TDK'dan kadınlara yanıt:
Kadınlar, sözlükteki kelimelerin cinsiyetçi anlamlarının kaldırılması talebiyle eylem yapmıştı...
10 Yıl Önce Güncellendi
2015-04-18 19:56:43
Türk Dil Kurumu (TDK) Türkçe Sözlük’lerde bulunan kelimelerin cinsiyetçi anlamlarının kaldırılması talebiyle kapısına dayanan kadınlara verdiği yanıtta sözlüklerinde kelimelerin temel anlamları, yan anlamları, mecaz ve argo anlamalarına da yer verdiklerini belirterek” kadına yönelik şiddeti besleyenin sözlükteki kelimeler değil eğitimsizlik olduğunu”söyledi.
Sendika.org’da yer alan habere göre, TDK’nın Türkçe Sözlük’te bulunan “müsait”, “kötüleşmek”, “esnaf” gibi kelimelerin anlamlarını yenileyerek cinsiyetçi ifadeler eklemesi tartışmalara neden olmuştu. Bunun üzerine cinsiyetçi ifadelerin kaldırılmasını talep eden kadınlar TDK önüne giderek bir basın açıklaması yapmış, ardından topladıkları dilekçeleri TDK’ya teslim etmişti.
Dilekçelere yanıt veren TDK, kurum olarak sözlüklerinde kelimelerin; temel, yan, mecaz, argo ve alay içeren anlamalarına da yer verdiklerini ve dilekçelerde ifade edildiği gibi kadına yönelik şiddeti besleyenin sözlükte bulunan kelimeler değil eğitimsizlik olduğunu savundu. TDK’nın yanıtının tamamı şöyle: ‘’Sözcükler bir dilin bütün veya belli bir dönemindeki kelimelerini; yazılışları, türleri, söylenişleri, temel ve yan anlamları, kullanılış özellikleri bakımından kayıt altına alan, açıklayan, edebi metinlerden seçilen cümlelerle örneklendiren, alıntı kelimelerin hangi dilden geçtiğini bildiren başvuru kaynalarıdır. Kelimelerin türleri, yazılışları, söylenişleri, kullanılış biçimleri, alıntıysa hangi dilden geçtikleri, çekim ekleriyle ve fiillerle kullanılış özellikleri gibi bilgiler sözlüklerde belirli bir düzen içerisinde sıralanır. Bu düzeni sağlayan; sözlük hazırlama ve yazma ilkeleridir. Kurumumuzca 1945 yılından bu yana yayımlanmış olan Türkçe Sözlükler de sözlük hazırlama ve yazma ilke ve kurallarına göre hazırlanmıştır. Maddelerin anlamlandırılmasında genellikle sözün en yaygın anlamına öncelik verilmiş, sonra mecazi anlam (mec.) daha sonra argo, alay, hakaret vb. anlamları yer almıştır. Ardından o sözün deyimleşmiş ve kalıplaşmış biçimleri anlamlarıyla varsa örnekleriyle sıralanmıştır. Kurumumuzca 2011 yılında yayımlanmış olan Türkçe Sözlük’te de herhangi bir kelimenin ilk olarak asıl anlamı daha sonra varsa mecazi anlamı ve argo olarak kullanılış şekilleri anlamın yanına argo, kaba kelimeleri ile mec (mecaz) ve tkz. (teklifsiz konuşma) kısaltmaları eklenerek verilmiştir. Bir kelime tarihi süreç içerisinde halkın dilinde asıl anlamının yanında yeni anlamlar kazanabilir hatta asıl anlamıyla hiç ilgisi olmayan bir şekilde argo olarak kullanılabilir. Bu tür kullanımları sözlüğe almamak bilim anlayışıyla bağdaşmaz. Türk Dil Kurumunun 1945 yılından bu yana oluşan sözlükçülük dili geleneği çerçevesinde konuşma dilinde ve yazı dilinde geçen bütün kelimeler anlam ayrımı yapılmaksızın Türkçe Sözlük’te yer almaktadır. Yazınızda Türkçe Sözlük’te yer alan ve tanımlarında cinsiyet ayrımcılığı yapıldığını belirtmiş olduğunuz kelimeler mecaz, argo ve kaba kelimeleri kullanılarak anlamlandırılmış ve bu kelimelerin özendirici olma özelliği bu şekilde ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca Sözlüğümüzde “Cinsiyetçilik” kelimesi yer almamak birlikte “cinsiyet ayrımcılığı” maddesi bulunmaktadır. “Cinsiyetçilik” kelimesi de Kurumumuzun Sözlük Bilim ve Uygulama Kolunda değerlendirilecek ve karar verildiği takdirde söz konusu anlam Türkçe Sözlük’ün yeni baskısında ve Genel Ağ ortamındaki kullanımlarında yer alacaktır. Günümüzde kadınlara yönelik şiddeti besleyen Türk Dil Kurumunun Türkçe Sözlük’ünde bulunan kelime ve anlamlar değil eğitimsizliktir.’’
Haber Ara