Dolar

32,3495

Euro

35,1149

Altın

2.309,28

Bist

9.079,97

Azerbaycan’da Şah İsmail, Safevi ve Babek Hurremi tartışması

İşin gerçeği XI. yy'da İran’da İslam karşıtı Hurremi isyanlarına liderlik etmiş Fars milliyetçisi Babek Hurremi’nin Azeri’lere ulusal kahraman olarak Sovyetler tarafından dayatması aslında İdeolojik tarih kurgusunun bir parçasıdır.

10 Yıl Önce Güncellendi

2015-01-19 00:26:26

Azerbaycan’da Şah İsmail, Safevi ve Babek Hurremi tartışması

TİMETURK/ FURKAN AZERİ

Bir haftadır Azerbaycan'da bir numaralı gündem fars taraftarlarının ve Sovyetlerin bize dayattığı resmi tarihimizde mevcut olan ‘’kahramanlarımızı’’ mevzusu tartışılıyor.
Tartışmayı başlatan Azeri milletvekili Fazıl Mustafa. Onun fikrine göre Azerbaycan resmi tarihinde öğretilen ve ‘’millî kahramanlar ’’ olarak kabul edilen Babek Hurremi (IX. yy) ve Şah İsmail Sefevi’nin aslında bir kahraman olmadığı ve onların Azerbaycan Türk tarihinin değil, İran tarihinin bir parçası olduğunu, bunların tanıtımı aslında Azerbaycan’ı tarihi-ideolojik yönden İran’dan taraf olduğudur.
Aslında bu tezi savunan sadece Fazıl Mustafa değil aynı zamanda İran asıllı Azeri tarihçi-düşünür Güntay Gencalp’in de son yıllarda yayımladığı kitaplarda Sovyetler tarafından tasarlanan Azeri Tarihi’nin İran kimliğine hizmet ettiğini savunuyor. G. Gencalp’in: ‘’Safeviler’in Azerbaycan ve İran Arazilerinde büyük soykırımlar törettiği, zorla Şiiliği yaymakla Azerbaycan’ı Türk ve İslam âleminden kopardığını, tarihî İran kimliğinin taşıyıcısı haline getirdiği’’ yönündeki fikirleri Azerbaycan’da bu günlerde tekrar sıcak tartışma konusu.

İşin gerçeği XI. yy'da İran’da İslam karşıtı Hurremi isyanlarına liderlik etmiş Fars milliyetçisi Babek Hurremi’nin Azeri’lere ulusal kahraman olarak Sovyetler tarafından dayatması aslında İdeolojik tarih kurgusunun bir parçası idi.
Bu düşünceni savunan F. Mustafa, G. Gencalp ve birçok Azeri fikir adamı aynı zamanda Şah İsmail'in de böyle bir tarih projesinin ürünü olduğunu savunuyorlar. Türk kimliğinde ve İslam düşüncesinde marjinal kalan böyle şahsiyetlerin Azerilere “kahraman” olarak Sovyetlerin dayatmasının sebebi  Azeri Türklerini İslam ve Türk kimliğinden medeniyet olarak ayırmak niyetine hizmet etmekteydi.

Çok manidardır ki, Sovyetlerin mirası olan bu tarih kurgusu bu gün Azerbaycan’da İran yayılmacılığının esas tarihi zeminini oluşturmaktadır.
Bu sebepten F. Mustafa, Gencalp ve onları destekleyen R. Beşirli gibi birçok gazeteci-yazara en ciddi tepki İran mollaları ile dirsek temasında olan Şii camiadan gelmektedir. Bu itirazları yapanlar ortaya hiçbir tutarlı tez koymadan bu şahısları ihanetle suçlamaktan tutun da, birçok farklı “belaltı” vuruşları vurmaktadırlar.
Örneğin kendisinin entelektüel olduğunu söyleyen Zaur Eliyev fikiri ve tarihi bir tartışma konusundan çıkıp Cumhurbaşkanına mektup yazarak ''fazıl Mustafa’nın susturulmasını'' istiyor. Aslında buna şaşmamak lazım söylemeye sözü olmayan zavallılar her zaman muhatabının susmasını istemişlerdir.
Aslında bu tartışmalar Azerbaycan'da İran yayımcılığının ve militanların ne kadar güçlü ve aktif olduğunu gösteriyor ki onların aleyhine bir cümle kurduğun zaman nasıl linç ediliyorsun.

Konu ile ilgili TİMETURK’e açıklamalarda bulunan birçok  Azeri aydın, YAZAR ve gazeteci  Fazıl Mustafa’ya destek verdiler.

İşte o açıklamalar...

 İlahiyatçı yazar Ramin Vekilov :


F. Mustafa'ya karşı linç girişimi esasen İran ile dirsek temasında olan gruplar tarafından yapılmaktadır. Çünkü F. Mustafa'nın din ve tarih retoriği İran yayılmacılığının karşısındadır. F. Mustafa ve G. Gencalp konuştukça mevcut din ve tarih anlayışının sorgulanması toplumda yaygınlaşıyor. Tabi yukarda ismini zikrettiğimiz çevre bundan ciddi manada rahatsızlık duymaktadırlar.

Ayrıca Fazıl Mustafa’nın öne sürdüğü Azerbaycan resmi tarihi ve orada sunulan "ulusal kahramanlar" Sovyet tarih dizaynının ürünüdür ve Sovyet toplum mühendisliğinin bir parçasıdır. Bunlar tabii ki tarafsız şekilde araştırılmalı. Sorgulanmalıdır. Tarih herhangi bir ideolojinin tekelinde olmamalıdır. Eğer Sefeviler Azerbaycan’da yüz Binlerce günahsız insanı katletmişlerse bu açıklıkla söylenmelidir. Babek ve ya başkaları ne yapmışlarsa araştırılmalı, yazılmalıdır... Herhangi bir mezhebin veya ideolojinin baskısı ile bir halka; tarih, kültürel ve kimlik biçilemez. Bu bakımdan F. Mustafa ve G. Gencalpı ben destekliyorum.

YENİ ÇAĞ GAZETESİ GENEL YAYIN YÖNETMENİ Agil Alesker:

Fazil Mustafa'nın kendine özgü yaklaşımı var. Bazı konulardaki görüşleri  muhakkak tartışılmalıdır. Ama linç olunmamalı. Cımbızla bir cümlesi seçilip ermeni medyasına servis  edilmesi onun Azerbaycan'da İran lobisi tarafından istenilmeyen adam listesine girdiği içindir. Yani fikirleri tarihçiler tarafından tartışılmalıdır, ama şuan herkes tarihçi olmuş durumda. Bu konuda konuşanları da iki kısma ayırmak lazım. Bir grup milliyetçi oldukları için F.Mustafa'ya tepkliler , bir grup ise bu konuda talimatla çalışıyor.
İNTERPRESS yazarlarından gazeteci Elnare kerimova:
  Bizde İnsanlar alternatif fikri kabul edemiyor. Tartışma medeniyeti geliştiremiyorlar. Herkesin doğru bildiği fikri söylemeye hakkı var. Bu sonraki mevzudur ki, onun haklı bildiği gerçekten haktır ya da değil. Bunu da ancak tartışarak anlayabiliriz. Ceyhun Bayramlı Babak hakkında kitap yazmıştı ve o kitapta vurguluyordu ki’’ Babak aslında inançlı biri olmuş ve işgale karşı mücadele etmiş’’. Maalesef ki, o kitap şimdiki gibi geniş tartışılmadı. Hâlbuki çok enteresan bir konu idi. İnsanlar tabuya çevirdiklerinin tartışılmasına hazır değiller. Fazil Mustafa'ya yapılmak istenen linç de asıl sosyolojik nedeni bence budur.

 AVROPA.İNFO Genel yayın yönetmeni Ruslan Beşirli:

Fazil Mustafa Azerbaycan’da özel fikirleri ile seçilen fikir insanlarından biridir.
Aynı zamanda milletvekilidir. Konu ile ilgili kendi fikirlerini söyledi.
Karşı tarafta olanlar da kendi düşüncelerini ifade ettiler.
Bundan sonra Fazil beye karşı sosyal medyada linç kampanyası başlatıldı.
Fazil beyin fikirleri bu konuda kesindir
Babek Müslüman olmamış ve eski Sovyet döneminde Babekden halk kahramanı uydurmuşlar.
Fazil bey de bunu söylemiş ve Babek hakkında eski Arap kaynaklarından deliller getirdi.
Biliyorsunuz Babek hakkında kaynakların hepsi Arap tarihçileri tarafından yazılmış
Fazıl Mustafa Bey bunu ifade ettikten sonra
Bu kampanyanın arkasında İran meyilli ve hiçbir şeyden haberi olmayan kör zihniyet yatıyor İran sever siteler Fazil Mustafaya karşı bir kampanya başlatmışlar
Oysa fikir özgürlüğü diye bir şey var
Hatta Fail Mustafanın fikirlerini bile çaptırdılar.

Yeni Türkiye Strateji Araştırmalar Merkezinin analist Orhan Gafarlı


Fazıl beyi destekliyorum ona linç kampanyası düzenleyenler; İran ve  Rusya destekli gruplardır

twitter.com/furkan_azeri

Haber Ara