduğumuz bilgiye bakarak adım atmamız daha rasyonel ve gerçekçi. Sosyal medya mecrasında veya farklı alanlarda 'trend topic' olmuş konulara dönmek yerine realize olmuş datalar üzerinden hareket etmek lazım. Yakından takip ediyoruz. Sektör bazında bu manada talep unsuru oluşturacak kurumlar, bireyler bazından ihtiyaç dahilinde olursa her türlü çalışmayı ekonominin paydaşlarının iktisadi faaliyetlerini düzenlemek için atabiliriz. Ama şu anda bu çerçevede somut bir şey olduğunu söyleyemem. Bu ikinci çeyreğin etkileriyle veya tüm ekonomik ve iktisadi faaliyetteki etkilerin sonuçlarını gördükten sona bazı alanlarda daha somut yorum yapabilirim. Ama bu çerçevede bir gelişme yok."
- "Türkşeker'in uygulamasından memnunuz"
Bakan Albayrak, Türkşeker'in pandemi sürecinde çiftçilere yaptığı nakit avansa ilişkin soru üzerine, Türkşeker'in çok güzel yeni bir model başlattığını söyledi.
Bu uygulamanın genişletilmesi anlamında benzer bir çalışmanın gerçekleştirildiğini aktaran Albayrak, şunlar kaydetti:
"Bu uygulama bizi memnun etti. Ama bizim memnun olmamızdan öte paydaşlar daha da memnun. Özellikle üretimden son tüketici ayağına kadar aracı maliyetlerinin azaltılmasının ötesinde finansman maliyetlerinin oluşturduğu yükü elimine edecek bir modelle aslında çok güzel bir yapı oluşturuldu. Bunun başarılı şekilde devam etmesi, sadece Türkşeker'de değil daha farklı alanlarda da genişletilmesi hususuyla alakalı şimdilik şunu söyleyebilirim. Bir çalışma yürüyor. Türkşeker üzerinde bunu sadece mevcut paydaşlarla değil daha geniş alana yaymak, bununla alakalı kurumlarımızla ikili üçlü bir çalışma başlattık. Rakamsal olarak da hacimsel olarak da farklı ürün gamı olarak da genişletmeye yönelik bir çalışma yürüyor. Olumlu sonuçlar almaya devam ettiğimiz sürece, bunu mevcut potansiyelimiz ve kapasitemiz dahilinde daha da genişletmeyi düşünüyoruz."
- "Yoğun bir yatırım talebi görüyoruz"
Bakan Albayrak, dünyanın içinden geçtiği süreçle ilgili çok sayıda tahmin yapıldığını ifade ederek, "yeni normal"in ne olduğunu şu aşamada kimsenin tam olarak bilemediğini söyledi.
Yeni dönemde tüm senaryolara hazırlıklı olmak gerektiğinin altını çizen Albayrak, şöyle devam etti:
"Birçok ülkede en kötüyü gösterip normalleşme sürecinin oluşturduğu pozitif kazanımları pozitif yönetmeye yönelik bir bakış açısı var. Ben açıkçası hep yaptığım yorumlarda şunu iletmeye çalışıyorum; farklı farklı bakış açılarıyla farklı yorumlar yapabilirsiniz, önce çok kötüyü gösterirsiniz biraz iyileşme olursa çok başarılı... Veya çok aşırı abartılı bir pozitif algıyla süreci yürütmeye çalışırsınız ki, bu çerçevede toplumun farklı yöne yönlendirmeye yönelik farklı dinamikleri olsun. Ilımlı iyimserlik diyebileceğimiz bir süreç. 2018'de de bunu söylediğimde işte 'toz pembe' (denildi)... veya 2019'da yaşadığımız olaylarda veya bugün içinden geçtiğimiz süreçte. Bir duruş sergilemeye gayret ettik. Dolayısıyla bugün bu çerçevede nereden baktığınıza göre değişir."
Albayrak, küresel ekosistemin içinde tedarik zincirinin çeşitlendirilmesi ihtiyacının Türkiye'nin önünde yeni bir alan açtığını belirterek, Türkiye'nin önünde pozitif bir dönemin bulunduğunu söyledi.
Emlak Konut tarafından yapılan "Yüzde 5 peşinatla ev sahibi olma" kamyanyasına rekor katılım geldiğini belirten Albayrak, "Sadece ilk iki gün gelen talep Türkiye tarihinde Emlak Konut rekorunu oluşturdu." dedi.
Albayrak, yeni yatırım araçları aradığını ve yoğun bir yatırım talebi görüleceğini ifade etti.
- "Hormonlu' değil, 'doğal' büyüme sürecine girildi"
Bakan Albayrak, öncelikle piyasadaki normalleşme sürecini yöneteceklerini, ardından da stabilizasyon sürecinin geleceğini söyledi.
Kalkınmadaki ivmelenmenin artışı için yeni çalışmalar yaptıklarını belirten Albayrak, Türkiye'nin bu süreci ihracat, iç piyasa talebi ve turizm bacaklarıyla bütüncül ve dengeli olarak yöneteceğini söyledi.
Türkiye'nin "hormonlu" değil, "doğal" büyüme sürecini destekleyecek yeni bir döneme girildiğini ifade eden Albayrak, şöyle konuştu:
"Ben bu sürecin Türkiye açısından fırsatlarının tehditlerinden daha fazla olduğunu düşünüyorum. Gerek Avrupa ve ABD ekonomilerinin dün, bugün ve yarın içinden geçtiği süreçlerin oluşturduğu soru işaretleri, gerek doğu ekonomilerinin yeni dünya düzenindeki bugüne kadar almış olduğu pay ve bugünden sonraki sürecin, çatışmaların, risklerin oluşturduğu tüm bu kesişimin, kavşak noktasının ortasında Türkiye var. Lojistik, altyapı, enerji gibi... Tüm bu çerçeve Türkiye'yi birçok açıdan daha da pozitif ayrıştıracağını düşünüyorum.
Elimizde yeni sistemin getirdiği, Hazine ve Maliye Bakanlığının getirdiği, para ve maliye politikalarının koordinasyonunda bu kadar uyumlu olduğumuz bir dönemde; bu kadar borçluluk düzeyi düşük, potansiyeli olan, kamu ve özel sektör potansiyeli olan, yatırım anlamında potansiyeli ve çeşitliliği rahat olan çok fazla ülke yok. Dolayısıyla bu süreci marjinalize olmadan, dengeli bir şekilde gidebilecek çok sayıda enstrüman elimizde. Zaten dikkat ettiyseniz son iki yılda yaşananlara rağmen hep o ince dengeyle yürütüldü süreçler. Dolayısıyla normalleşme süreçlerinin daha hızlı gerçekleşmesi için gereken adımları atmaktan çekinmeyeceğiz. Sahip olduğumuz bu hassas dengeyi önümüzdeki dönemde çok daha etkin kullanacağız."
- "Türkiye'de üretim, yatırım konusunda somut işler yapıyoruz"
Berat Albayrak, Türkiye'nin ulaşmak istediği yüzde 5 doğal, faizsiz, sağlıklı büyüme dengesine doğru hareket ettiğini söyledi.
"Bu salgın süreciyle karşı karşıya kalmasaydık, Türkiye belki ilk defa 5'in üzerindeki bir büyüme patikasına girecekti. Gerek cari denge gerek kurda, gerek enflasyonda, gerek faizlerde çok sağlam bir dengelenme yoluna girmişti. Bu süreç ortaya çıktı." ifadelerini kullan Albayrak, pandemiyle içinden geçilen krizin 1929 Büyük Buhranı'ndan daha derin etki oluşturduğuna dikkat çekti.
Albayrak, Türkiye'nin böylesi bir dönemde başarılı bir performans ortaya koyduğunu vurguladı.
Bütün paydaşlarıyla çok yoğun kafa yoran müthiş bir ekibinin olduğunun altını çizen Albayrak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İnsan kaynağı olarak Ankara bürokrasisinde belki en kaliteli insan kaynağına sahip olan bir bakanlık adına konuşuyorum. Tüm alanlarıyla her senaryoya detaylı çalışan bir ekip var. Dolayısıyla her senaryonun gerçekleşme ihtimalleri de dahil hazırlıklı olmamız lazım. Peki hazırlıklı mıyız? Hazırlıklıyız. Ama dediğim gibi Türkiye'nin 'hormonlu' olmayan büyüme patikasından çıkmaması için her türlü adımı atmaktan çekinmeyeceğiz. Türkiye'nin doğal potansiyeli bu. Sadece bunu perçinlemek adına, son haftalarda dünyanın birçok büyük tedarik ve üretim noktasındaki büyük kurumlarla çok ciddi görüşmeler yapmaya hali hazırda başladık. Bunları zaman içinde kademe kademe yürüteceğiz. Türkiye'de üretim, yatırım konusunda somut işler yapıyoruz. Bu süreci daha uçuşların bile başlamadığı bir dönemde başlattık. Bizim özgüvenli duruşumuzu perçinleyen gelişmelerden sadece bir tanesi bu."
Albayrak, Türkiye'deki tahvillere uluslararası yatırımcıların kolay erişmesi konusunda birtakım çalışmalar yaptıklarını, yakında buna ilişkin açıklamaların yapılacağını dile getirdi.
(Sürecek)
