AB, Suriyeliler için taahhüt ettiği 3 milyar euroluk fonu kullandırmamak için her yolu deniyor. Avrupa Birliği'nden Suriyeliler için oluşturulan fondan yararlanmak isteyen Türk kurumları için 3 şart sunuyor.
Bu şartlardan ilki, 3 üç yıl deneyim sahibi olmak, Avrupa'da bir ülkede ofis açmak, ofis merkezinin AB ülkesinde veya birliğin desteklediği ülkede olması… Kızılay'ın ofis talebini ise ‘Kızılhaç var' diyerek geri çeviren AB, yabancı sivil toplum kuruluşlarına para yağdırdı.
TAAHHÜT FONU İÇİN FARKLI ŞARTLAR İSTENDİ
Star'da yer alan habere göre, Suriye'deki iç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana Türkiye yaklaşık 24 milyar euro harcama yaptı, buna karşılık Avrupa Birliği'nin (AB) Suriyeli sığınmacılar için taahhüt ettiği 3 milyar eurodan sadece 222 milyon euroyu ödediği anlaşıldı. AB'nin ödemeyi taahhüt ettiği fonu kullandırtmamak için de akıl almaz şartlar öne sürdüğü öğrenildi. AB'nin öne sürdüğü şartlar arasında başvuruda bulunacak kurumların en az üç yıl deneyim sahibi olması, AB ülkelerinde ofisinin bulunması veya bu ülkelerden destek alıyor olması var. Bununla yetinmeyen AB'nin Avrupa ülkelerinde ofis açmak isteyen Türk kurumların ofis açacağı ülkede Kızılhaç'ın veya ona bağlı kurumların çalışıyor olmasını gerekçe göstererek başvuruları olumsuz değerlendirdiği anlaşıldı.
2016'DA DEVREYE GİRDİ
Suriye'deki iç savaşın ardından başlayan göçler sonucunda, resmi kayıtlara göre 2.8 milyondan fazla Suriyeli Türkiye'ye sığındı. Avrupa Birliği, Ankara'ya mali açıdan destek sağlanması ve Türkiye'ye sığınan Suriyeli mültecilerin ihtiyaçlarının karşılanması için fon oluşturulmasını kararlaştırdı. Mart 2016'da yürürlüğe giren anlaşmaya göre hem mültecilerin hem de ev sahibi toplulukların ihtiyaçlarının kapsamlı ve eşgüdümlü bir şekilde karşılanması öngörüldü. Oluşturulacak fonun altı alanda kullanılması kararlaştırıldı. Bunlar; insani yardım, göç yönetimi, eğitim, sağlık, belediye altyapısı ve sosyo-ekonomik destekler.
222 MİLYONU ÖDENDİ
1 milyar euroluk kısmının AB tarafından, iki milyarlık kısmının ise üye ülkelerce karşılanacak ve toplamda 3 milyar euroluk bütçesi olacak fondan Suriyeli sığınmacılara yönelik insani yardım faaliyetleri yürüten Türk sivil toplum kuruluşlarına tek kuruş ödenmedi. 3 milyar Euro'luk genel AB bütçesi kapsamında Sağlık Bakanlığı'na 300 milyon euro, Milli Eğitim Bakanlığı'na 300 milyon euro ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'ne 60 milyon euro taahhüt edildi. Bugüne kadar ödenen tutar ise sadece 222 milyon euro. Bunun dışında Türkiye menşeli hiçbir kurum veya STK başvuruda dahi bulunamadı. Buna karşın fonlardan yararlanan yabancı menşeli sivil toplum kuruluşlarına ise 463 milyon euro ödendi.
AKIL ALMAZ ŞARTLAR
Türkiye merkezli sivili toplum kurumlarının oluşturulan fondan yararlandırılması için AB tarafından akıl almaz şartlar öne sürüldü. AB'nin öne sürdüğü şartlar şöyle: “Tüzel kişiliğinin olduğuna, temsil yeteneğinin bulunduğuna, bütçe, harcama ve satın alma süreçleri ile bu süreçlerde bağımsız olarak hareket edilebildiğine, en az üç yıl deneyim sahibi olması, AB üyesi bir ülkede ofis kurmuş olması ve merkezinin AB üyesi ülke veya AB'den destek alan ülkede olması.”
FONA BAŞVURULAMADI
Öne sürülen şartlarla Türkiye'deki STK'ların bu fonlardan yararlanması neredeyse imkânsız hale getirildi. Çünkü bu şartlara göre fondan yararlanmak isteyen sivil toplum kuruluşlarının AB ülkelerinden birinde 3 yıllık ofis tecrübesi gerekiyor. Bu şartlardan dolayı bu güne kadar yabancı sivil toplum kuruşları dışında hiç bir kurum fona başvuramadı.
SURİYE SEFERBERLİĞİ
Esad zulmünden kaçan Suriyeliler Türkiye'ye sığındı. Kızılay başta olmak üzere yardım kuruluşlarının seferber olduğu Suriyelilerin eğitimlerine devam etmeleri de sağlandı.
KIZILAY'A OLUMSUZ CEVAP
Kızılay'ın daha önce Almanya-Bulgaristan-Belçika ofis açma girişiminin dahi o ülkede Kızılay ve Kızılhaç'a ait, benzer bir kuruluş olabileceği ve açılacak ofisin diğer Kızılhaç'ın altında değerlendirilmesi nedeniyle akreditasyon şartlarını sağlamaması gerekçe gösterilerek olumsuz değerlendirildi.
İşte Avrupa ve ABD merkezli o kuruluşlar:
Avrupa Birliği'nin Suriyeli sığınmacıların yükünü paylaşmak için Türkiye'ye ödemeyi taahhüt ettiği fonu kullandırttığı Avrupa ve ABD merkezli sivil toplum kuruluşları:
- MercyCorps (ABD)
- DanishRefugee Council (Danimarka)
- Diakonie (Almanya'daki Protestan kiliselerinin sosyal yardım kuruluşu)
- International Medical Corps (ABD)
- Federation Handicap (Fransa)
- Concern Worldwide (İrlanda)
- GOAL (İrlanda, ABD)
- World Vision (ABD uluslararası Hristiyan yardım, geliştirme ve savunma örgütü)
- CARE (ABD)
- Relief International (ABD ve Birleşik Krallık)
- Deutsche Welthungerhilfe (Alman)
- Medecinsdumonde (Fransız)
- Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) (Alman)
- Searchfor Common Ground (ABD)
- Gesellschaftsfür Internationale Zusammenarbeit (GIZ) (Alman kalkınma ajansı)
- Stichting SPARK (9 ayrı bölgede faaliyet gösteren, yükseköğretim ve girişimcilik konularında çalışmalar yapan kuruluş)
