Kamuoyunda "Adnan Hoca" olarak bilinen Adnan Oktar hakkında bazı aileler, "çocuklarının Adnan Oktar tarafından kandırıldığı ve Oktar'ın kurduğu dini söylemleri bulunan çıkar örgütünün menfaatleri doğrultusunda hareket ettikleri" iddiasıyla şikayetçi oldu.
Ailelerin avukatı Emine Rezzan Aydınoğlu, yargılama sırasında Evrim Teorisi tartışılırken, "Maymunlar bile bir yiyecek bulduğunda annesine götürür. Annelere hakaret etmezler. Keşke maymundan gelselerdi" şeklinde sözler sarf etti.
Duruşmada yer alan 4 sanık, avukat Aydınoğlu'nun bu sözleri nedeniyle "hakaret" suçundan cezalandırılması istemiyle suç duyurusunda bulundu.
İstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesi ise Aydınoğlu'nun beraatına karar verdi.
Temyiz üzerine karar, Yargıtay 2. Ceza Dairesi tarafından bozuldu. Daire, "keşke maymundan gelselerdi" şeklindeki sözleri, kişilerin şeref ve haysiyetlerine yönelik küçük düşürücü sözler olarak kabul etti.
İstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesi de Aydınoğlu'nun hakaret suçundan adli para cezasıyla cezalandırılmasına karar verdi.
Avukat Aydınoğlu, bunun üzerine Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunarak, avukatlık mesleğini ifası sırasında söylediği sözlerden dolayı cezalandırılmasının ifade özgürlüğü ile adil yargılanma hakkının ihlali niteliğinde olduğunu iddia etti.
- İhlal yok
Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü, başvurucunun ifade özgürlüğünün ihlal edilmediğine karar verdi.
Gerekçede, ceza davasında başvurucunun mağdurları kastederek, "keşke maymunda gelselerdi" şeklinde ifade kullandığının kabul edildiği belirtilen gerekçede, Aydınoğlu'nun eleştirel açıklamalarını yalnızca duruşmada ifade etmesinin, açıklamalarda yer alan "tahkir"i ortadan kaldırmayacağı vurgulandı.
Gerekçede, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun "iddia ve savunma dokunulmazlığı"na ilişkin maddesinde, "Yargı mercileri veya idari makamlar nezdinde yapılan savunmalar kapsamında, kişilerle ilgili olarak somut isnatlarda ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunulması halinde ceza verilmez. Ancak bunun için isnat ve değerlendirmelerin, gerçek ve somut vakıalara dayanması ve uyuşmazlıkla bağlantılı olması gerekir" hükmünün yer aldığı hatırlatıldı.
Bu hüküm gereği ifadelerin, somut uyuşmazlıkla bağlantılı olması gerektiği bildirilen gerekçede, somut uyuşmazlıkla bağlantılı olmayan isnatlar gerçek olsa bile savunma dokunulmazlığından söz edilemeyeceği aktarıldı.
- "Tahkir" ifade eden sözler
Aydınoğlu'nun, "keşke maymundan gelselerdi" şeklindeki sözlerinin günümüzde "tahkir" ifade eden sözler olduğunun ilk derece mahkemesi ve Yargıtay tarafından kabul edildiği hatırlatıldı.
Avukat başvurucunun, müvekkillerini bu yöndeki sözleri söylemeden de savunabileceği vurgulanan gerekçede, şu tespitler yapıldı:
"Başvurucunun yargılanmasına neden olan sözler, fikirlerin tartışıldığı bir ortamda veya gazete yazısı gibi bir basın faaliyetinin gerçekleştirilmesi sırasında söylenmiş sözler değildir. Başvurucu, profesyonel avukatlık mesleğini icra ettiği sırada kullandığı sözlerden dolayı yargılanmıştır. Başvurucunun bu sözleri nedeniyle adli para ile cezalandırılmasından ibaret müdahalenin, amaçlanan hedefler açısından orantılı ve bu bağlamda demokratik bir toplumda gerekli ve ölçülülük ilkesine uygun olduğu kanaatine varılmıştır. Bu sebeplerle başvurucunun Anayasa'nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edilmediğine karar verilmesi gerekir."
