IŞİD, Türkler ve Kürtler'i yakınlaştırıyor
Irak'taki Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin ilerlemekte olan IŞİD'e karşı kendisini savunabilme yetisi bölgede Türkiye ve Kürtler arasındaki süregelen gergin ilişkinin tersine döndüğü sinyallerini veriyor.
11 Yıl Önce Güncellendi
2014-06-16 08:51:09
ABD'nin Irak'ı işgal etmesinden bu yana Türkiye, bölgesel başkenti Irak'taki Erbil olan Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile ilişkilerini sağlamlaştırdı. Türkiye ile bölge arasındaki ikili ticaret gelişti. İki taraf Suriye'deki iç savaş ta dahil olmak üzere birçok siyasi konuda birlikte hareket etmeye başladı.
Buna ek olarak, Türkiye Erbil'in kendi sınırlarını korumak için Peşmerge birliklerini petrol zengini Kerkük'te konuşlandırmasına karşı çıkmadı. Geçtiğimiz senelerde Türkiye Kürtler'in Kerkük'te söz sahibi olmalarına şiddetle itiraz etmiş ve şehrin büyük bir Iraklı Türkmen grubunun da içinde olduğu çok kültürlü yapısına dikkat çekmişti.
Türkiye şu anda IŞİD güçlerinin Musul'u ele geçirmesi sırasında IŞİD tarafından rehin alınan 80 vatandaşını kurtarmak ile meşgul.
Kürt yetkililer Türkiye ile Kürtler'in kaderlerinin birleştiği konusuna katılıyor ve siyasi ortam giderek ortak ekonomik ve güvenlik çıkarların olduğunu yansıtıyor.
Cuma günü Erbil'de "Bizim için Türkiye ile ilişkilerimiz enerjinin ötesine gidiyor. Türkiye önemli bir siyasi ortak ve Erbil bunu fark etti," diye konuşan Kürt dışişleri bakanı yardımcısı Dindar Zebari, "Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başarısı Türkiye ve bizim için de bir başarı olacak. Türkiye Avrupa Birliği üyeliğine aday ve bizim de Avrupa için kapımız olacak," ifadesini kullandı.
Güvenlik analistleri Irak Kürdistanı'nın sadece bir müttefik olmadığını ama aynı zamanda Türkiye için önemli bir güvenlik bariyeri oluşturduğunu belirtiyor. Kürdistan Bölgesel Yönetimi Türkiye'nin sınırını bir mülteci akınından ve IŞİD'in saldırılarından koruma görevi görüyor. Türkiye Suriye'deki iç savaştan kaçan tahmini 800,000 Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapıyor ve güney sınırının bir kısmının öteki tarafında IŞİD bulunuyor.
Türk şirketler Erbil'in büyüyen petrol zengini ekonomisine büyük yatırımlar yaptı ve Türk markalar Kürdistan Bölgesi'nin tüketici piyasasını elinde tutuyor. Türkiye'nin Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne yaptığı ihracat Irak ile toplam ticaretinin büyük bir bölümünü oluşturuyor. Türkiye'nin bölgeye yaptığı ihracat geçen sene 12 milyar doları buldu ve bölge Almanya'nın ardından en çok ihracat yapılan ikinci yer konumunu aldı.
"Bu ilişki tersine döndü ve Türkiye Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ni bir güvenlik sorunu olarak değil bir ekonomik hinterlant olarak görüyor," diyen eski diplomat ve İstanbul merkezli düşünce kuruluşu Ekonomi ve Dış politika Araştırma Merkezi'nin yönetim kurulu başkanı Sinan Ülgen, "Son yıllarda Ankara'da Türkiye ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki ilişkinin engellenemez ve faydalı olduğuna dair bir anlayış geliştiği görülüyor," şeklinde görüş bildirdi.
Kesin olmak gerekirse Ankara'nın Kürtler'in gündemi konusundaki siyasi şüpheleri henüz yok olmuş değil. Milliyetçi Hareket Partisi siyasetçileri bu yakınlaşmanın Türk çıkarlarına dair riskleri konusunda uyarılarda bulunuyor. Türkiye'deki Kürt liderler ise Ankara'ya, Türkiye, ABD ve AB tarafından terörist örgüt ilan edilen PKK ile yapılan barış görüşmeleri konusunda baskı uyguluyor ve hükümeti daha fazla özerklik sözünü gerçekleştirmemekten dolayı suçluyor. PKK hala Irak'ın Kürt bölgesindeki Kandil Dağları'nda faaliyet gösteriyor.
Ancak bir zamanların düşmanlık üzerine kurulu ilişkisinin ortak ekonomik ve güvenlik çıkarlarıyla yer değiştirdiği kesin.
"Eğer Irak dağılırsa, Türkiye'nin Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin ekonomik ve güvenlik anlamında güçlü olmasına ihtiyacı var," diyen Londra merkezli düşünce kuruluşu Royal United Services Institute'ın yetkilisi Aaron Stein, "Kürtler ve Türkler'in birbirine her zamandan çok ihtiyacı var," diye ekledi.
Bu yakınlaşmanın örneklerinden biri ise Erbil'in yakın bir zamanda Bağdat'tan bağımsız olarak ihracatını yükseltmek için 2 milyon varil petrolü Türkiye üzerinden uluslararası piyasalara sürmesi olarak görülüyor.
İki taraf arasındaki bu anlaşma Türkiye'ye karşı tahkime giden ve Kürdistan petrolünü alan taraflara dava açma tehdidinde bulunan Irak merkezi hükümetinin tepkisini çekti. Şu ana kadar iki tankerin de baskı sebebiyle yüklerini boşaltamamasından dolayı Bağdat'ın hamleleri işe yaramış gözüküyor.
Anlaşma Türkiye ile Kürdistan arasındaki 350 milyon dolarlık, 125 mil uzunluğundaki boru hattını içeren ve günlük 300,000 varillik kapasiteyle Erbil'in Türkiye'ye tankerler ile gönderebileceğinden çok daha fazla petrol ihraç etmesini sağlayacak görüşmelerin ardından geldi.
WSJ
Haber Ara