Dolar

32,3285

Euro

35,0759

Altın

2.301,62

Bist

9.038,72

Bahreyn Çalıştayı'nın formülü: 'Para karşılığında toprak'

Bahreyn'de bugün başlayacak ekonomi çalıştayı, Filistinlilerin yaşam şartlarının iyileştirilmesi karşılığında, bağımsız bir devlet kurulması ve mültecilerin topraklarına dönmesi haklarından vazgeçmesi şeklinde değerlendiriliyor- Filistinli siyasi analist Hasan Lafi:- 'ABD, Bahreyn Çalıştayı ve Yüzyılın Anlaşması planıyla, Filistinlileri, başkenti Kudüs olan bağımsız bir devlet ile topraklarına g

5 Yıl Önce Güncellendi

2019-06-25 16:10:48

Bahreyn Çalıştayı'nın formülü: 'Para karşılığında toprak'
MUSTAFA HABBUŞ - ABD'nin İsrail-Filistin meselesi için öne sürdüğü "Yüzyılın Anlaşması" planı kapsamındaki ilk organizasyon olarak addedilen, bugün Bahreyn'in başkenti Manama'da başlayacak ekonomi çalıştayıyla, bağımsız devlet haklarının ellerinden alınması karşılığında Filistinlilere bazı projelerle yaşam şartlarının iyileştirilmesinin hedeflendiği belirtiliyor.

ABD, Bahreyn Çalıştayı'nın; İsrail ile kapsamlı bir barışın başlangıcı olarak Filistinlilere ekonomik refah sağlamayı ve kalkınma projeleri sunmayı hedeflediğini savunurken, uzmanlar, söz konusu çalıştayın asıl amacının "Filistinlilerin bağımsız bir devlet hayalini, sunulacak para ve yaşam şartlarının iyileştirilmesi karşılığında sonlandırmayı" hedeflediğini ifade ediyor.

Uzmanlar ayrıca Washington yönetiminin tüm siyasi nüfuzuyla uygulamaya çalıştığı "ekonomik barış" ya da "para karşılığı toprak" denkleminin, Filistinli grupların aralarındaki derin çatlaklara rağmen oluşturduğu birlik ve beraberlik nedeniyle kolay ve gerçekçi olmadığının altını çiziyor.

- ABD'nin Orta Doğu barış anlaşması planının ekonomi paketi

ABD geçen cumartesi, İsrail-Filistin meselesine çözüm iddiasıyla hazırladığı "Yüzyılın Anlaşması" planının ekonomi paketinin özelliklerini resmen açıkladı.

Planın ekonomi paketinde, Filistin ve komşu ülkeleri kapsayan 50 milyar dolarlık yatırım fonu öngörüldüğü ayrıca Batı Şeria ile Gazze'yi bağlayan 5 milyar dolarlık bir ulaşım koridorunun inşaatının olduğu belirtildi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı ve başdanışmanı Jared Kushner'in, Manama Çalıştayı'nda, ABD'nin barış planının ekonomik yönünü sunması bekleniyor.

Filistin yönetimi ve Filistinli gruplar, çalıştaya katılmayacağını açıklarken, konferansa davet edilmesi beklenen ülkelere boykot çağrısı yaptı.

Filistin yönetiminin çağrısına rağmen Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan ve Katar'ın ise Manama'daki çalıştaya katılacağını duyurdu.

İsrail basınına konuşan ve adı açıklanmayan Beyaz Saray'dan bir yetkili de Ürdün, Mısır ve Fas'ın çalıştaya katılacaklarını Washington'a ilettiğini iddia etti.

- Filistinlileri haklarından vazgeçirmeye zorlama

Filistinli siyasi analist Hasan Lafi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "ABD, Bahreyn Çalıştayı ve Yüzyılın Anlaşması planıyla, Filistinlileri, başkenti Kudüs olan bağımsız bir devlet ile topraklarına geri dönüş hayallerinden ve haklarından vazgeçirmeyi hedefliyor. Bunun karşılığında da daha iyi ekonomik şartların tadını çıkaracakları sakin bir hayat sunuyor." dedi.

"Washington yönetimi, Filistin halkını, kendi geleceklerini tayin etme, işgalden kurtulma ve vatanlarına dönme gibi düşüncelerden uzak, sadece temel ihtiyaçlarını karşılamayı düşünen insanlardan oluşan bir grup haline dönüştürmeyi hedefliyor." diyen Lafi, ABD'nin, Filistin topraklarını İsraillilere verme niyetinde olduğunu ve Filistinlilere de yatırım, altyapı projeleri ve iş fırsatları adı altında para vermeyi böylelikle meşru haklarından vazgeçmelerinin beklendiğini kaydetti.

- "Yüzyılın Anlaşması" planı başarısızlığa mahkum

Lafi, Filistinlilerin bu planı kesin bir şekilde reddettiği müddetçe Amerikalıların bu yöndeki çabalarının boşa çıkacağını öngörüyor.

Filistinliler adına hiç kimsenin Yüzyılın Anlaşması planını imzalayamayacağını vurgulayan Lafi, Filistinlilerin bu plana halk, asker ve siyasi boyutlarda birlikte karşı durdukça Bahreyn Çalıştayı'nın ve Yüzyılın Anlaşması planının başarısızlıkla sonuçlanacağını belirtti.

Filistinli grupların açıkça Yüzyılın Anlaşması'nı reddettiğini ve Arap ülkelerini Manama Çalıştayını boykot etmeye çağırdığına işaret eden Lafi, "ABD'nin Filistin meselesini ekonomik yollarla çözmeye çalışması İsrail'in herhangi bir siyasi çözüme yanaşmamasından kaynaklanabilir." diye konuştu.

Lafi, Arap devletlerinin zayıf tutumu, ABD'nin İsrail taraftarlığı, Filistinlileri destekleyen uluslararası sistemin eksikliği gölgesinde, Tel Aviv'in Filistin halkı için siyasi bir devleti kabul etmeyeceğini ve ABD'nin barış planının da bu durumla uygun olduğunu sözlerine ekledi.

- Çalıştayın bir diğer hedefi normalleşme süreci

Filistinli gazeteci Fayiz Ebu Şemmale de Manama Çalıştayı'nın, Filistinlileri fon ve yatırım projeleriyle boğarak Filistin topraklarını İsrail'e vermek istediğini ifade etti.

"ABD, Filistinli mültecilerin vatanlarına dönme ve başkenti Kudüs olan devlet kurulması haklarından vazgeçmeleri karşılığında; İsrail'in denetiminde, Arap ülkelerinin fonlarıyla ekonomik projeler oluşturmak istiyor." diyen Ebu Şemmale, "Manama Çalıştayı'nın son sloganı; Filistin halkının İsrail'in topraklarındaki kontrolüne hizmet etmek ve onun stratejik güvenliğini sağlamak üzere para alması." ifadesini kullandı.

Ebu Şemmale, Washington yönetiminin ayrıca ekonomik çalıştayla İsrail ile Arap rejimleri arasında iş birliği ve normalleşmenin sağlanmasına çalıştığının altını çizdi.

Bahreyn Çalıştayı ile Yüzyılın Anlaşması planı aleyhinde sağlanan Filistin ulusal mutabakatı devam ettiği müddetçe durum ABD aleyhine döneceğini ve Washington yönetiminin hiçbir hedefine ulaşamayacağını söyleyen Ebu Şemmale, şunları söyledi:

"Gazze Şeridi'nde Hamas, Batı Şeria'da Filistin yönetimi ve İsrail'deki Filistinliler, Bahreyn Çalıştayı ve ABD'nin barış planının başarısız olması adına etkili bir hareket oluşturulması için ortak adım atmalı."

Ebu Şemmale, müttefiki İsrail'in Filistinlilere; başkenti Kudüs olan bağımsız bir devlet ile mültecilerin geri dönüş haklarını garanti altına alacak herhangi bir siyasi çözümü kabul etmeyeceğini anlayan ABD'nin ekonomik barış fikrini benimsediğini dile getirdi.

- Trump'tan siyasi çözümlere bypass

Gazze'deki El-Ezher Üniversitesi Siyaset Bilimi öğretim görevlisi Teysir Muheysin ise Bahreyn Çalıştayı'nın, ABD ile İsrail'in; Orta Doğu'da barışı sağlama ve Filistin meselesiyle başa çıkma vizyonunun pratikteki ekonomik kısmı olduğunu söyledi.

Bahreyn'deki ekonomik çalıştayın, Filistin ulusal projesinin köklerini tehdit eden stratejik riskler taşıdığını, bağımsız bir Filistin devletinin olasılığını reddettiğini kaydeden Muheysin, "ABD Başkanı Donald Trump, Filistinlilere; İsrail'in 1967'de işgal ettiği topraklar üzerinde kurulacak bağımsız bir devlet hakkını öngören tüm siyasi çözümlerin üzerinden bir çırpıda geçerek bunun yerine Filistinlilere fon ve ekonomik projeler sunmak istiyor." dedi.

Muheysin, Filistinlilerin, Yüzyılın Anlaşması planı ve Bahreyn Çalıştayı karşısında sergilediği birlik ve beraberlik içindeki tutumu nedeniyle Trump yönetiminin, hedeflerini gerçekleştirmede başarılı olma ihtimalinin uzak olduğunu ifade etti.

Filistinli akademisyen, Filistinli tarafların, Bahreyn Çalıştayı'nın sonuçları ile bu sonuçları siyasi ve ekonomik yansımalarıyla mücadelede geniş bir ulusal cephe oluşturması gerektiğine dikkati çekti.

Haber Ara