AFAD'dan yapılan açıklamaya göre, Başkanlık tarafından hayata geçirilen ve toplumu afetlere karşı bilinçlendirme amacı taşıyan "Afetlere Hazırlık Yılı Projesi", 6'ncı ayına giriyor. Bir yıl boyunca her ay bir başka konunun işleneceği projenin aralık ayı teması ise "bina güvenliği" olarak belirlendi.
"Bina güvenliği" temasıyla vatandaşlara, binalarının yapı güvenliğiyle ilgili olası riskleri incelemeleri ve sadece güvenliğinden emin oldukları binalarda oturma ve çalışmaları çağrısı yapıldı.
Afet olduğunda binanın sağlam olmasının, büyüklüğü, manzarası ve konumu gibi ikincil özelliklerden çok daha hayati öneme sahip olduğundan vatandaşların, ev ve iş yerlerinin hem yapı güvenliğini hem de bir afet durumunda içerisinde oluşabilecek riskleri incelemesi gerekiyor.
- Yapı ve iskan ruhsatı binanın sağlamlığında önemli bir gösterge
Binaların sağlamlığıyla ilgili en kolay sorgulanabilecek konuların başında yapı ve iskan ruhsatı geliyor. Vatandaşların, ev ve işyerlerinin yer aldığı binanın yapı ruhsatının ve halk arasında "iskan ruhsatı" olarak bilinen yapı kullanma izin belgesinin bulunduğunu teyit etmesi önem arz ediyor.
İnşasından sonra binanın taşıyıcı kolon ve duvarlarını etkileyebilecek, kolon kesilmesi gibi yapısal değişiklik yapılıp yapılmadığını öğrenmek, hayati konular arasında bulunuyor. Bu nedenle vatandaşların, buna benzer bir yapısal değişiklik yapılıp yapılmadığını sorgulaması gerekiyor.
Bir binanın ön, arka ve yan cephelerinde bulunan kaçak yapılar, özellikle deprem esnasında o binanın dayanıklılığını olumsuz etkiliyor. Bu nedenle vatandaşların binalarının çevresinde kaçak yapı bulunup bulunmadığını öğrenmesi de önem arz ediyor.
- Binanın sağlamlığı şüpheliyse test yaptırılmalı
Ev ve iş yerlerinin bulunduğu binanın depreme dirençli olup olmadığından emin olmayan vatandaşların yetkin ve yetkili kuruluşlara ölçüm ve test yaptırması gerekiyor.
Testler sonucunda, binanın depreme dayanıksız olduğu anlaşılırsa bir an önce binanın, depreme karşı güçlendirmesi ya da kentsel dönüşüm ile yenilenmesi, kiralık ev ve işyerinde olanların gerekli standartları taşıyan binalara taşınması gerekiyor.
Türkiye'de meydana gelen depremlerde yaralanmaların yüzde 50'den fazlası, can kayıplarının ise yüzde 3'ü yapısal olmayan risklerden kaynaklanıyor. Yaşam alanlarında bu tehlikeleri ortadan kaldırmanın yolu ise tehlike avından geçiyor.
Tehlike avı sürecinde, riskli eşyaların konumlarının değiştirilmesi, eşyaların doğru bir şekilde sabitlenmesi gibi küçük önlemler, büyük kayıpları engelliyor.
Ev halkının, yaşanabilecek olası afete karşı tehlike avı kapsamında "tespit et", "riskleri tanımla" ve "tehlikeyi gider" komutlarını uygulaması gerekiyor.
Buna göre, evde ya da iş yerinde deprem anında yaralayabilecek, hatta hayata mal olabilecek eşyaların listesi çıkarılmalı, eşyaların verebileceği zararlar bir iki kelimeyle ilgili eşyanın yanına yazılmalı, listelenen eşyaların riskine göre yeri değiştirilmeli, miktarı azaltılmalı veya bu eşyalar sabitlenmeli.
