Liderler, AB ile Azerbaycan, Ukrayna, Gürcistan, Ermenistan, Belarus ve Moldova arasında Brüksel'de yapılan 5'inci Doğu Ortaklık Zirvesi girişinde basına açıklamalarda bulundu.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, AB'nin doğu komşularıyla olan ilişkinin kendileri için "çok önemli" olduğunu söyledi.
Bu ülkelerde insani durumun ve demokratik gelişmelerin kendilerini ilgilendirdiğini belirten Merkel, "Bu komşuluk AB'nin güvenliğiyle ilgili önemli bir konu." diye konuştu.
Gürcistan, Ukrayna ve Moldova ile işleyen ortaklık anlaşmalarına sahip olmaktan memnuniyet duyduğunu dile getiren Merkel, zirvede Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile Ukrayna krizini görüşeceğini, bu zor ihtilafta küçük adımlarla ilerleme sağlanmasına çalışacaklarını ifade etti.
Merkel, Azerbaycan ve Ermenistan'la ortaklık anlaşmasının geliştirilmesine devam edildiğini bildirdi.
Belarus'a uygulanan AB yaptırımlarının kalkmasının memnuniyet verici olduğunu, bu ülkede de demokratik gelişme sağlanması için ısrar edeceklerini vurgulayan Merkel, tüm bu ülkelerde Rusya ile ilişkilerin merkezi rol oynadığının da açık olduğunu anımsattı.
- "Komşu ülkelerle ilişkileri geliştirmek istikrar için önemli"
AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, zirvenin AB'nin genişlemesi veya katılımla ilgili olmadığına dikkati çekerek, "Komşu ülkelerle ilişkileri geliştirmek istikrar için önemli." dedi.
Bir soru üzerine, AB ile Birleşik Krallık arasında devam eden Brexit müzakerelerinde ilerleme sağlandığına işaret eden Juncker, "İngiltere Başbakanı Theresa May'le 4 Aralık'ta müzakerelerde yeterli ilerleme olup olmadığının değerlendirileceği bir görüşme yapacağım." diye konuştu.
- "Rusya gibi düşman devletlere karşı gözümüzü açık tutmalıyız"
İngiltere Başbakanı May de "Bu zirvede, güvenlik ve kalkınma gibi ortak zorluklarla mücadelede durumu değerlendireceğiz. Bölgenin büyümesini ve ortak gücümüzü tehdit eden Rusya gibi düşman devletlere karşı gözümüzü açık tutmalıyız." ifadelerini kullandı.
Brexit konusunda, AB ile müzakerelerin devam ettiğini ve AB Konsey Başkanı Donald Tusk'la bu konuda görüşeceğini söyleyen May, "İngiltere, AB'den ayrılacak olabilir ancak biz Avrupa'yı terk etmeyeceğiz ve koşulsuz olarak Avrupa'nın güvenliğini korumaya kararlıyız." değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Antonio Tajani ise, "AB için önemli bir toplantı. Bu ülkelerle iş birliğini güçlendirmek gelecek ve istikrar için büyük önem taşıyor." dedi.
AB Dönem Başkanı Estonya'nın Başbakanı Jüri Ratas da AB için Doğu ortaklarının öncelikli konu olduğunu vurguladı.
- "Avrupa öncelikle iç sorunlarını çözüme kavuşturmalı"
Lüksemburg Başbakanı Xavier Bettel, "Bugün gerçekleşecek fikir alışverişi çok önemli. Bu zirvede Avrupa Birliği yeni üyeler almayacak. Bu belki başka bir zamana olur. Avrupa kıtasındaki ülkelerin bir perspektife ihtiyacı var ama bu doğru zamanlama değil. Avrupa öncelikle iç sorunlarını çözüme kavuşturmalı." ifadelerini kullandı.
Hollanda Dışişleri Bakanı Halbe Zijlstra ise "Doğu Avrupa ülkeleriyle yakın ilişkilerimiz olmasını istediğimizi onlarla paylaşmanın önemli olduğuna inanıyorum. Bu ülkelerin güvenlik ve ekonomik durumlarında yardım etmeliyiz." dedi.
Fransa Başbakanı Edouard Philippe de ülkesinin bu zirveye önem verdiğini dile getirdi.
- "Zirvenin sonuç odaklı olmasını istiyoruz"
Belarus Dışişleri Bakanı Vladimir Makey, "Önemli olan zirve sonunda sıradan insanların bir şeyler kazanmasıdır. Zirvenin sonuç odaklı olmasını istiyoruz. AB'nin istikrarlı bir birlik olmasını diliyoruz." diye konuştu.
Eski Sovyet ülkeleri ile AB arasında siyasi ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla düzenlenen 5'inci Doğu Ortaklık Zirvesi'ne, AB Konsey Başkanı Donald Tusk, AB Komisyon Başkanı Juncker, Avrupa Parlamentosu Başkanı Tajani ile bazı AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanları ile dışişleri bakanları katılıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Gürcistan Başbakanı Giorgi Kvirikaşvili, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Moldova Başbakanı Pavel Filip, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ve Belarus Dışişleri Bakanı Vladimir Makey Doğu Ortaklık ülkelerini temsil ediyor.
AB ile iş birliği alanlarını geliştirmeye yönelik görüşmeler yapılacak zirvede, özellikle ekonomik kalkınma, serbest ticaret, kamu kurum ve yönetimlerinin güçlendirilmesi, ulaştırma, enerji ve iletişim alanlarındaki başlıklar değerlendirilecek.
- Lukaşenko katılmıyor
AB, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko hakkında 1 yıl öncesine kadar seyahat yasağı ve mal varlığı dondurulmasını içeren çeşitli yaptırımlar uyguluyordu. Bu yaptırımların kaldırmasına rağmen Rusya ile yakın ilişkileri bulunan Lukaşenko zirveye katılmıyor.
Bir önceki Doğu Ortaklık Zirvesi 2015 yılında Letonya'nın başkenti Riga'da gerçekleştirilmiş, yolsuzlukla mücadele eylem planı, hukukun egemenliğinin artırılması ve ekonomilerin modernize edilmesi gibi konular ele alınmıştı.
- Avrupa Komşuluk Politikası
Avrupa Komşuluk Politikası, AB'nin ortak çıkarlar doğrultusunda demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan haklarına saygı ve toplumsal bütünleşme gibi öncelikli alanlarda 16 Doğu ve Güney ülkesiyle birlikte çalışmasını içeriyor.
Söz konusu ülkelerle AB arasında ortaklık antlaşmaları imzalandıktan sonra ortak değerler, siyasi diyalog, ekonomik ve sosyal kalkınma politikaları, ticaret, iç piyasa, enerji ve ulaşım gibi alanları içeren eylem planları hazırlanıyor.
Bu çerçevede, 2009 yılında başlatılan Doğu Ortaklığı, eski Sovyet ülkeleri Azerbaycan, Belarus, Gürcistan, Moldova, Ukrayna ve Ermenistan'ın AB ile siyasi birliğini ve ekonomik bütünleşmesini güçlendirmeyi ve Rusya'nın bölgedeki etkisini azaltmayı amaçlıyor.
