25 yıl sonra yine korktular
1989’daki Tiananmen Katliamı’nın yıldönümünde sosyal medyada ülkeyi dünyaya kapatan Pekin, meydanları sivil polis ve askerlerle çevreledi. Ancak ülkenin özerk bölgesi Hong Kong yasak dinlemedi. Onbinlerce kişi sokağa çıktı ve mum yakarak Tiananmen kurbanlarını andı.
11 Yıl Önce Güncellendi
2014-06-05 02:21:56
Ajanslarda yer alan habere göre; ÇİN, Tiananmen Katliamı’nın 25’nci yıldönümünde hem sokakta hem de sosyal medyada adeta sıkıyönetim uyguladı. Çinli yetkililer, ülkedeki yabancı gazetecileri Tiananmen’le ilgili haber yapmamaları konusunda uyarırken, bunu çiğneyenlerin vizelerinin iptal edileceğini belirtti. Tiananmen Meydanı çevresinde üst düzey güvenlik önlemleri alındı. Meydan girişlerinde kurulan güvenlik noktalarında x-ray taramasının ardından yerli ve yabancı turistlere kimlik kontrolü yapıldı. Üniformalı polis ve askerlerin yanı sıra çevrede çok sayıda sivil polis de devriye gezdi. Tiananmen olaylarında hayatını kaybedenlerin akrabalarına, yakınlarının mezarlarını ziyaret etmeleri için izin verildi. Ancak bu da polis kontrolünde gerçekleşti. Pekin, sosyal medyaya da yoğun bir sansür uyguladı. ‘Tiananmen’, ‘Öğrenci hareketi’, ‘25’nci yıldönümü’, ‘4 Haziran’ kelimeleri Twitter’dan kaldırıldı. Pekin’in sansürü olayla doğrudan ilgili kelimelerin de ötesine geçerek, kanlı günü hatırlatacak en ufak ifadeye kadar uzandı. ‘Bugün’, ‘Hatırla’, ‘Unutma’, ‘Ulusal hafıza kaybı günü’ gibi kelimelerin kullanımı yasaklandı. 1989 senesi de Çin’in Wikipedia’sı sayılabilecek Baike internet sitesinden tamamen silindi.
SARI ÖRDEK YASAĞI
Tiananmen Katliamı’nın 20’nci yıldönümünde Çinli internet kullanıcıları dünyaca ünlü “tankları durduran adam” fotoğrafını paylaşamadıkları için, fotoğraftaki tankların yerine sarı plastik ördekler yerleştirilmiş bir versiyonunu paylaşmaya başlamış; bunun üzerine yetkililer Çin genelinde “Sarı ördek” kelimelerinin internette aranmasını yasaklamıştı. Geçen yıl ise Çin’in Twitter’ı olarak bilinen Weibo kullanıcıları katliamın kurbanlarını anmak için Çin halkına ‘siyah giyinmelerini ve mum yakmalarını’ tavsiye etmiş, hükümet de ‘siyah’ ve ‘mum’ kelimelerini internetten kaldırmıştı. Tüm bu engellemeler başkent Pekin ve ülke genelinde etkili olsa da ülkenin özerk bölgesi Hong Kong’da onbinlerce kişi meydanları doldurdu. Ölenlerin anısına mum yakan göstericilerin eylemi şimdiye kadarki en geniş katılımlı Tiananmen anması oldu. Bazı rakamlara göre katılımcı sayısı 200 bini buldu.
ABD’den ‘Hesap verin’ çağrısı
Tiananmen nedeniyle ABD’den de tepki geldi. Beyaz Saray açıklamasında, 25 yıl önce yaşanan olayın unutulmadığı belirtilirken, Çin hükümeti olaylarda öldürülen, gözaltına alınan ve kaybolanlarla ilgili hesap verebilir olmaya davet edildi. Tayvan Devlet Başkanı Ma Ying-jeou, Tiananmen’i ‘tarihsel bir yara’ ifadesiyle niteledi.
Pekin: İçişlerimize karışmayın
Çin güvenlik güçlerinin Tiananmen Anması öncesi onlarca aktivisti gözaltına almasına yaptığı açıklamayla tepki gösteren ve protestocuların serbest bırakılması çağrısı yapan BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay’e, Çin Dışişleri Sözcüsü Hong Ley cevap verdi. Çinli sözcü, çağrıyı ‘yargı egemenliği ve içişlerine müdahale’ olarak niteledi.
Ne olmuştu?
1979’dan beri ekonomisini dünyaya açmaya başlayan Çin’de, siyasi reform talepleri de büyümüştü. 15 Nisan 1989’da öğrenciler, aydınlar ve işçilerden oluşan eylemciler Tiananmen Meydanı’nda işgal eylemi başlattı. Çin hükümeti, 4 Haziran’da eylemi kanlı bir şekilde bastırdı. Çin Kızılhaçı gerçek can kaybının 2 bin ila 3 bin arasında olduğunu ifade etmişti.
Haber Ara