DİĞER İÇERİKLER

© Copyright 2023 - Timeturk İnternet Haber

Bu sitede yer alan tüm içerikler Timeturk'e aittir. Kopyalanması kesinlikle yasaktır.

A PHP Error was encountered

Severity: Notice

Message: Undefined variable: currency

Filename: layout/header.php

Line Number: 566

Backtrace:

File: D:\home\timeturk.com\httpdocs\application\views\layout\header.php
Line: 566
Function: _error_handler

File: D:\home\timeturk.com\httpdocs\application\controllers\Detail.php
Line: 836
Function: view

File: D:\home\timeturk.com\httpdocs\indexd.php
Line: 315
Function: require_once

A PHP Error was encountered

Severity: Warning

Message: Invalid argument supplied for foreach()

Filename: layout/header.php

Line Number: 566

Backtrace:

File: D:\home\timeturk.com\httpdocs\application\views\layout\header.php
Line: 566
Function: _error_handler

File: D:\home\timeturk.com\httpdocs\application\controllers\Detail.php
Line: 836
Function: view

File: D:\home\timeturk.com\httpdocs\indexd.php
Line: 315
Function: require_once

Suriye politikası: Eleştirin ama tutarlı olun...

2012-09-10 12:31:21
Suriye'de dışarıdan askeri müdahaleye karşı çıkacaksınız; kendiniz de 'askeri müdahale seçeneği'ne uzak duracaksınız.

Bir süre önce Türkiye’nin Suriye politikasını eleştirmenin ve eleştiri oklarını esas olarak Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’na –belli ölçülerde de Başbakan Tayyip Erdoğan’a- yöneldiğini yazdık. Türkiye’nin Suriye politikasına yönelik eleştirilerin ortak noktası yok. Eleştirilen hususlarda farklı.

Suriye’deki zalim rejimin yanında saf tutan ya da Türkiye’nin “ABD’nin taşeronu” olarak davrandığını öne süren eleştirileri bir yana bırakmak gerekiyor. İlkine ilişkin söylenebilecek bir şey yok. Türkiye’nin “İran-Suriye ekseni”nde davranması gerektiğine işaret eden o eleştirinin iler tutar tarafı yok çünkü. Ne siyasi olarak doğru, ne de “insani” ve “ahlaki” gerekçeler ile barışçıl gösteriler yapan kendi halkına karşı katliam boyutlarına varan orantısız bir silahlı tepki gösteren bir rejim ile Türkiye aynı “dalga boyu”nda davranamazdı ve davranmamalıydı.

Dolayısıyla, o eleştirinin geçerliliği yok ve üzerinde durulması da gerekmiyor.

Diğer, yani “Türkiye’nin ABD’nin taşeronu” olarak Suriye’deki rejime karşı tavır aldığı –CHP’nin de zaman zaman seslendirdiği- eleştirinin “temel sorunu” doğru olmaması. Zira, Türkiye, bırakın “ABD’nin taşeronu” gibi davranmayı, tam tersine “ABD’nin hareketsizliği”nden şikâyetçi.

Kaldı ki, Türkiye, Suriye krizinin en başından beri, Suriye’de başını ABD’nin çekeceği bir “askeri müdahale”ye karşı olduğunu açıkça ilan etmişti. Dış askeri müdahale olmadan, Suriye’deki duruma müdahale etmek konusunda ise, ABD’nin (ve BM’nin) gerekeni yapmadığı ve “pasif davranıldığı”ndan sürekli şikâyet etti.

Yani, söz konusu eleştiri bir gerçekliğe işaret etmiyor. Bu bakımdan, doğru ve haklı bir eleştiri değil.

Üzerinde durulmayı hak eden eleştiri, Türkiye’nin Başşar Esad rejiminin dayanma gücünü iyi hesap etmediği ve Başşar’ın kısa süre içinde yıkılacağını sandığı ve bu yüzden attığı adımlarda ve atılan adımların “zamanlaması”nda hata işlediğine dair olanı.

Bu eleştirinin mantık örgüsü içinde vurgulanan ve yine üzerinde durulması gereken husus ise, Türkiye’nin Suriye muhalefetine gereksiz ölçülerde destek olduğu, rejime muhalif silahlı grupların Türkiye topraklarını kullandığı, bu yüzden Hatay ilimizin “her türlü ajanın cirit attığı” bir yer haline gelmesi ve izlenen politikanın “mezhepçi” bir görüntü verdiği, bunun da başta Hatay, Türkiye’nin iç gerilimlerini beslediği yolunda.

En azından, bölgedeki Arap toplumlarında Türkiye’ye yönelik böyle bir “algı” oluştuğunun ve bunun Türkiye’nin “siyasi ağırlığı”na zarar verdiğinin altı çiziliyor.

Suriye muhalefetine mali ve silahlı destek vermek bakımından, Türkiye’nin yanı sıra Katar ve Suudi Arabistan’ın öne çıktığı ve bunun da Türkiye’yi “mezhepçi” bir görüntü içine yerleştirdiği üzerinde durulması gereken bir olgu. Böyle bir “olgu” ve dolayısıyla böyle genel bir “algı” mevcut.

Zaten bu yüzden, Türkiye’nin bir “modern devlet” gibi davranması gerektiğini, Suriye’nin Alevi-Nusayri azınlığı ile Hıristiyanlarını da kucaklayan bir görüntü sunmasının zorunluluğuna defalarca işaret ettik.

Ancak, Türkiye’deki karar vericinin Ortadoğu’da en duyarlı olduğu hususların başında bölgede bir “Şii-Sünni çatışması”nın önüne geçmek olduğu ve bunu asla istemediği de bir gerçek.

Suriye’de olayların patlak verdiği ilk günlerde, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretinde Necef’e de gitmesi ve en önemli Şii dini otorite sayılan Ayetullah Sistani’yle görüşmesi, tam da bu kaygıdan ve bölgesel çapta bir “mezhep çatışması”nın önüne geçilmesi ihtiyacından kaynaklanmıştı.

Hatta, çok kişinin gözden kaçırdığı bir “sembolizm” de söz konusuydu. Necef’e gitmeden önce Bağdat’ta Başbakan, önce Dicle’nin batı yakasındaki Kazımiye semtinde Şii İmamı Musa Kazım’ın türbesini ziyaret etmiş, ardından nehrin üzerindeki köprüden doğu yakasına, Azamiye semtine geçmiş ve Sünni-Hanefi’ler için en saygın isim sayılan İmam-ı Azam Abu Hanife’nin türbesine uğramıştı. Bu sıralama, Necef’te Hz. Ali’nin türbesini ziyaret ve Ayetullah Sistani öncesinde, kendi başına çok önemli bir “sembolizm”i ifade ediyordu.

Bütün bunlara rağmen, Türkiye’nin bölge politikasının “Sünni-mezhepçi” bir görüntü vermemesi gerektiği her vesilede hatırlanmalı ve hatırlatılmalıdır ama Türkiye’nin bölge politikasının temelinde “mezhepçi” bir yaklaşım olduğu haklı bir eleştiri değildir.

Türkiye’nin Başşar Esad’ın dayanıklılığını hesaba katmadığı ve erken devrileceğini sandığı eleştirisine gelince; bunun da haklı ve doğru bir eleştiri olduğunu kanıtlayacak, elle tutulur somut hiçbir veri yok.

Hiç kimsenin, Başşar’ın Tunus ve Mısır misali “erkenden koltuğunu terk edeceği” hesabını yapmış olması, söz konusu değil. Tam tersine, Suriye’nin birçok bölgesel ve uluslararası “fay hatları”nın üzerine oturduğu, Suriye’deki rejimin yıkılmasının ne Tunus, ne Mısır ve ne de Libya gibi olmayacağı görülmüştü.

Bu nedenle, ileri sürülen ama geçerli olmayan “yanlış hesap” üzerine, Suriye muhalefetine destek olunduğu eleştirisi de kendiliğinden düşüyor.

Türkiye, Suriye muhalefetine “yanlış hesap”tan yola çıkarak destek olmadı; aksine, Irak’ta geçmişte yaptığı hatayı tekrarlamamak için, doğru bir gerekçeden yola çıkarak destek olmaya karar verdi.

Türkiye, Irak muhalefetiyle yıllarca ilişki kurmayı reddederek, Bağdat’taki merkezi Saddam diktatörlüğü ile muhafaza etmiş olduğu ilişkiler yüzünden yıllarını kaybetti. Türkiye’nin, Irak (başta Kürt) muhalefetiyle yıllarca ilişki kurmaması, bugün Irak’ta iktidarı paylaşmakta olan muhalefetin Tahran, Londra, Paris ve Washington ile sıkı ilişkiler kurmasını engellemedi.

Engellenen, Türkiye’nin bölgedeki “siyasi manevra alanı” oldu. Bu yanlışı görmüş olan Türkiye’nin Suriye muhalefetine “ev sahipliği” yapmasında ve destek olmasında bir yanlışlık yok.

Peki, Türkiye’nin Suriye muhalefetinin silahlanması ve ona askeri eğitim vermekten kaçınması mümkün olamaz mıydı? Suriye’de değişimden yana olan Arap kamuoyu ve bizzat Suriye muhalefeti açısından bakıldığında, Türkiye, tam da bu konuda “yeterli destek vermediği” iddiasıyla eleştiriliyor. Belli hayal kırıklıklarına yol açıyor.

Suriye’de dışarıdan askeri müdahaleye karşı çıkacaksınız; kendiniz de “askeri müdahale seçeneği”ne uzak duracaksınız, “tampon bölge” oluşturulmasına yanaşmayacaksınız ve bir yandan da rejimin yıkılmasını isteyecek ve zaten içerden “silahlı direniş”e geçmiş durumdaki muhalefete sırt çevirip, rejimin ömrünü uzatmasına, yaptığı katliamlarla on binlerce mültecinin sınırlarınıza yığılmasının “pasif” bir izleyicisi olup, sert açıklamalarla durumu idare etmeye bakacaksınız.

Böyle bir politika mümkün mü? Bu, sürdürülebilir bir politika mı?Türkiye’nin Suriye politikası elbette eleştirilebilir ve eleştirilmelidir ama hangi eleştiriyi yaparsanız yapın; bunu yapanların, tutarlı olmaları gereklidir.

Yoksa, eleştiriler havada kalır.

Suriye, zor bir konu ve neyin nasıl olacağına dair, “hazır formüller” yok.
Görüş Bildir Bizimle Paylaş