Dolar

32,5004

Euro

34,6901

Altın

2.496,45

Bist

9.693,46

27 Mayıs darbesi öncesinde olan “9 Subay Olayı” nedir?

Dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın 'Maalesef bu olay iyi analiz edilmiş olsaydı, 27 Mayıs yaşanmazdı' dediği ordu içindeki bir grup subayın hükumete komplo hazırlamak suçundan tutuklanarak yargılanmaları...

4 Yıl Önce Güncellendi

2020-05-26 17:41:09

27 Mayıs darbesi öncesinde olan “9 Subay Olayı” nedir?

27 Mayıs darbesinden iki yıl önce tarihe “9 Subay Olayı” olarak geçen; Dündar Seyhan, Orhan Kabibay, Faruk Güventürk, Orhan Erkanlı, Suphi Gürsoytrak, Ahmet Yıldız, Necdet Üruğ, Sadi Koçaş, Osman Köksal, Sezai Okan, Talat Aydemir, Adnan Çelikoğlu isimli subayların ülkenin kötü gidişini bahane ederek dönemin hükümetine karşı darbe yapma planları kurdukları ve daha sonra tutuklanarak yargılandıkları bir olaydır. Yargılama sonucunda 8 subay beraat ederken bir subayda 2 yıl hapis cezası aldı.

1954'te İstanbul'da ve Ankara'da iki ayrı darbe komitesi kuruldu ve bu komiteler 1957 yılında birleşti. Birleşik komite 27 Ekim 1957'de öngörülen seçimlerinde DP'nin kaybedeceğini varsayarak 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı töreninde zırhlı birlikler ile şeref tribünündeki DP'lileri tutuklayarak yönetime el koymayı planladı. Fakat seçimde DP kazandığı için darbe Şubat 1958'e ertelendi. Örgütün İstanbul grubunda yer alan Samet Kuşçu, DP iktidarına karşı darbe düzenlemek amacıyla ordu içinde gizli bir örgüt kurulduğunu İstanbul Ekspres Gazetesi sahibi ve milletvekili Mithat Perin ve İstanbul eski merkez komutanı emekli Tümgeneral Kazım Demirkan aracılığıyla hükümete ihbar etti.

66. Tümen komutanı Tümgeneral Cemal Tural başkanlığında 26 Mayıs 1958'de başlayan yargılamalar altı ay sürdü. Mahkeme sonunda sekiz subayın beraatine, darbe olayını hükumete ihbar eden subay Samet Kuşçu ise orduyu isyana teşvik suçundan iki yıl hapsine karar verildi. Sekiz subay yeniden orduya geri döndü.

"9 Subay Olayı" ihbar mektubu özellikle Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ı harekete geçirir. Dönemin Milli Savunma Bakanı Şemi Ergin "olayı fazla büyütmeyelim" diye bastırır ve hakikaten sadece Samet Kuşçu mahkûm olur; diğer subaylar serbest kalır. Bu olaydan sonra Bayar ve Menderes'in, Şemi Ergin'in yerine Ethem Menderes getirmeleri dikkatlerden kaçmamıştır. Menderes'in, "Bu, orduya ait bir yaradır. Bunu deşmek bütün Silahlı Kuvvetlere sirayet ettirmek olur. Onlar kendi içlerinde halletsinler" dediği belirtilir. İki yıl sonra, 27 Mayıs'ta Menderes'i devirecek askerler, o çekirdeğin içinden çıkacaktır. Kimilerine göre Demokrat Parti, 9 Subay Olayı'nda büyük hata yapmıştır. Eski Cumhurbaşkanı Bayar ise yıllar sonra gazetecilere "9 Subay olayı iyi değerlendirilse 27 Mayıs olmazdı" diyecekti.

Haber Ara