Yeni ABD yönetimi ve Türkiye
Yeni ABD Başkanı Obama'nın seçim bildirgesinin 'Türkiye ile stratejik ortaklığın restore edilmesi' başlıklı bölümünde, 'istikrarlı, demokratik ve yüzünü Batı'ya çevirmiş bir Türkiye' ile yakın ilişkinin ABD'nin millî menfaatleri için önemli olduğuna işaret ediliyor. Irak müdahalesi sebebiyle iki müttefikin arasının gerginleştiği ve Türk kamuoyunun ABD'ye olumsuz bakmaya başladığı belirtilerek Türkiye, 'İslâm Dünyası'ndaki en ileri demokrasi ve stratejik açıdan önemli bir NATO müttefiki' olarak tanımlanıyor.
Seçim Bildirgesi'nde ayrıca Türkiye ile Iraklı Kürt liderler arasındaki münasebet, Türkiye'nin bu bölgedeki yatırımları ve Kıbrıs konusundaki görüşleri anlatılarak, 'Türkiye'nin AB'ye katılma gayretlerinin destekleneceği' kaydediliyor.
Buna mukabil, Obama ve ekibinin Türkiye aleyhindeki tavırlarını, ABD'de yayımlanan 'Greek News' dergisinde yer alan, Obama'nın 'Türk işgali' şeklindeki doğrulanmayan ve tekrarlanmayan ifadesi ile Ermeni lobisine, ABD Başkanı'nın 24 Nisan'da yayınlayacağı bildiriye 'soykırım' ibaresinin konulacağına dair söz verildiği iddiasıyla sınırlamak mümkündür.
***
Obama ve ekibinin Türkiye'nin Irak'ın kuzeyindeki Kürt yönetimiyle ilişkisi konusundaki görüşü, Bush yönetiminin tavrına göre köklü bir değişikliği ihtiva etmiyor. Terör örgütü konusunda da ABD yönetiminin mevcut tutumunu devam ettireceği anlaşılıyor. Ancak, Obama'nın terörle mücadele konusunda temas ettiği 'yeni sosyal ve kültürel haklar'la ne kastedildiğinin bilinmesi önem taşıyor.
Yeni ABD Yönetimi'nin, Kıbrıs konusundaki eski politikayı devam ettireceğini tahmin ediyoruz. Nitekim Seçim Bildirgesi'nde, 'Obama ve Biden, Kıbrıs'ın, adadaki her iki toplumun da kendi coğrafî bölgesinde önemli siyasî etkiye sahip tek bir ülke olarak kalması gerektiğine güçlü şekilde inanıyor' ibaresi yer alıyor.
Kıbrıs ve Ermeni sorunu konularında, çok hızlı geçen ve hâliyle Rum ve Ermeni lobilerine tâviz veren Demokratların kampanyasının, Obama'nın yeni yönetiminde fazla tesirli olmayacağı beklentisi içerisindeyiz.
***
Ocak 2009'da Başkanlık koltuğuna oturacak olan Obama'nın üç ay sonra önüne getirilecek sözde soykırım tasarısına taraftar olabileceği ihtimali, şimdilik Türkiye'nin yeni ABD yönetimi ile ilişkileri bakımından en büyük engel gibi görülüyor.
Ancak, Gül'ün Ermenistan ziyaretiyle başlayan Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde yumuşama dönemi, ABD'nin atacağı yanlış bir adımla olumlu bir neticeye ulaşmadan kapanabilecektir. Önümüzdeki beş aylık dönemde bu ilişkilerin, tek taraflı tavizler verilmeden yoğunlaştırılması, her iki ülke bakımından faydalı olacaktır. Obama ve ekibinin, Kafkasya'da barışı hızlandıracak olumlu gelişmeleri de yanlış kararlarla akamete uğratmaması gerekir.
***
Türkiye-ABD münasebetlerinde, iktidar değişiklikleri sırasında yapılan klâsik bir yorum vardır. Buna göre, ABD'de iktidar değişse de, ABD'nin devlet politikasının değişmeyeceği ve Türkiye'nin öneminin devam edeceği söylenir.
Biz bu konuda daha geniş ve kendine güven duyan bir perspektife sahip olmamız gerektiğini düşünüyoruz. Yeni ABD yönetimi, Türkiye'ye karşı tavrını belirlerken, keskin sirkenin küpüne zarar vereceğini düşünmelidir. Zira, artık Türkiye, ABD'deki yönetim değişikliğinden etkilenmeyecek kadar güçlü bir ülkedir.
