TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Ticaret Bakanlığının 2019 yılı bütçesinin yanı sıra Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığının 2017 yılına ilişkin kesin hesapları ve Sayıştay raporu ile Rekabet Kurumu ve Helal Akreditasyon Kurumunun bütçeleri görüşülüyor.
Bakanlığının bütçesine ilişkin sunumunda, gümrüklerde bir devrim gerçekleştirdiklerini belirten Pekcan, değişen ticaret şartlarını da göz önüne alarak, idari ve fiziki yapıyı yenilemeye ve gümrük kapılarını modernize edecek yatırımlara devam ettiklerini söyledi.
Pekcan, Karkamış Gümrük Kapısı inşaat çalışmalarının bu yıl içinde tamamlandığını, Öncüpınar ve Çobanbey Gümrük Kapıları yapım çalışmalarının devam ettiğini dile getirerek, "Afrin'e açılan Zeytin Dalı Gümrük Kapısını da 8 Kasım 2018 tarihi itibarıyla faaliyete geçirdik." ifadesini kullandı.
Gümrük kapılarını tek durak sistemine uyumlu hale getirilerek, gümrük işlemlerinin hızlı bir şekilde yapılması ve kaçakçılıkla etkin mücadele edilmesi amaçlarıyla, Sarp, İpsala ve Hamzabeyli gümrük kapılarının yeniden inşa çalışmalarını, Kapıkule ve Habur gümrük kapılarında ise ilave yatırım çalışmalarını başlattıklarını belirten Pekcan, "Bu kapsamda inşaat çalışmaları, Kapıköy ve Sarp gümrük kapılarında 2018, Hamzabeyli Gümrük Kapısında 2019, İpsala Gümrük Kapısında 2020 yılında tamamlanacak. Habur ve Kapıkule gümrük kapılarında yapılacak yatırımlar ise 2019 yılı içerisinde bitirilecek. Gürbulak, Pazarkule ve Türkgözü gümrük kapılarının modernize edilmesine yönelik çalışmalar da devam ediyor." diye konuştu.
Pekcan, ticaret erbabının ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak 2018 yılında Kırşehir ve Osmaniye Gümrük Müdürlüklerinin yanı sıra İstanbul Havalimanı Gümrük Müdürlüğünü faaliyete geçirdiklerini, böylece Türkiye genelinde gümrük müdürlüklerinin sayısının 162'ye ulaştığını vurguladı.
Tek Pencere Sistemi ile dış ticarete konu eşya için gerekli tüm bilgi ve belgelerin artık tek bir başvuru noktasında sunulduğuna işaret eden Pekcan, şöyle devam etti:
"Halihazırda 17 kurum tarafından düzenlenen 124 belge, Tek Pencere Sistemine alınmış olup ithalatta 39, ihracatta 18 belgenin sisteme alınması çalışmaları devam etmektedir. Konteyner ve Liman Takip Sistemi limanlarımızı her an, etkin bir şekilde izleyerek gümrük denetimlerimizin etkinliğini artırma imkanı sağladı. Sistem konteyner elleçleyen 20 liman işletmesinde başlatılmış olup Alsancak ve Haydarpaşa Liman İşletmelerinde de çalışmalar devam etmektedir. Deniz yolu taşımacılığında bildirimlerin tek bir veri tabanından sisteme girilmesi yoluyla işlemlerin hızlandırılmasını sağlayan Liman Tek Pencere Sistemini hayata geçirdik. Çevre ve Şehircilik ile İçişleri Bakanlığının sisteme alınması çalışmaları devam etmektedir. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü ile ülkemiz genelinde gerekli yeterlilikleri yerine getiren firmalarımıza daha hızlı eşya teslimi sağlayan, gümrük işlem sürelerini kısaltan ve maliyetlerini azaltan bir dış ticaret ortamı sunduk. Bugün toplam ihracatımızın yüzde 29,5'i, toplam ithalatımızın ise yüzde 37,1'i 380 Yetkilendirilmiş Yükümlü firmamızca gerçekleştiriliyor. Hali hazırda belgelendirme süreci devam eden 80 civarında firma bulunmaktadır."
- Eximbank desteğini 30,5 milyar dolara yükseltti
Bakan Pekcan, dünya ticaretinde korumacı eğilimlerin arttığı dönemlerde ihracatçılara sürdürülebilir finansman imkanları sunan Eximbank gibi kuruluşların öneminin daha da arttığına dikkati çekerek, Eximbank'ın, bugün her 100 dolarlık ihracatın 25 dolarını finanse ettiğini söyledi.
Bankanın, Ağustos 2018 itibarıyla bankacılık sektörü tarafından verilen ihracat kredilerinin yüzde 48'ini tek başına sağladığını ifade eden Pekcan, şöyle konuştu:
"2018 Ocakâ€"Eylül döneminde 18,3 milyar doları kredi, 12,2 milyar doları ihracat kredi sigortası desteği olmak üzere toplam desteğini 30,5 milyar dolara yükseltti. 2018 yılı sonunda bir önceki yıla göre toplam finansman desteği yüzde 12 oranında artarak 44 milyar dolara ulaşacak. Eximbank, 2019 yılı için ise yüzde 10 artışla 48,4 milyar dolarlık nakdi kredi ve ihracat kredi sigortası desteği sunmayı hedefliyor. Böylece, 2019 yılında ihracatın yüzde 27'si düzeyinde toplam finansman desteği sağlanması planlanıyor. Eylül 2018 sonu itibarıyla Bankanın kredi programlarından yararlanan ihracatçı sayısı yıllık bazda yüzde 13 artarak 9 bine, sigorta desteğinden faydalanan ihracatçı sayısı ise yüzde 11 artarak 3 bin 17'ye yükselmiştir. Toplam müşteri sayısı ise 31 Ekim itibarıyla yıllık yüzde 14 artarak 10 bin 642'ye ulaşmış olup, bu firmaların yüzde 68'i KOBİ'dir. Müşteri sayısının yıl sonunda 11 bin, 2019'da ise 12 bin 320'ye ulaşması bekleniyor."
Pekcan, serbest bölgelerde ocak-eylül döneminde 527'si yabancı, bin 395'i yerli olmak üzere toplam bin 922 firmanın faaliyette bulunduğunu, toplam ticaret hacminin 15,9 milyar dolara, istihdamın ise 67 bin 937'ye ulaştığını belirterek, " Hedefimiz, özel ihtisas serbest bölgeleri kurmak ve bu bölgelerde yazılım, bilişim, yüksek teknoloji ve katma değeri yüksek ihracatı teşvik etmektir." dedi.
Müteahhitlerin, 1972 yılından 2018 yılı eylül ayı sonuna kadar yurt dışında 121 farklı ülkede 370 milyar dolar tutarında 9 bin 400'den fazla proje üstlendiklerinin altını çizen Pekcan, Türkiye'nin dünyada uluslararası müteahhitlik gelirlerinden en fazla gelir elde eden 8'inci ülke konumunda olduğunu, firma sayısına göre de ikinci sırada yer aldığını bildirdi.
-Gümrük Birliği'nin güncellenmesi
Pekcan, ulusal menfaatler doğrultusunda, ticaret diplomasisi araçlarını ekonomik işbirliğinin derinleştirilmesi amacıyla etkin ve verimli olarak kullandıklarını ifade ederek, bu kapsamda, 2018 yılında Gine Bissau ve Zimbabve ile Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması, Afrika Birliği ve Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu ile de Ticaret ve Yatırım İşbirliği Anlaşmaları imzaladıklarını, "Karma Ekonomik Komisyon (KEK)" ve "Ekonomik ve Ticaret Ortaklık Komitesi (JETCO)" mekanizmalarını etkin bir şekilde kullanarak 16 ülke ile bir araya geldiklerini, bakan seviyesinde ikili ekonomik ve ticari ilişkileri ele aldıkları 92 adet görüşme gerçekleştirdiklerini belirtti.
Gümrük Birliği'nin güncellenmesinin AB ile ticari ilişkilerde en önemli gündem maddesini oluşturduğuna dikkati çeken Pekcan, şunları kaydetti:
"Yadsınamaz faydalarına rağmen, ülkemizi tam üyeliğe taşıyacak geçici bir düzenleme olarak görülen Gümrük Birliği'nin, Türkiye ve dünya ekonomisinde yaşanan büyük dönüşüm karşısında gözden geçirilmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Süreç kapsamında, Gümrük Birliği'nde karşılaşılan yapısal sorunların ele alınması ve AB ile tarım, kamu alımları, e-ticaret ve hizmetler alanlarında karşılıklı pazar açılımları sağlanmasını amaçlıyoruz. Müzakerelere hazırlık amacıyla gerekli çalışmaları Bakanlığımız koordinasyonunda yürütüyoruz. Resmi müzakereleri, Avrupa Komisyonunun, Konseyden yetki almasını müteakip başlatmayı öngörüyoruz."
Pekcan, Katar ile Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşmasını yıl sonunda imzalamayı öngördüklerini dile getirerek, Ukrayna, Japonya, Tayland ve Endonezya gibi ülkeler ile müzakerelerin ise devam ettiğini vurguladı. Pekcan, AB'den ayrılma sürecinde olan İngiltere ile de kısa vadede mevcut pazara giriş avantajlarının korunmasına, orta-uzun vadede ise geniş ve kapsamlı bir STA akdedilmesine yönelik görüşmeler yaptıklarını söyledi.
İhracatımızı artırmak amacına yönelik olarak, belirli ürünlerde karşılıklı tarife indirimine gidecekleri tercihli ticaret anlaşması (TTA) müzakerelerini de sürdürdüklerini ifade eden Pekcan, "Bu kapsamda, 2018 yılında devam ettiğimiz Özbekistan, Azerbaycan, Moritanya ve Mozambik ile TTA imzalanması yönündeki çalışmalarımıza 2019 yılında hız vereceğiz. Yaşanan tüm olumsuz gelişmelere rağmen, İran ile de mevcut TTA'nın genişletilmesi hedefine yönelik temaslarımız 2019 yılında da devam edecektir. Irak ve Gürcistan ile yeni hudut kapılarının açılmasına yönelik çalışmalarımıza devam ediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
- Sanayiciye 100 milyon dolar tutarında gümrük vergisi avantajı sağlandı
Pekcan, yerli üreticilerin ithalata karşı rekabet imkanlarını desteklemek üzere, 2011 yılından itibaren İlave Gümrük Vergisi (İGV) uygulanmaya başlandığına dikkati çekerek, bu kapsamda, çeşitli ürün gruplarında 23 kararla yüzde 5-50 arasında değişen oranlarda İGV getirildiğini bildirdi.
Bu yıl içinde toplam 14 sanayi girdisinde tarife kontenjanı açıldığını belirten Pekcan, üretimde kullanılan özel nitelikli girdilerle birlikte sanayiciye 100 milyon dolar tutarında gümrük vergisi avantajı sağlandığını vurguladı.
(Sürecek)
