28 Şubat davasının gerekçeli kararı açıklandı (4)

28 Şubat dönemine ilişkin 103 sanıklı davada, dönemin Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı ve Genelkurmay 2. Başkanı emekli Orgeneral Çevik Bir'in de arasında bulunduğu 21 sanığın müebbet hapse çarptırılması, 68'inin beraatı, 14 sanık hakkındaki davanın ise düşürülmesine ilişkin gerekçeli kararda, "Dava konusu olayda, huÌˆkuÌˆmeti cebren ıskat veya vazife goÌˆrmekten cebren men etme eylemini gercÌ§eklesÌ§tirmek uÌˆzere, bir kısım sanıkların oÌˆnceden gizlice ittifak etmisÌ§ oldukları anlasÌ§ılmaktadır." değerlendirmesine yer verildi.

Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesinin gerekçeli kararında, TuÌˆrkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 2. maddesiyle TuÌˆrkiye Cumhuriyeti'nin temel niteligÌ†inin "hukuk devleti" olarak tayin edildiği vurgulandı ve "Hukuk devleti; insan haklarına saygı goÌˆsteren ve bu hakları koruyucu adil bir hukuk duÌˆzeni kuran ve bunu devam ettirmeye kendini zorunlu sayan ve buÌˆtuÌˆn faaliyetlerinde hukuka ve anayasaya uyan devlettir." denildi.

Hukuk devletinin mesÌ§ruiyetini hukuktan aldığı belirtilen gerekçede, hicÌ§bir kimse veya organın kaynagÌ†ını anayasadan almayan bir devlet yetkisini kullanamayacağı ifade edildi.

Gerekçede, siyasi partilerin kendilerine goÌˆre oÌˆne cÌ§ıkardıkları uÌˆlke sorunlarına ilisÌ§kin farklı cÌ§oÌˆzuÌˆm oÌˆnerileri getirmelerinin, demokratik siyasi yasÌ§amda uÌˆstlendikleri isÌ§levin dogÌ†al bir sonucu olduğu belirtilerek, şu ifadeler kullanıldı:

"Bir programın uygulanması vaadiyle demokratik serbest secÌ§imler sonucunda millet tarafından iktidara getirilen siyasi partilerin, siyasi iktidarı kullanma bagÌ†lamında siyasi icraatlarda bulunmaları tabiidir. Siyasi partilerin her tuÌˆrluÌˆ denetiminin nasıl, kimler ve hangi kurumlar tarafından yapılacagÌ†ı ile iktidardan uzaklasÌ§tırılmalarına ilisÌ§kin hukuka uygun, mesÌ§ru yol ve yoÌˆntemler de Anayasa ve yasalarda goÌˆsterilmisÌ§tir. HicÌ§bir kimse veya organ kaynagÌ†ını Anayasa'dan almayan bir devlet yetkisi kullanamayacagÌ†ına goÌˆre, mesÌ§ru yollarla isÌ§ basÌ§ına gelmisÌ§ bir siyasi iktidarın buradan uzaklasÌ§tırılması ancak ilgili kurallar cÌ§ercÌ§evesinde ve yetkisini Anayasa'dan alan kurumlar eliyle olabilecektir. Bu husustaki mesÌ§ruiyet ve yetki cÌ§ercÌ§evesi Anayasa'dan, hukuka uygunluktan ve demokrasiden basÌ§ka bir yerde, basÌ§ka bir anlayısÌ§ta aranmamalıdır. HuÌˆkuÌˆmet, devletin siyasal iktidarının yuÌˆruÌˆtme organı olup, onun ele gecÌ§irilip yok edilmesi veya cÌ§alısÌ§masının engellenmesi durumunda devletin varlık ve guÌˆvenligÌ†i ile anayasal duÌˆzen buÌˆyuÌˆk bir zarar goÌˆrecektir."

Sanıkların üzerine atılı "TuÌˆrkiye Cumhuriyeti HuÌˆkuÌˆmetini Cebren Iskat veya Vazife GoÌˆrmekten Cebren Men Etme" sucÌ§unun anlatıldığı gerekçede, "Esas itibariyle bu anlayısÌ§, bir kuÌˆltuÌˆr sorunu ve demokrasiyi oÌˆzuÌˆmseyip hazmedebilme meselesidir. Sadece guÌˆnuÌˆ gecÌ§tigÌ†inde ceza yaptırımlarını uygulayarak veya hukuka aykırı davrandıkları sınırlı sÌ§ekilde belirlenenleri ceza sorusÌ§turması ve kovusÌ§turmasına tabi tutmak suretiyle mesÌ§ru demokratik sistemin korunabilmesi muÌˆmkuÌˆn olamaz." değerlendirmesine yer verildi.

- "Sayısal destegÌ†i kaybettigÌ†i icÌ§in istifa etti" savunması

TuÌˆrk Silahlı Kuvvetlerinin anayasal goÌˆrevinin, prensip olarak harici tehditlere karsÌ§ı yurt savunmasına hazırlanmak oldugÌ†u bildirilen gerekçede, "TSK IÌ‡cÌ§ Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin, muÌˆsnet sucÌ§ yoÌˆnuÌˆnden bir hukuka uygunluk nedeni olarak ve Batı CÌ§alısÌ§ma Grubu'nun kurulmasının dayanagÌ†ı olarak kabuluÌˆne hukuki imkan bulunmamaktadır." değerlendirmesinde bunuldu.

Gerekçede şu ifadeler kullanıldı:

"Somut olayda haklarında mahkumiyet kararı verilen sanıklar ve haklarında soruşturma devam eden diğer faillerin, fikir ve eylem birligÌ†i icÌ§inde ve bir organizasyon dahilinde atılı sucÌ§u isÌ§ledikleri, huÌˆkuÌˆmetin istifa ettirilmesiyle faillerin eylemleri arasında illiyet bagÌ†ının bulundugÌ†u, zira uyum icÌ§inde cÌ§alısÌ§an huÌˆkuÌˆmet ortakları DYP ve RP'nin ortaklık protokoluÌˆnde belirlenen zamandan oÌˆnce basÌ§bakanlık degÌ†isÌ§imi icÌ§in faillerin zararlı neticeyi dogÌ†uran elverisÌ§li hareketlerinin dısÌ§ında bir neden bulunmadıgÌ†ı, doÌˆnuÌˆsÌ§uÌˆmluÌˆ basÌ§bakanlık cÌ§ercÌ§evesinde Tansu CÌ§iller basÌ§bakanlıgÌ†ında kurulacak yeni huÌˆkuÌˆmete guÌˆvenoyu verecegÌ†ini 283 imza ile milletvekillerinin taahhuÌˆt etmeleri nedeniyle 54. huÌˆkuÌˆmetin sayısal destegÌ†i kaybettigÌ†i icÌ§in istifa ettigÌ†i yoÌˆnuÌˆndeki savunmalara itibar edilmemisÌ§tir.

BasÌ§bakan Yardımcısı katılan Tansu CÌ§illler'in bu konudaki beyanı da goÌˆz oÌˆnuÌˆne alındıgÌ†ında huÌˆkuÌˆmet olmanın siyasi sorumlulugÌ†u ve uÌˆlkenin gelecegÌ†i acÌ§ısından istifa dilekcÌ§esinde bunun acÌ§ıklanmamısÌ§ olmasının neticeyi degÌ†isÌ§tirmeyecegÌ†i anlasÌ§ılmısÌ§tır."

- Önceden gizlice ittifak

Gerekçeli kararda "Cebir ve Şiddet Unsurlarına İlişkin Değerlendirme" başlığı altında, 4 Şubat 1997'de Sincan'da tankların yürütülmesi, 28 Şubat 1997'deki MGK toplantısı sonrası yapılan basın bildirisi, 23-24 Ocak 1997'de Gölcük'te yapılan seminerle ilgili tanık Salim Dervişoğlu ve sanık Erol Özkasnak'ın beyanlarıyla 10-11 Haziran 1997'de Genelkurmay Başkanlığı karargahında yapılan brifinglere değinilerek, şu tespit ve değerlendirmelere yer verildi:

"Dava konusu olayda, huÌˆkuÌˆmeti cebren ıskat veya vazife goÌˆrmekten cebren men etme eylemini gercÌ§eklesÌ§tirmek uÌˆzere, bir kısım sanıkların oÌˆnceden gizlice ittifak etmisÌ§ oldukları anlasÌ§ılmaktadır.

Bu ittifakın sagÌ†lanmasından sonra, amacÌ§ sucÌ§un 4 SÌ§ubat 1997 tarihinde tankların yuÌˆruÌˆtuÌˆlmesiyle icrasına basÌ§lanmasından zararlı netice olan 54. Cumhuriyet HuÌˆkuÌˆmeti'nin basÌ§bakanının istifa etmek zorunda bırakılmasına kadar bir suÌˆrecÌ§ halinde planlanıp tedricen uygulandıgÌ†ı, amacÌ§ sucÌ§ bakımından oÌˆngoÌˆruÌˆlen neticeye ulasÌ§ılmasını sagÌ†layacak cÌ§alısÌ§maların tamamlandıgÌ†ı, geriye sadece fiziki kuvvet kullanmaya bagÌ†lı maddi cebri icÌ§eren hareketlerin kaldıgÌ†ı anlasÌ§ılmaktadır.

Esasen yurt savunması ile goÌˆrevli olan, sahip oldugÌ†u tesÌ§kilat, tecÌ§hizat ve personeliyle uluslararası alanda bile caydırıcı bir guÌˆcuÌˆ bulunan, devlet duÌˆzeni dısÌ§ındaki sucÌ§ oÌˆrguÌˆtlerinden gelecek saldırılara karsÌ§ı icÌ§ guÌˆvenlik kapsamında emniyet ve asayisÌ§i sagÌ†lamakla goÌˆrevlendirilen TuÌˆrk Silahlı Kuvvetlerine mensup sanıkların kullanabilecekleri cebre karsÌ§ı, icra organının mukavemet edebilme imkan ve kabiliyeti bulunmamaktadır.

Bu kapsamda; sanıklara yuÌˆklenen eylemin kanıtlanan sÌ§ekliyle 765 sayılı TCK'nin 147. ve 5237 sayılı TCK'nin 312. maddelerinde duÌˆzenlenen sucÌ§ları olusÌ§turdugÌ†u neticesine varılmısÌ§, eylemlerinin neticeyi olusÌ§turmaya elverisÌ§li olmadıgÌ†ı ve ï¿¼ï¿¼cebir, sÌ§iddet icÌ§ermedigÌ†ine ve huÌˆkuÌˆmetin kendisinin rızası ile istifa ettigÌ†ine ilisÌ§kin olarak ileri suÌˆruÌˆlen savunmalara itibar edilmemisÌ§tir."

Gerekçede, sucÌ§un eksik veya tam tesÌ§ebbuÌˆs asÌ§amasında kalmayıp, neticenin meydana gelmesi nedeniyle tamamlandıgÌ†ının mahkeme tarafında kabul edildiği bildirildi.

Gerekçeli kararda, sucÌ§un isÌ§lenisÌ§inde fiiliyle egemenlik kuran kimselerin muÌˆsÌ§terek fail olarak sorumlu tutulacağı vurgulanarak, "Somut olayda sadece 7 Nisan 1997 tarihli toplantıya katılıp goÌˆruÌˆsÌ§ beyan eden sanıkların amaç sucÌ§a isÌ§tirak iradelerinin bulunmadıgÌ†ı ve icrai hareketlere de katılmamaları nedeniyle eylemlerinin ittifak sucÌ§una sonradan dahil olma niteligÌ†inde bulundugÌ†u mahkememizce kabul edilmisÌ§tir." ifadelerine yer verildi.

- 28 SÌ§ubat kararlarının merkezi GoÌˆlcuÌˆk

TBMM Darbeleri ArasÌ§tırma Komisyonu BasÌ§kanlıgÌ†ı ve Genelkurmay BasÌ§kanlıgÌ†ından goÌˆnderilen Genelkurmay 1997 yılı tarihcÌ§esinde, 22-24 Ocak 1997'de, GoÌˆlcuÌˆk Donanma KomutanlıgÌ†ı'nda bir seminer yapıldıgÌ†ı, 24 Ocak 1997 Cuma guÌˆnuÌˆ GoÌˆlcuÌˆk Donanma KomutanlıgÌ†ında genisÌ§letilmisÌ§ aylık komutanlar toplantısına Genelkurmay BasÌ§kanı IÌ‡smail Hakkı Karadayı, Genelkurmay 2. BasÌ§kanı CÌ§evik Bir, kuvvet komutanları, Jandarma Genel Komutanı, ordu komutanları, Harp Akademileri Komutanı, Donanma Komutanı, ilgili Genelkurmay J BasÌ§kanları, daire basÌ§kanları, Adli MuÌˆsÌ§avir ve ilgili personelin katıldıgÌ†ı kaydedildi.

Bu toplantıda, "IÌ‡cÌ§ GuÌˆvenlik Harekat DegÌ†erlendirmesi" hakkında TugÌ†general Kenan Deniz, "Psikolojik Harekat DegÌ†erlendirmesi" hakkında Kurmay Albay OgÌ†uz KaleliogÌ†lu, "IÌ‡cÌ§ IÌ‡stihbarat DegÌ†erlendirmesi" hakkında TuÌˆmgeneral Fevzi TuÌˆrkeri'nin bilgi arzında bulundukları belirtilen kararda, resmi ve yasal program dışında başka şeyler görüşüldüğü de belirtildi.

Kararda, GoÌˆlcuÌˆk Donanma Komutanı Salim DervisÌ§ogÌ†lu'nun 13 Ocak 2001'de katıldığı bir televizyon programında yaptığı konuşmada, toplantıda "ülkedeki laiklik ihlali konusunda herkesin kendi görüşlerini söylediğini, memleketin içinde bulunduğu durum ve karşı karşıya bulunulan sıkıntıların görüşülüp istişare edildiğini, 'Hareket tarzı ne olabilir?' sorusunun sorulduğunu ve yasal ortamlar içinde bu konuların dile getirilmesinin kararlaştırıldığını" aktardığı ifade edildi.

Buna göre Dervişoğlu, katılan herkesin tamamen hemfikir oldugÌ†unu ve aynı tesÌ§his uÌˆzerinde birlesÌ§tiklerini, 28 SÌ§ubat kararlarının merkezinin GoÌˆlcuÌˆk'te yapılan seminer ve toplantı oldugÌ†unu da söyledi.

Batı CÌ§alısÌ§ma Grubu olusÌ§turuldugÌ†u doÌˆnemde Genelkurmay BasÌ§kanlıgÌ†ı Genel Sekreteri olan sanık Erol OÌˆzkasnak'ın da aynı programa telefonla katılarak meşru hükümetin kanunlara aykırı işlemler yaptığını, Cumhuriyetin temellerinin sarsılmak istendiğini söyledi. Özkasnak ayrıca her sÌ§eyin Genelkurmay BasÌ§kanının kontroluÌˆ ve komutasında cereyan ettigÌ†ini de bildirdi.

Dervişoğlu ve Özkasnak'ın, bir suç isnadı olmadan özgür bir ortamda bu beyanları paylaştığı belirtilen gerekçeli kararda, Gölcük'te yapılan toplantıda meydana gelen oluşumun, icra hareketleri başlamadan önce amaçlanan suçun işlenmesine ilişkin bir ittifakı içerdiği ve suçun hazırlık hareketi olduğu, gerçekleştirilen faaliyetlerin de 54. Hükümet'in cebren ıskat veya vazife görmekten cebren men etme suçunun icra hareketleri sayıldığı vurgulandı.

(Sürecek)

28 Şubat davasının gerekçeli kararı açıklandı (4)

KATEGORİLER

KURUMSAL

SOSYAL MEDYA