Al Jazeera'deki Didem Özel Tümer'in haberine göre, Türkiye'nin aldığı önlemlerin Suriye'deki Kürtlere değil, PYD ve IŞİD'e karşı olduğunu savundu. “IŞİD destekçisi” eleştirisinin Türkiye'nin kanına dokunduğunu ifade eden Yasin Aktay, IŞİD'in bir operasyonun kod adı olduğunu savundu.
Türkiye savaşa mı giriyor?
Hayır. Bunu böyle yorumlamak doğru değil. Türkiye'nin fiilen şu anda sınırları çok ciddi tehdit altındadır. Bu sınırlarını korumak, kendi iç güvenliğini korumak yönünde algılamakta olduğu tehditlere karşı kendini koruma tedbirleri almaktadır.
Peki "kendini korumanın" karşılığı Suriye'ye girmek mi?
Yok.
Ama kamuoyu algısı sanki öyle olacağı yönünde?
Oraya bir miktar daha, duruma vaziyet edecek bir tedbir mutlaka gerekiyor. Orada da sınırlı bir bölge oluşturmak gerekirse, aslında bu sınırları korumak için, Suriye içine müdahale de gerekebilir.
Türkiye açısından bıçak kemiğe dayandı mı?
Bir bakıma dayandı. Türkiye son 4 yıl içerisinde Suriye'de yaşanan istikrarsızlığın en ağır faturasını ödeyen ülkelerden bir tanesi. Hatta birinci planda en ağır faturayı ödeyen ülke. Üstelik bunu yaparken hiçbir şekilde de ağlayıp sızlamadı fazla. 2 milyona yakın mülteci barındırıyor ve bunlara yaptığı insani yardım 6 milyar doları bulmuş durumda.
O 2 milyon insanın oluşturduğu risk de söz konusu Türkiye içerisinde. Çünkü canını kurtarmak için gelen insanlar üzerinde çok büyük bir dikkatle incelemeler yapamıyorsunuz. İnsanların arasına her çeşit sızmalar da olabiliyor. Bunun PYD'lisi, PKK'lısı da olabiliyor, DAİŞ de olabiliyor, başka terör grupları da olabiliyor. Bu sınır geçişleri açısından da çok ciddi bir risk oluşturmaktadır. Ve bu riski baştan beri biz bilerek… Ama insani yardım noktasında, insani tavır ile bu risk arasında bir tercih yapmak zorunda kaldığınız zaman, yardım ağır kalıyor. Çünkü insani yardımın bir telafisi yok. O riski de bir miktar göze almak zorunda kalmış olduk şimdiye kadar. Bu riskin ağır bedelini de şu anda ödüyoruz.
“Türkiye'nin kanına dokunuyor”
Bu kadar yaptığımız insani yardımlar alkışlanacak yerde her çeşit takdiri hak eden, aslında dünyanın vicdanını kurtaran bir tavrı Türkiye tek başına üstlenmişken, ona rağmen Türkiye'nin DAİŞ ile isminin beraber anılıyor olması gibi bir vicdansızca propagandayla kalabiliyoruz.
Oysa DAİŞ bizim baştan itibaren Suriye ile ilgili Türkiye'nin içinde olduğu meşru, legal, uluslararası koalisyonun desteklediği Özgür Suriye Ordusuna ve Suriye halkına karşı bir yapıdır. Türkiye'nin baştan itibaren Suriye için öngördüğü planı yerle bir eden, onu alt üst eden, bozan bir yapıdır DAİŞ.
Türkiye'nin DAİŞ'i destekliyor olması için intihar ediyor olması gerekiyor. Türkiye'ye böyle bir akılsızlık isnat etmek de Türkiye'nin kanına dokunuyor açıkçası.”
Peki Türkiye IŞİD karşıtlığını neden anlatamıyor?
Çünkü karşımızda çok ilginç bir propaganda var. Bu propaganda ne yazık ki IŞİD'i destekleyenler tarafından yapılıyor.
IŞİD bir operasyondur, bir operasyonun kod adıdır. IŞİD Suriye'deki statükoyu korumaya çalışan hatta daha da kötüleştirmeye çalışan bir organizasyonun bir kod adıdır.
Gerçek bir örgüt değildir. Gerçek bir varlığı yoktur. Yani iddia ettikleri gibi ne İslam devletidir, ne de bir devlettir. Aksine Esad rejiminin ürettiği Suriye'deki savaşı kirletmeye dönük bir operasyonun kod adıdır IŞİD.
Bu operasyona destek veren Türkiye'yi IŞİD ile DAİŞ ile yan yana görmeye çalışan, göstermeye çalışan herkes de bu operasyona hizmet etmiş oluyor aslında. Bugün öyle bir operasyonun ne kadar hizmetçisi olduğunu ibretle seyrediyoruz biz.
Biz baştan itibaren diyoruz ki IŞİD bir sonuçtur veya IŞİD bir üründür. Kimin ürünüdür? Esad rejiminin varlığının ürünüdür.
Sadece onun mu?
Tabii birinci planda onun.
Başka kimlerin?
Böyle bir yapı ortaya çıktığı andan itibaren onunla ittifaka giren, onunla değişik işbirliklerine giren birçok unsur da olabiliyor. Bölgedeki başka ülkeler de onunla işbirliği yapıyorlar şu anda.
Hali hazırda IŞİD'i gelip sınırlarda bombalıyorsunuz ama IŞİD'ın esas, apaçık, açık alanlarda hükümdar olduğu yerler var, bunlara hiç kimsenin dokunduğu yok. Neden? Baktığınız zaman Suriye haritasına, koca bir bölge, Irak'taki birçok yerle de birleşerek IŞİD kontrolünde. Ama IŞİD'in Türkiye sınırındaki PYD ile komşu olan yerlerdeki yerlerine gelip saldırılıyor.
Koalisyon güçleri IŞİD'e karşı mücadele adı altında gelip IŞİD'i kovduğu yerlere getirip PYD'yi yerleştiriyor. Bu operasyonun mantığını da anlamak mümkün değil. Bunun içerisinde tutarlı iki adımı birbiriyle denkleştirebilecek ve hatta süreklilikle izlenebilecek bir mantığı yok bu işin.
Mevzu eğer IŞİD'in katliam yapmasıysa IŞİD başka yerlerde de, Arapların oturduğu yerlerde de bir sürü katliam yapıyor. Oralara hiçbir müdahale görmüyoruz. Aksine IŞİD'e karşı hiçbir hava saldırısı görmüyoruz ama ÖSO'nun biraz mevzilendiği, biraz etkinlik kazandığı yerlerde Suriye uçaklarının yani Esad rejiminin hava bombardımanını görüyoruz. PYD bölgelerine, PYD'nin etkin olduğu bölgelerde ise koalisyon güçleri yine devreye girip bu sefer DAİŞ'in ele geçirdiği mevzileri boşaltıp yerine kurtarıcı olarak PYD'yi yerleştiriyor.
Aslında ilişkileri açısından IŞİD ile PYD arasında bir fark yok. İkisi de son derece danışıklı gidiyorlar gibi görünüyor. Esad rejiminin şu ana kadar DAİŞ mevzilerine yaptığı bir saldırı hatırlamıyorum. Belki çok sembolik, dostlar alışverişte görsün kabilinden bir iki saldırı vardır ama çok etkili bir saldırı yok. Ama nerede bir ÖSO mevziiyi ele geçiriyorsa hava bombardımanı geliyor oraya. Eğer mesele DAİŞ ile savaşsa, işte ÖSO DAİŞ ile en etkili savaşı yapıyor. En fazla mağdur olan da o. En fazla insan kurban veren o. Fakat ÖSO'ya hiçbir şekilde koşmayan yardımlar PYD'nin yardımına koşuyor.
Neden sizce ?
Doğrusu biz de bu yardımı iyi niyetli görmüyoruz. Açıkçası çok iyi niyetli bir yardım olarak görmüyoruz. PYD'nin kendisi de ciddi bir etnik temizlik içerisine girmiş durumda. Etnik temizlik sadece Araplara ve Türkmenlere karşı değil, kendisinden olmayan Kürtlere daha büyük bir etnik temizlik uyguluyor. Düşünün 500 bin Rojava bölgesinden Kürt Kuzey Irak'a göç etmek zorunda bırakıldı. Irak Kürdistanı'na göç etmek zorunda bırakıldı, kovuldu, bir çoğu öldürüldü, katledildi.
Telabyad'da bir tane Kürt yoktu bu olaylar öncesinde. DAİŞ oraya saldırmadan bir tane bile Kürt yoktu. Fakat koalisyon güçlerinin bombardımanıyla, hava yardımlarıyla DAİŞ orada doğru dürüst bir savaş bile yürütmedi orada, bir mermi bile sıkmadan orayı PYD güçlerine terk etti. Adeta koalisyon güçlerinin hava bombardımanını bahane saydı oradan çekildi. PYD güçleri geldikten sonra Türkiye sınırına bir anda 20 bin kişi yığıldı. 20 bin Türkmen ve Arap yığıldı. PYD diyor ki, "etnik temizlik yapmıyorum." Etnik temizlik yapmıyorsanız bu kadar Arap ve Türkmen'in bizim sınırımızda ne işi var?
Biliyorsunuz göç dalgaları, mülteci dalgaları genellikle bir yerde bir sorun olduğunu gösterir. Bir temizlik olduğunu gösterir. Bu kadar kadın, çoluk çocuk bu kadar insan buraya göç etmek zorunda kaldıysa demek ki orada bir etnik temizlik var. "Ben etnik temizlik yapmıyorum " diyerek işin içinden sıyrılamazsınız.
Türkiye'nin aldığı önlemler daha çok PYD'ye karşı bir önlem gibi algılanıyor...
Sadece PYD'ye karşı değil. Eğer PYD, DAİŞ'i bahane ederek burada bir mevzi kazanıyorsa DAİŞ Türkiye'nin de düşmanıdır. Türkiye her türlü etnik temizliğe karşı bir müdahale... Esad'ın yaptığı etnik temizliğe, ister PYD'nin, ister DAİŞ'in yaptığı, her türlü etnik temizliğe karşı tedbir almış oluyoruz.
Türkiye'nin orada bir Kürt oluşumuna karşı endişesi olduğu yorumu .....
Türkiye'nin Kürtlerle ilgili bir endişesi yok. Türkiye Kürtlerin düşmanı değildir. Türkiye kendi bünyesinde çok sayıda Kürt barındıran ve bunların hakkını, hukukunu son zamanlarda en iyi şekilde geliştirmeye çalışan, model oluşturmaya çalışan bir ülke.
Aslında Türkiye'nin geliştirmeye çalıştığı ülke birlikte yaşamanın en mükemmel modelini de oluşturmaya çalışıyor. Ama eğer biz burada, Suriye'de de hattı zatında Kürtlerin normal vatandaşlık statüsüne sahip olması için, geçmişten bu yana yani Esad ile aramızın iyi olduğu dönemlerden itibaren son zamanlara kadar da Türkiye hep iyi niyetli bir çaba içerisinde oldu.
Suriye'deki Kürtler bizden öte, farklı varlıklar değildir. Suriye'nin Kürtleri de Türkiye'nin bir parçasıdır. Tıpkı Türkiye'nin Kürtlerinin bir parçası olduğu gibi. Arap, Türk, Kürt kim varsa hepsi Türkiye'nin de bir parçasıdır. Biz oradaki herhangi bir grubu ayırt ediyor değiliz. Suriye'de Araplar Kürtlere karşı bir ayrım yapmaya kalkışırsa ona da karşı çıkarız. Bir etnik temizlik yapmaya kalkışırsa ona da karşı çıkarız. Ona karşı tedbirimizi almaya çalışırız. Ona karşı tedbirimiz aslında, birlikte, bölünmemiş bir Suriye'dir. Herkesin kendi vatandaşlık statüsünde insani hakkını maksimum düzeyde kullanabildiği bir Suriye'dir bizim hedeflediğimiz şey. Parçalama hiç kimseye hiçbir şey getirmiyor. Etnik ayrımcılığın zaten bir şey getirmediği ortada. Biz Türkiye'de aşmaya çalıştığımız bu sorunun Suriye için bu aşamada Suriye'ye musallat olmasını elbette ki istemeyiz.
Türkiye'nin aldığı önlemler konusunda, Türkiye'deki Kürtleri ikna etmek gerekmez mi?
“İç kamuoyuna dönük çalışmamız olur elbette ki. Türkiye'deki Kürtler, bizim Kürtleri yok sayan, öteleyen bir yaklaşım içinde olmadığımızı biliyorlar. Bunu daha iyi bilmeleri için tabii ki daha açık mesajlarımızı vereceğiz. Bizim derdimiz asla Suriye'deki Kürtlerle değil, PYD yapısı bize göre Kürtleri temsil eden bir yapı değil. En başta Kürtler arasında ayrım yapan Kürtleri parçalayan ve Kürtler üzerinde hegemonya kurmaya çalışan bir varlık.
Şu anda bir takım güçler orada bir dizayn yapmaya çalışıyorlar. Ve orada bazı Kürtleri kullanmaya çalışıyor. O bazı Kürtler PYD'nin kontrolündeki, PYD'nin örgütlemeye çalıştığı Kürtlerdir. PYD'nin örgütlemeye çalıştığı bu oluşumun Kürtlere de, bölgeye de bir faydası olmayacaktır. Hiç kimseye faydası olmayacaktır. Emperyalist bir takım emellere hizmet edecektir. Kürtlerin de buna alet olmamak gibi bir sorumlulukları elbet olacaktır.
Türkiye'nin aldığı önlemler, Türkiye'yi IŞİD hedefi yapar mı? Güvenliği etkileyecek şekilde karşılık verebilir mi? Böyle bir endişe var mı?
Her çeşit ihtimal var. Böyle bir kirli savaşın içerisinde her çeşit kirli senaryo, kirli eylem bekleriz, açıkçası. Türkiye öteden beri böyle kirli bir savaşın hedefi olmuştur. Geçmişte Reyhanlı'da yapılan saldırı oldu, 2 sene kadar önce, 50 vatandaşımızın bombalı saldırıda hayatını kaybettiğine şahit olduk. Esad rejimi bu şekilde fitne üretiyor ne yazık ki. Ve uluslararası güçleri biz biraz daha tutarlı ve biraz daha duyarlı olmaya davet ediyoruz. Yani biz herhangi bir grubu destekliyor değiliz. Biz Suriye halkını destekliyoruz. Suriye halkının bütün unsurlarıyla Kürdüyle, Alevisiyle, Arabıyla, Türkmeniyle hepsiyle beraber oluşturabilecekleri bir Suriye için şartları ve zemini oluşturmak zorundayız. Orada böyle bir Esad rejiminin etkili olduğu ortamda mümkün olamıyor ne yazık ki.
Türkiye uzun süredir uluslararası toplumu ikna etmeye çalışıyor. Bu tedbirlerin arttırıldığı süreçte ekstra çaba olacak mı?
Elbette ki. Diplomatik görüşmeler, girişimler elbette ki yapılacak. Suriye dostlarını toplantıya çağırabiliriz. Koalisyon güçlerinin yaptıkları işler konusunda ABD ile Rusya ile bu tür girişimleri yapmaya devam edeceğiz.
Suriye'de kara harekâtı aşamasına mı gelindi?
Onu söyleyemem. Onun değerlendirmesini yapmak… askeri bir değerlendirme gerekir.
Türkiye'nin kara harekâtıyla tek başına girebileceğini düşünüyor musunuz?
Tek başına girebilir isterse ama durum nedir? Açıkçası benim bu konuda bir şey söylemem doğru olmaz.
