TBMM Genel Kurulunda görüşmeleri devam eden Tarım ve Orman Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçeleri üzerinde CHP Grubu adına konuşmalar yapıldı.
CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, 2020 bütçesinin, Alice Harikalar Diyarı'nda masalında olduğu gibi, gerçekçilikten uzak, doğrulardan yana olma özelliği taşımayan, hayalci, halkımızı toz pembe bir ülkede uyutma çabası içinde olan, özellikle köy projelerinde olduğu gibi ticari sırlarla bütçe tertiplerinin aralarında sırlanmış ve bir bilmece haline dönüşmüş çeşitli ödeneklerle gerçekleri örtmeye çalışan bir "bilmece ve masal" bütçesi olduğunu savundu.
2020 yılı bütçesi için "Şahsım harikalar diyarında bütçesi." nitelendirmesinde bulunan Sındır, bütçede çok temel ilkelere dahi uyulmadığını, toplam 134 adet kamu idaresine yedek ödenekten aktarma yapıldığını, yıl sonu gelir ve gider tahminlerinin gerçekleşme oranlarında da büyük sapmalar olduğunu ileri sürdü.
Sındır, "Görülen o ki hükümet, kervanı yolda düzmektedir. Aslında, benim güzel bir önerim var: Madem hukuk, Anayasa, kanunlar yok sayılıyor; Sayın Cumhurbaşkanı, namıdiğer 'şahsım' bizi de hiç yormasın, hep yaptıkları gibi getirsin bir torba bütçe kanunu, 6'ncı maddesindeki yüzde 10 yedek ödenek üst sınırını yüzde 100'e çıkarıversin, bütün kurumların ödeneklerini koysun tek kalem yedek ödeneğe, yıl içerisinde ne zaman nerede ihtiyaç varsa oraya aktarıversin, olsun bitsin, biz de yorulmayalım." diye konuştu.
Kamu-özel iş birliği projeleriyle ilgili grafikleri gösteren Sındır, milyarlarca lira ödenecek bu projelerin hesabının bu ülkenin çocukları ve torunlarına verilemeyeceğini söyledi.
Sındır, çiftçinin borç batağında olduğunu ve borcunun 160 milyar lirayı aştığını belirterek, çiftçiye Tarım Kanunu'na göre yapılması gereken ödemelerin eksik olarak yapılması nedeniyle çiftçinin gübreye, ilaca, mazota, elektriğe, suya parasının yetmediğini dile getirdi.
CHP'li Sındır, "Üretici; toprağından kopuyor, tarlasına, bahçesine, ahırına gitmekten soğuyor, üretimden vazgeçiyor. İktidara geldiğiniz günden bugüne nüfus artışına rağmen üreten çiftçi sayımızda 700 bine yakın azalma olmuş. Yine, 2002 yılından günümüze ekilen tarım alanlarımızda 3,4 milyon hektar yani Trakya tarım alanının 3 katından daha fazla bir alan tarım dışına terk edilmiş." ifadelerini kullandı.
Sındır, iktidarın meralar boş dururken ve ıslah beklerken saman ithal ettiğini de öne sürdü.
- "Sanki bu bütçeyi hazırlayanlar başka bir gezegenden gelme"
CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut, AK Parti hükümetlerinin uyguladığı yanlış tarım politikalarının ülkeyi ithalat cennetine çevirdiğini, Türkiye'nin Sırbistan'dan et, Bulgaristan'dan saman, Kanada'dan mercimek ithal eder eder hale geldiğini söyledi.
Tarıma yönelik desteğin bütün dünyada önem taşıdığına işaret eden Barut, Türkiye'nin çiftçiye, milli gelirin yüzde 1'i olması gereken tarım yardımını vermediğini anlattı. Barut, şunları kaydetti:
"Üreticinin mazot, gübre, süt yemi, ilaç, tohum, elektrik ve sulama gibi temel girdileri 2002'den günümüze ortalama 7 kat artarak üreticinin belini kırmıştır. Bunun yanında üreticinin ürettiği hiçbir ürün bu oranda artmamış, dolayısıyla köylü ve çiftçi kazanamamıştır. Cumhuriyet tarihinde ilk defa ekim alanları 20 milyon hektarın altına düşmüş, 2002'den günümüze dek çiftçi sayısında 700 bin eksilme olmuş, 2002'de 2,5 milyar lira olan çiftçi borcu toplamda 160 milyara çıkarak tam 64 kat artmıştır. Günün sonuna gelindiğinde ise tarımın desteklenmediğini, üretim alanlarımızdaki küçülmeyle, üretilen ürünlerdeki kayıplarla, çiftçi sayımızdaki azalmayla ve ipotekli tarım alanlarıyla görmekteyiz."
CHP Antalya Milletvekili Aydın Özer, 2020 yılı bütçesini hazırlayanların tarımdaki vahametin farkında olmadığını savunarak, "Sanki bu bütçeyi hazırlayanlar başka bir gezegenden gelme ve bu dünyadan değil. Tarım ülkesinde ayağınızı kırmızı toprağa değdirmekten imtina eder, galoş giyerseniz üreticinin gözünde inandırıcılığınız kaybolur." değerlendirmesinde bulundu.
Özer, gıda ve su ürünleri ile ziraat mühendislerinin, veteriner hekimlerin, tekniker ve teknisyenlerin 2017 Temmuz ayından beri atamalarının yapılmadığını belirterek, "Önceki Bakan tarafından 10 bin 550 personel alımı yapılacağı sözüne ve devlette devamlılık esasına karşıt, iki buçuk yıldır atama yapılmamasının sebebi nedir? Tarafınızdan bir yıl önce 2 Bakanlığın birleştirilmesi çalışması sonrası alım yapılacağını dile getirmiş olmanıza karşın bu süreçte atama yapılmasını kim engellemiştir?" sorularını yöneltti.
- "Türk çiftçisi ilk seçimlerde sizi ihraç edecek"
CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu bir tarım ülkesi olan Türkiye'de bütün tarım ürünlerinin üretildiğini, kahve dışında bir ürünün ithal edilmemesi gerektiğini belirtti.
CHP Mersin Milletvekili Cengiz Gökçel, Türkiye'nin ilk beyaz peynir fabrikasının Yörsan tarafından Balıkesir'de açıldığını ancak 4 yıl önce satışı yapılan tesisin kapanma aşamasında olduğunu söyledi. Gökçel, bu fabrikaya süt veren üreticilerin mağdur olacaklarına işaret etti.
Türkiye'nin tarımda ithalatçı ülke haline geldiğini öne süren Gökçel, "Buğdayı, baklagilleri, yaş meyve ve sebzeyi ihraç ederdik; kıl keçisini, koyunu, büyükbaş hayvanı ihraç ederdik; çiftçi üretip ihraç etmeyi özledi. Türk çiftçisi ilk seçimlerde vallahi de billahi de sizi ihraç edecek" ifadelerini kullandı.
CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, çeyrek altınları göstererek, "2002 yılında çeyrek altın 31 liraydı, o gün 134 kilo buğday sattığında bir çeyrek altın alıyordu çiftçimiz, bugün geldiğimiz noktada ise bir çeyrek altın alması için satması gereken buğday 330 kilo yani iki buçuk kat çiftçimiz fakirleşmiş." dedi.
Patates ve soğan gösteren Aygun, iktidarın geçen yıl bu ürünleri stoklayanlara yönelik baskınlar düzenlediğini anlatarak, "İşte, patates soğanın hali burada, çöplerde. 'Gıda teröristi' deyip geçen yıl çiftçileri stokçu yaptınız, terörist yaptınız. İki teröristi size meclise getirdim." şeklinde konuştu.
CHP Ankara Milletvekili Gamze Taşcıer, iktidarın birçok üniversite açtığını ancak buralardan mezun olanları istihdam etmediğini, bu nedenle gençlerin hayalleriyle oynadığını savundu.
Gençlerin işsiz olduğunun altını çizen Taşcıer, Türk gençlerine yönelik bir araştırmada yanıt verenlerin en büyük hayalinin ülkeyi terk etmek olduğunu söylediğini öne sürdü.
Taşcıer, şunları kaydetti:
"Siz gençleri de ayrıştırdınız. Sizin gençleriniz tabi ki ticaret dehası maşallah. Hepsinin gemicikleri var, ticaretleri son derece değerli, en pahalı saatleri takıyorlar, pahalı arabalarla, pahalı yatlarla sosyal medyalarında en güzel pozları veriyorlar, bunlar sizin gençleriniz. Benim bahsettiğim gençler, yıllardır sizin eseriniz olan bu ülkede eşit olmak istiyor, özgür olmak istiyor, adil olmak istiyor, insanca yaşamak istiyor. Gençler ne istiyor biliyor musunuz, değerli milletvekilleri? Gençler, hayal kurabilecekleri bir Türkiye istiyor. Gençler, sizin yönetmediğiniz bir ülke istiyor."
CHP Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ülkeyi gençlere emanet ettiğini anımsatarak, Türkiye'de 207 tane üniversite bulunduğunu söyledi. Bankoğlu, "Süpermarket açar gibi üniversite açarak ülkeyi getirdiğiniz hal belli. Gençler kendini mutsuz, umutsuz, daha da kötüsü baskı altında hissediyor. Sonuçsa beyin göçü. 2018 yılında yaklaşık 140 bin kişi yurt dışına göç etmiş ve bunların çoğunluğu genç. Siz her ne kadar bu kürsüden bunu daha önce de Sayın Bakanınız da reddetmiş olsa da gidiyorlar değerli arkadaşlar, hem de geri dönmemek üzere gidiyorlar." diye konuştu.
Bankoğlu, gençlerin işsiz ve mutsuz olduklarını da belirterek, Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu'nun oturduğu sıraya "işsizlik ve mutsuzluk oscarı" olarak nitelendirdiği ödülü bıraktı.
CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar, iktidarın "yolsuzluk" yaptığını ileri sürerek, bazı ulaştırma projelerine yönelik gerçekleşme ve ödeme bilgilerini verdi. Akar'ın sözlerine AK Parti'li milletvekilleri tepki gösterdi.
CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, Wikipedia'ya erişim engeline ilişkin Türkiye'nin kafasını kuma gömenler ve yasaklar ülkesi olduğunu öne sürdü.
Şevkin, TEMSA'da 1500 çalışanın işten uzaklaştırıldığını, hükümetin bu konuda kılını kıpırdatmadığını iddia etti.
- "Kamil hocamın bagajına yükleyeceğiz"
AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, sataşmadan söz alarak, muhalefetin iddialarının aksine Türkiye'nin AK Parti iktidarları döneminde tarımda önemli başarılara imza attığını vurguladı.
Adeta şehir efsanesi haline geldiğini belirttiği saman ithalatına yönelik söylemlerin gerçeği yansıtmadığını dile getiren Turan, Türkiye'nin yıllık 25 milyon ton saman ürettiğini, bunun sadece 15 milyon tonunu tarımda kullandığını, dolayısıyla saman ithalatına ihtiyacı olmadığını anlattı.
Önceki yıllarda sadece bir üreticinin az miktarda ithalat yapması nedeniyle bu söylemin gündem getirildiğini ifade eden Turan, muhalefetin dersine çalışmadan bütçe görüşmelerine gelmemesini istedi.
Turan, CHP'li milletvekillerinin sokak ağzıyla konuştuklarını da söyledi.
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, hiçbir CHP'li milletvekilinin sokak ağzıyla konuşmadığını ancak zaman zaman o tür konuşmaya da ihtiyaç duyulabileceğini belirtti.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin saman ithal edildiğine ilişkin açıklamaları bulunduğunu ileri süren Altay, "Sülün Osman da Recep Tayyip Erdoğan da tarihi şahsiyet. İkisi de aynı işi yapmış, kendilerine ait olmayan malları peşkeş çekmişler." ifadesini kullandı.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, saman ithalatı iddialarına yanıt verdi.
CHP'nin rakamlarla ilgili problemi bulunduğunu söyleyen Pakdemirli, elindeki tabloları göstererek "O yüzden resimlerle ifade etmeye geldim." dedi.
Türkiye'nin 25 milyon ton saman ürettiğini, 15 milyon tonunun hayvancılıkta kullanıldığını anlatan Pakdemirli, "Bu sene 7 bin 370 ton saman ihraç etmişiz. Bir yılda 9 bin ton ithal edilmiş. Adam ucuz bulmuş getirmiş. Adama gem mi vuracağız? Ne zamandan beri biz kapalı bir demir perde ülkesiyiz?" diye konuştu.
Pakdemirli, bu sene ithal edilen saman miktarının 150 kilogram olduğunu bildirerek, "Eğer kabul buyurursa çok değerli Kamil Hocam'ın bagajına yükleyeceğiz bu 150 kilogramı. Meclisin çıkışında tekrar hatırlaması için." dedi.
Bakan Pakdemirli, kimsenin üreticinin, besicinin moralini bozmaya hakkı olmadığına da işaret etti.
